Phóng sự Ukraine: Cuộc xâm lược của Mátxcơva thúc đẩy người Ukraina bỏ tiếng Nga, học tiếng Ukraine

0
316
1: Svitlana Lukach dạy một lớp tiếng Ukraine cho những người nói tiếng Nga ở trung tâm Kyiv.

Cù Tuấn

– Cù Tuấn dịch từ Wall Street Journal.

Tóm tắt: Nhiều người Ukraine nói tiếng Nga từ nhỏ đang từ chối ngôn ngữ này để ủng hộ ngôn ngữ chính thức của đất nước họ.

2: Một lớp học tiếng Ukraine ở Kyiv. Hầu hết người Ukraine có thể nói cả tiếng Nga và tiếng Ukraine.

KYIV, Ukraine — Tại một hiệu sách ở Kyiv vào một buổi tối gần đây, hai chục học viên là người trưởng thành đã thay phiên nhau giải thích lý do tại sao họ lại sử dụng ngôn ngữ chính thức của đất nước Ukraine.

Trong số đó có những người dân bản địa Kyiv chưa bao giờ thông thạo tiếng Ukraine và những người tị nạn từ các thị trấn tiền tuyến nói tiếng Nga mà bị tên lửa của Nga tấn công.

Nhà thiết kế đồ họa Natalia Nykyforova nói tiếng Ukraine một cách ngắc ngứ: “Tôi không còn muốn sử dụng ngôn ngữ của đất nước Nga xâm lược nữa. Vấn đề là tôi vẫn nghĩ bằng tiếng Nga.”

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tiến hành cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2 với cam kết bảo vệ những người nói tiếng Nga. Thay vào đó, cuộc chiến của ông đang thúc đẩy người Ukraine trên khắp đất nước chuyển đổi ngôn ngữ, trong một nỗ lực rộng lớn hơn nhằm xóa bỏ di sản của đế quốc Nga đã từng thống trị tại đây. Kể từ khi Nga chiếm Crimea và âm thầm xâm lược khu vực phía đông của nước láng giềng Ukraine vào năm 2014, Ukraine đã xô đổ các bức tượng của Lenin, đổi tên các đường phố và loại bỏ ngôn ngữ Nga vốn đã từng thống trị.

3: Tiếng Ukraine và tiếng Nga đều sử dụng chữ viết Kirin và có chung vốn từ vựng.

Đó là một trong số những hậu quả mà cuộc xâm lược của ông Putin đã nỗ lực để ngăn chặn. Quân đội của ông Putin hiện chiếm 20% lãnh thổ Ukraine, nhưng Phần Lan và Thụy Điển đang dần trở thành thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương và Mỹ đã tăng cường sự hiện diện quân sự của mình ở châu Âu.

“Ông ta đang làm mọi thứ để người dân của chúng tôi quay lưng lại với tiếng Nga”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, một người lớn lên chỉ nói tiếng Nga, cho biết trong một bài phát biểu vào tháng 3. “Bởi vì tiếng Nga sẽ gắn liền với Nga, với những vụ nổ và các vụ giết người, với tội ác của quân Nga.”

Svitlana Lukach, một giáo sư người Ukraine dạy tiếng Ukraine miễn phí tại một hiệu sách Kyiv, cho biết cô có 200 học viên và một danh sách chờ những người muốn tham gia.

“Tôi không thể chiến đấu trên tiền tuyến,” cô nói trong một cuộc phỏng vấn tuần này trước khi dạy ba lớp liên tục, mỗi lớp kéo dài hàng giờ đồng hồ. “Vì vậy, thay vào đó tôi sẽ làm phần việc của mình, như vậy.”

Tiếng Ukraina và tiếng Nga đều sử dụng các chữ Kirin và có chung từ vựng và ngữ pháp. Hầu như tất cả người Ukraine đều hiểu và thường có thể nói được cả hai thứ tiếng. Dưới sự cai trị của Matxcơva trong nhiều thập kỷ, các nhà chức trách đã khuyến khích việc sử dụng tiếng Nga, vốn chiếm ưu thế ở các thành phố. Tiếng Ukraina bị chế giễu không phải là ngôn ngữ thực, chỉ được những người dân nông thôn vô học sử dụng.

Ngay cả sau khi Ukraine tuyên bố độc lập khỏi Liên Xô vào năm 1991, nhiều người Ukraine chỉ nói tiếng Ukraine ở nhà và nói tiếng Nga ở nơi công cộng. Hầu hết các tờ báo và tạp chí quốc gia được in bằng tiếng Nga.

Tất cả đã thay đổi sau năm 2014. Kyiv đã đẩy mạnh các nỗ lực lập pháp để quảng bá tiếng Ukraina, khiến nó trở thành bắt buộc trong ngành dịch vụ và ra lệnh cho các nhà xuất bản in nhiều bản sao báo và tạp chí bằng tiếng Ukraina ngang bằng với số lượng ấn bản tiếng Nga.

Nga gọi đó là sự phân biệt đối xử với những người nói tiếng Nga, nhưng nhiều người Ukraine đã sẵn sàng chuyển sang dùng ngôn ngữ của họ.

Yaroslav Mukha, một người bán rượu 28 tuổi ở Kyiv, cho biết: “Mọi người đều hiểu rằng đây là một quá trình,” nói thêm rằng anh đã bị cười nhạo vì nói tiếng Ukraina cách đây hai thập kỷ trong giờ giải lao ở trường, nơi tất cả trẻ em đều nói tiếng Nga. “Mọi người không đánh giá bạn nếu bạn vẫn nói tiếng Nga. Nhưng họ đang khuyến khích việc sử dụng tiếng Ukraine ”.

Sau khi ông Putin có bài phát biểu vào ngày 21 tháng 2 cho biết ông có kế hoạch xâm lược, cụm từ “đây là dòng tweet cuối cùng của tôi bằng tiếng Nga” bắt đầu thịnh hành trên Twitter ở Ukraine. Các bài đăng trên mạng xã hội lan truyền về những người Ukraine thông báo rằng họ đang từ bỏ tiếng Nga và khuyến khích những người khác cũng làm như vậy.

4: Nhân viên pha chế Yaroslav Mukha, mặc áo trắng, cho biết anh từng bị cười nhạo ở trường vì nói tiếng Ukraine.

Bác sĩ Oleksandr Nenashev viết: “Kể từ hôm nay, tôi không có bàn phím tiếng Nga trên các thiết bị và máy tính của mình và tôi sẽ chỉ nói bằng tiếng Ukraina. “Không dễ dàng gì đối với một người lớn lên trong một gia đình nói tiếng Nga và phần lớn thời gian bàn luận về văn học Nga”.

Một cuộc khảo sát vào tháng 3 của tổ chức thăm dò đánh giá cho thấy 76% người Ukraine coi tiếng Ukraine là tiếng mẹ đẻ của họ, tăng từ 57% vào năm 2012.

Chắc chắn là tiếng Nga vẫn là ngôn ngữ chính trên đường phố của nhiều thành phố như Dnipro và Kharkiv ở phía đông. Nhưng tiếng Ukraina hiện chiếm ưu thế ở Kyiv, thủ đô Ukraina, nơi tiếng Nga là ngôn ngữ chính cách đây một thập kỷ.

Vache Davtyan, một huấn luyện viên kinh doanh người Ukraina-Armenia, người đã ngừng nói tiếng Nga sau khi chiến tranh bắt đầu, cho biết ông thường xuyên lo lắng về việc mắc lỗi khi nói tiếng Ukraina. Ông Davtyan đã chỉ trích một số luật của Ukraine nhằm hạn chế việc sử dụng tiếng Nga, cho rằng chúng quá nghiêm ngặt. Tuy nhiên, ông nói: “Giờ đây, chúng tôi không cần bất kỳ chính sách nào như vậy, bởi vì Nga đã làm giùm công việc của chúng tôi rồi.”

Nga đang tìm cách đảo ngược xu hướng này. Tại các thành phố mà họ chiếm đóng, họ đang thay thế các biển báo trên đường phố bằng tiếng Ukraine bằng các biển báo tiếng Nga và loại bỏ sách giáo khoa tiếng Ukraine khỏi các trường học.

Nhưng với việc tiến bộ quân sự của họ bị đình trệ và Ukraine đang chuẩn bị cho một cuộc phản công, triển vọng về một sự trỗi dậy tiếng Nga ở Ukraine đang khá mờ nhạt.

Đối với huấn luyện viên thể dục 32 tuổi Olena Shubina, một người nói tiếng Nga từ nhỏ đến lớn, mà đã chạy trốn khỏi Donetsk ở miền đông Ukraine sau khi thành phố này bị Nga tiếp quản vào năm 2014, việc chuyển sang nói tiếng Ukraine kể từ khi chiến tranh bắt đầu là một cách chứng minh với Nga rằng Ukraine không thể bị đánh bại.

Cô nói: “Người Nga muốn phá hủy nền văn hóa và quốc gia của chúng tôi, họ cố chứng minh rằng ngôn ngữ của chúng tôi không tồn tại. Vì vậy, mỗi ngày tôi chứng tỏ rằng họ đã thất bại, rằng tôi tồn tại và ngôn ngữ của tôi cũng vậy”.

5: Olena Shubina, một huấn luyện viên thể dục ở Kyiv, nỗ lực nói tiếng Ukraine thay vì tiếng Nga.

Hình ảnh

1: Svitlana Lukach dạy một lớp tiếng Ukraine cho những người nói tiếng Nga ở trung tâm Kyiv.

2: Một lớp học tiếng Ukraine ở Kyiv. Hầu hết người Ukraine có thể nói cả tiếng Nga và tiếng Ukraine.

3: Tiếng Ukraine và tiếng Nga đều sử dụng chữ viết Kirin và có chung vốn từ vựng.

4: Nhân viên pha chế Yaroslav Mukha, mặc áo trắng, cho biết anh từng bị cười nhạo ở trường vì nói tiếng Ukraine.

5: Olena Shubina, một huấn luyện viên thể dục ở Kyiv, nỗ lực nói tiếng Ukraine thay vì tiếng Nga.

627410cookie-checkPhóng sự Ukraine: Cuộc xâm lược của Mátxcơva thúc đẩy người Ukraina bỏ tiếng Nga, học tiếng Ukraine