Quân đội Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau đã gây ra vụ nổ ở nhà máy điện nguyên tử gần sông Dniepr, dẫn đến cảnh báo cấp quốc tế về các rủi ro hạt nhân. Mỹ và Nga gần đạt thỏa thuận về trao đổi tù nhân Mỹ, cô Gridner, hiện đã bị tòa án Nga kết án 9 năm tù.
Quân đội Nga được cho là đang khẩn trương tìm thêm vị trí trú ẩn cho lực lượng phòng thủ tại Kherson trước những cuộc tấn công dữ dội của hỏa lực Ukraine. Trong thời gian qua, quân đội Ukraine đã liên tục sử dụng những vũ khí tầm xa do phương Tây viện trợ để tấn công vào các vị trí của lực lượng phòng thủ thân Nga ở khu vực Kherson. Để đảm bảo an toàn cho binh sĩ và các phương tiện quân sự của lực lượng này, quân đội Nga được cho là đang khẩn trương tiến hành tìm thêm nhiều địa điểm có thể cải tạo thành các hầm ngầm và công sự trú ẩn tại thành phố Kherson. Theo nguồn tin của giới chức tình báo quốc phòng Ukraine, các kỹ sư công binh của Nga đã tiến hành kiểm tra nhiều hầm ngầm tại Kherson và đang nghiên cứu khả năng hoán cải chúng thành nơi trú ẩn cho lực lượng phòng thủ tại thành phố này. Một căn hầm bên dưới nhà máy bông ở Kherson được cho là đã được chọn khi có diện tích đủ rộng để chứa được hơn 40 phương tiện cơ giới khác nhau. Bên cạnh đó, những vị trí nằm sâu bên trong tuyến phòng thủ của quân đội Nga và vượt ra khỏi tầm bắn của hỏa lực Ukraine cũng đang được tìm kiếm để xây dựng các công sự mới.
Giới chức Ukraine thông báo phong tỏa thành phố Mykolaiv trong hai ngày cuối tuần để truy lùng những người cộng tác với lực lượng Nga. Italiy Kim, lãnh đạo chính quyền quân sự tỉnh Mykolaiv, kêu gọi dân chúng tích trữ thực thực phẩm cùng nước uống, cũng như hợp tác với bất cứ quan chức thực thi pháp luật nào, sau khi thành phố Mykolaiv ngày 5/8 thông báo áp lệnh phong tỏa vào cuối tuần để tìm kiếm những người cộng tác với lực lượng Nga. “Những người trung thực không có gì phải lo lắng. Chúng tôi sẽ xử lý các đặc tình của Nga”, ông Kim nói, song không cho biết các cơ quan thực thi pháp luật Mykolaiv lên kế hoạch truy lùng những người cộng tác với lực lượng đối phương ra sao. Trong những tuần qua, ông Kim và các quan chức Ukraine khác nhiều lần cảnh báo về “lực lượng lật đổ” ở Mykolaiv, trong đó có những người chỉ điểm cho lực lượng Nga tập kích các mục tiêu quân sự Ukraine tại thành phố. Tỉnh trưởng Kim cũng thông báo bỏ tiền túi để thưởng khoảng 100 USD cho những ai tố giác người nghi cộng tác với lực lượng Nga. Ông Kim nói giới chức Mykolaiv đã bắt 4 người sau khi nhận lời tố giác, song không cung cấp thêm chi tiết.
Tại chiến trường miền đông, tướng Hromov tuyên bố lực lượng Ukraine “cải thiện vị trí chiến thuật quanh thành phố Sloviansk”. Tuy nhiên, lực lượng Nga dồn sức kiểm soát thành phố Avdiivka và làng Pisky, khiến “quân đội Ukraine phải rút khỏi các khu vực này, chuyển sang phòng thủ ở phía nam thành phố Avdiivka, cũng như phải rời khỏi mỏ than Butivka”.
Trong báo cáo ngày 5/8, Bộ Quốc phòng Nga cho biết lực lượng không quân nước này dùng tên lửa chính xác cao tấn công các điểm triển khai của hai sư đoàn thuộc lữ đoàn pháo binh số 44 Ukraine, cũng như các kho tên lửa và đạn pháo gần Novoivanovka, tỉnh Zaporizhzhia. “150 binh sĩ bị tiêu diệt, hai lựu pháo M777 do Mỹ sản xuất cùng 1.500 viên đạn, 6 lựu pháo MSTA-B, 8 bệ pháo khác, khoảng 350 đạn rocket của pháo phản lực Grad và 7 máy bay không người lái bị phá hủy”, Bộ Quốc phòng Nga cho biết.
“Sau 5 tháng kiểm soát, chưa rõ ý định của Nga đối với nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Tuy nhiên, hoạt động của họ tại cơ sở này có khả năng làm suy yếu an ninh và an toàn cho các hoạt động bình thường của nhà máy”, Bộ Quốc phòng Anh cho biết trong báo cáo ngày 5/8. Cơ quan này nhận định lực lượng Nga có thể đang hoạt động ở khu vực tiếp giáp nhà máy điện và “dùng các đơn vị pháo binh đóng tại đây để tập kích lãnh thổ Ukraine kiểm soát ở bờ tây sông Dnieper”. “Nga có thể sử dụng khu vực bên ngoài cơ sở, đặc biệt là thành phố Energodar liền kề, làm nơi nghỉ ngơi cho lực lượng của họ, sử dụng tình trạng được bảo vệ của nhà máy điện hạt nhân nhằm giảm rủi ro cho khí tài và nhân viên trước các đợt tập kích trong đêm của Ukraine”, báo cáo có đoạn.
Ngày 5-8, Hãng thông tấn TASS đưa tin Nga đã bắt giữ ông Andrei Shiplyuk – chuyên gia hàng đầu về vũ khí siêu vượt âm của nước này, vì bị tình nghi phản quốc. Ông Shiplyuk đứng đầu phòng thí nghiệm vũ khí siêu vượt âm tại Viện Cơ học lý thuyết và ứng dụng Novosibirsk. Trong những năm gần đây, ông đã phối hợp nghiên cứu để hỗ trợ phát triển các hệ thống tên lửa siêu vượt âm. TASS dẫn lời một trong những đồng nghiệp của ông Shiplyuk cho biết lực lượng chức năng Nga đã tiến hành các cuộc khám xét tại viện trên.
Nga, Thổ Nhĩ Kỳ thống nhất cơ chế thanh toán một phần khí đốt bằng đồng rúp. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hội đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại thành phố Sochi vào ngày 5-8. Đây là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo một quốc gia thành viên NATO tới Nga sau khi chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine diễn ra. Theo Hãng tin Sputnik, lãnh đạo hai nước nhất trí Nga sẽ cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ 26 tỉ m3 khí đốt mỗi năm, và trong giai đoạn đầu, một phần sẽ được thanh toán bằng đồng rúp Nga. Ông Putin khẳng định đường ống khí đốt Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ là “một trong những huyết mạch quan trọng nhất để cung cấp khí đốt Nga cho châu Âu”. Đường ống này hiện vẫn đang hoạt động nhịp nhàng mà không gặp bất cứ sự cố nào. Hai nước cũng thảo luận các vấn đề về thương mại, kinh tế, các dự án năng lượng như xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Akkuyu ở Thổ Nhĩ Kỳ, xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine và đạt “các thỏa thuận lớn” trong lĩnh vực ngân hàng.
Nga, Ukraine đổ lỗi lẫn nhau vụ tấn công nhà máy hạt nhân. Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine cáo buộc Nga phải chịu trách nhiệm cho vụ tấn công “khủng bố” nhà máy Zaporizhzhia. Trước đó, Matxcơva nói rằng chính các lực lượng của Kiev tấn công nhà máy này, khẳng định chính quyền của ông Zelensky “khủng bố hạt nhân”. Nga kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia từ tháng 3-2022 sau khi mở chiến dịch quân sự tại Ukraine vào ngày 24-2. Trong tuần này, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) nhận định tình hình đang “bất ổn” tại nhà máy.
Một ngày sau khi Brittney Griner bị kết án 9 năm tù tại một tòa hình sự của Nga, các nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ và Nga hôm thứ Sáu cho biết chính phủ của họ đã sẵn sàng đàm phán để đảm bảo quyền tự do của cả ngôi sao bóng rổ người Mỹ và Paul N. Whelan. , một cựu thủy quân lục chiến Hoa Kỳ cũng bị Nga bắt giữ. Phát biểu tại các cuộc họp báo riêng, Ngoại trưởng Mỹ Antony J. Blinken và Ngoại trưởng Nga Sergey V. Lavrov cho biết các cuộc đàm phán sẽ được tiến hành thông qua một kênh đặc biệt. Điều đó dường như liên quan đến một thỏa thuận giữa Tổng thống Biden và Tổng thống Vladimir Putin của Nga, đạt được tại hội nghị thượng đỉnh ở Geneva năm ngoái, để đàm phán về trao đổi tù nhân và con tin.
Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) ghi nhận hơn 5.300 dân thường thiệt mạng và hơn 7.300 người bị thương kể từ khi xung đột nổ ra ở Ukraine. Con số thực tế có thể cao hơn do tình hình chiến sự gây cản trở quá trình xác minh và thống kê. Cao ủy Liên Hợp Quốc về Người tị nạn (UNHCR) báo cáo hơn 10,3 triệu lượt người rời Ukraine và hơn 4,2 triệu lượt người từ nước ngoài vào Ukraine trong hơn 5 tháng xung đột. Cơ quan ghi nhận hơn 6,3 triệu người tị nạn Ukraine trên khắp châu Âu.
Ảnh 1: Một hình nộm binh sĩ ở đường quốc lộ ven sông Dniepr, gần nhà máy điện nguyên tử ở Zaporizhzhia (Ảnh: NYT).
