Hoàng Việt
Trong bối cảnh các chính sách mới của Mỹ nhằm hạn chế sự tham gia của các công ty Trung Quốc vào ngành công nghiệp ô tô, tương lai của cả xe điện Trung Quốc và VinFast của Việt Nam đang đứng trước những thách thức và cơ hội đáng kể. Với những lệnh cấm về phần mềm và phần cứng của Trung Quốc trong các phương tiện lưu thông tại Mỹ, cùng những thay đổi về thuế quan, cuộc cạnh tranh giữa các nhà sản xuất xe điện đang trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết.
Chính sách của Mỹ và tác động lên xe điện Trung Quốc
Ngày 23-9-2024, Bộ Thương mại Mỹ đã đề xuất cấm phần mềm và phần cứng của Trung Quốc trên các xe kết nối lưu thông tại Mỹ, do lo ngại về an ninh quốc gia. Điều này có thể ngăn chặn hoàn toàn việc các xe điện của Trung Quốc thâm nhập vào thị trường Mỹ, gây ra khó khăn lớn cho các nhà sản xuất Trung Quốc như BYD, Geely, và Nio. Bên cạnh đó, Mỹ cũng đã tăng thuế nhập khẩu lên tới 100% đối với xe điện Trung Quốc và linh kiện liên quan như pin và khoáng sản quan trọng.
Những biện pháp này không chỉ làm tăng chi phí sản xuất mà còn làm giảm tính cạnh tranh của các sản phẩm xe điện Trung Quốc trên thị trường Mỹ. Việc ngăn chặn thử nghiệm các phương tiện tự lái của Trung Quốc tại Mỹ cũng là một đòn giáng mạnh vào tham vọng công nghệ của các nhà sản xuất Trung Quốc trong lĩnh vực xe điện thông minh. Tuy nhiên, đối với Trung Quốc, đây cũng là động lực thúc đẩy các nhà sản xuất nước này tìm kiếm thị trường mới và phát triển công nghệ nội địa mạnh mẽ hơn.
Tương lai của VinFast: Cơ hội hay thách thức?
VinFast, hãng xe điện Việt Nam, đã có bước đột phá lớn khi niêm yết thành công trên sàn chứng khoán Mỹ với giá trị vốn hóa từng đạt 200 tỷ USD. Tuy nhiên, không lâu sau đó, giá trị này đã giảm mạnh do những nghi ngờ về tính bền vững của mô hình kinh doanh và các vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm. Dù vậy, VinFast vẫn giữ được sự hiện diện đáng kể tại Mỹ và nhiều thị trường quốc tế khác.
Điều đặc biệt quan trọng là VinFast phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc, bao gồm pin và các linh kiện quan trọng. Trong bối cảnh Mỹ siết chặt các quy định về phần mềm và phần cứng của Trung Quốc trong ngành ô tô, VinFast có thể phải đối mặt với bài toán thay đổi nhà cung cấp để tránh các rủi ro liên quan đến chuỗi cung ứng. Sự phụ thuộc vào công nghệ Trung Quốc có thể trở thành một yếu tố rủi ro nếu hãng không tìm được cách tự chủ hơn trong việc phát triển các linh kiện nội địa hoặc hợp tác với các đối tác ngoài Trung Quốc.
Ngoài ra, VinFast có thể tận dụng sự rút lui của các đối thủ Trung Quốc để tăng cường sự hiện diện tại Mỹ. Với việc Mỹ tìm cách đẩy lùi xe điện Trung Quốc, VinFast có thể trở thành một lựa chọn thay thế hấp dẫn nếu hãng có thể chứng minh được chất lượng và khả năng cạnh tranh về giá cả.
So sánh mô hình phát triển giữa VinFast và các hãng xe điện Trung Quốc
VinFast và các hãng xe điện Trung Quốc có nhiều điểm tương đồng về việc dựa vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc và mục tiêu mở rộng ra thị trường quốc tế. Tuy nhiên, VinFast đang theo đuổi một chiến lược đặc thù hơn khi không chỉ dừng lại ở thị trường nội địa mà nhanh chóng đặt mục tiêu quốc tế, đặc biệt là thị trường Mỹ.
Trong khi đó, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc như BYD đã phát triển mạnh mẽ hơn tại thị trường nội địa và các nước đang phát triển. Trung Quốc hiện nay đang là thị trường xe điện lớn nhất thế giới và là điểm tựa để các hãng này mở rộng ra quốc tế. Tuy nhiên, với các biện pháp hạn chế từ phía Mỹ, các công ty Trung Quốc sẽ cần phải tìm giải pháp mới để duy trì sự cạnh tranh.
Tương lai ngành công nghiệp ô tô điện Việt Nam và thế giới
VinFast và Việt Nam nói chung đang có cơ hội lớn để nắm bắt xu hướng phát triển xe điện toàn cầu, đặc biệt khi nhiều quốc gia chuyển dịch khỏi các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, để thực sự vươn lên cạnh tranh với các đối thủ lớn như Tesla, Toyota, hay thậm chí BYD, VinFast cần phải cải thiện khả năng tự chủ về công nghệ, tăng cường nghiên cứu và phát triển (R&D), cũng như xây dựng hệ sinh thái chuỗi cung ứng nội địa mạnh mẽ hơn.
Nhìn về lâu dài, việc Mỹ hạn chế xe điện và linh kiện Trung Quốc có thể mở ra không gian cho các nhà sản xuất Việt Nam và các quốc gia khác, nếu họ biết cách tận dụng thời cơ. Tuy nhiên, đối với cả VinFast và ngành công nghiệp xe điện Việt Nam, việc vượt qua những rào cản về công nghệ và tài chính vẫn là một thách thức lớn cần được giải quyết.
Kết luận
Trong tương lai gần, cả xe điện Trung Quốc và VinFast đều sẽ chịu ảnh hưởng mạnh từ những thay đổi chính sách của Mỹ. Đối với xe điện Trung Quốc, các biện pháp hạn chế có thể khiến họ phải tái cơ cấu và tìm kiếm thị trường mới. Còn đối với VinFast, đây có thể là một cơ hội để chiếm lĩnh thị trường Mỹ nếu hãng có thể khắc phục được những khó khăn về chuỗi cung ứng và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, thành công hay thất bại của VinFast và ngành công nghiệp xe điện Việt Nam sẽ phụ thuộc vào khả năng thích ứng nhanh chóng và sự đầu tư nghiêm túc vào công nghệ trong tương lai.
