LS Đặng Đình Mạnh
28-2-2017
Ông Đoàn Ngọc Hải, tức “Hải Vertu”, phó chủ tịch quận I. Nguồn: Kênh 14
Trong những ngày này, nhấn chìm tin tức về Formosa và những hệ lụy của nó, thì hot nhất vẫn là hình ảnh viên công chức Hải cầm cái phone Vertu xa xỉ đang chỉ chỏ, lệnh cho nhân viên công lực phá dỡ các chướng ngại vật cản trở người bộ hành trên hè phố.
Lời ca ngợi, ủng hộ viên công chức ấy nhiều, nhưng lời chê bai, phê phán cũng không ít.
Duy tình: Ủng hộ viên công chức ấy là số đông công chúng duy tình. Công chúng được vuốt ve, mơn trớn cảm giác khi:
– Chứng kiến quyền bộ hành của mình trên vỉa hè thông thoáng được bảo vệ mạnh mẽ bằng những hình ảnh đầy kịch tính;
– Chứng kiến những chiếc ô tô gắn biển xanh xưa nay vẫn lưu thông nghênh ngang như “vua” thì nay đã phải khuất phục khi bị cẩu đi;
– Chứng kiến những bót gác của những kẻ trước giờ thường hà hiếp mình thì nay đã bị phá dỡ.
– …
Nói cách khác, khi thấy những Chí Phèo, những lý trưởng, những cai tổng cường hào ác bá … trước giờ vẫn ăn trên, ngồi trốc, mắng mình ngu, hà hiếp mình thì nay bị viên công chức Hải Vertu vỗ mặt một cách công khai, chính thức trên đường lộ, trên mặt báo thì có dân đen nào mà không hả hê vui mừng, ca ngợi ra mặt!
Nhưng đương nhiên số công chúng ủng hộ không bao gồm những người dân buôn bán chiếm dụng lòng lề đường bấy lâu nay. Không nói, nhưng ai cũng đều hiểu sự chiếm dụng của họ tồn tại luôn luôn gắn liền với những ngày, những tuần, những tháng góp “hụi” chết cho kẻ bảo kê có thẩm quyền. Bây giờ, họ bị đẩy ra khỏi nơi sống ở hè đường, họ bị “xù hụi”, họ thiệt đã đành, nhưng còn bọn bảo kê “thu hụi chết” của họ thì sao nhỉ?
Duy lý: Còn lại, phía phê phán viên công chức Hải Vertu là những người am hiểu pháp luật. Không ai trong số họ phê phán mục đích tốt đẹp của viên công chức Hải Vertu, nhưng họ e sợ cách làm của viên công chức ấy! Nói chính xác, viên công chức ấy hành xử vô pháp.
Về nguyên tắc thì “Không ai được xem là không biết luật pháp” (tục dao pháp lý La tinh), tuy thế, hành xử vô pháp thông thường vẫn có thể được thông cảm đối với phần đông công chúng. Nhưng với tư cách là công chức, làm đến chức vụ phó chủ tịch hành chính của cấp quận, thì công chức Hải Vertu không có quyền đòi hỏi sự thông cảm vì vô pháp. Mọi hành xử của viên công chức ấy đối với tài sản của thể nhân, pháp nhân như tường rào, bậc tam cấp, bảng hiệu, mái che … xây dựng, lắp đặt không hợp pháp, nếu muốn phá dỡ thì phải thực hiện theo thủ tục luật pháp mà chính quyền của viên công chức ấy ban hành. Ví dụ, lập biên bản vi phạm ghi nhận sự việc, sau đó ra quyết định xử lý vi phạm, bất tuân quyết định thì ra quyết định cưỡng chế và tổ chức cưỡng chế bằng biện pháp phá dỡ … Chứ không phải bằng cách hành xử như viên công chức Hải cầm Vertu chỉ đâu thì thuộc cấp phá dỡ đó, như cách để chứng minh “Luật là tao và tao là luật”!
Hôm nay công chức Hải Vertu hành xử vô pháp cho mục đích tốt, công chúng được vuốt ve, mơn trớn cảm giác nên hả hê, không tiếc lời tán thưởng và cởi mở tấm lòng để sẵn sàng dung dưỡng điều vô pháp. Nhưng ngày khác, khi hành vi vô pháp sộc đến tận cửa nhà chúng ta không vì quyền lợi của chúng ta thì chúng ta có gì để bảo vệ mình? Luật pháp ư, khi chính chúng ta đã từng từ chối để dung dưỡng sự vô pháp?!
Sự vô pháp không bảo vệ chúng ta! Chỉ có luật pháp mới bảo vệ chúng ta! Và thực tế chúng ta cũng chẳng có gì khác ngoài luật pháp là lá chắn duy nhất bảo vệ cho chính mình trước cường quyền.
Vì thế, hãy cân nhắc đi! Duy tình hay duy lý là tùy lựa chọn của chúng ta! Một lá chắn bảo vệ chúng ta bằng luật pháp hay chúng ta phải trần như nhộng trước sự vô pháp là do sự quyết định của chúng ta lúc này đấy.
