Hòa Ái, phóng viên RFA
2018-02-15
Các tổ chức nhân quyền thế giới lên tiếng cho rằng nhà cầm quyền Hà Nội trong năm 2017 đã mạnh tay đàn áp và bắt bớ giam cầm hơn 50 người dân, là những người hoạt động vì môi trường, xã hội và tự do dân chủ cho Việt Nam. Các tù nhân lương tâm chia sẻ tâm tình đón Tết của họ nhân dịp Tết Mậu Tuất.
Nhớ Tết tù
Thanh niên Nguyễn Mai Trung Tuấn, một cựu tù nhân lương tâm ở Thạnh Hóa-Long An chia sẻ với RFA về cái Tết Nguyên đán đầu tiên của gia đình sau những năm cả nhà bị ly tán, ở tù vì đã chống lại cuộc cưỡng chế đất đai nhà cửa do chính quyền địa phương gây ra:
“Tâm trạng của con chỉ có một nửa là vui thôi. Vui vì gia đình mình đàon tụ. Vui vì cha mẹ con đã về, gia đình được hạnh phúc hơn lúc bị giam cầm trong ngục tù. Con thấy nghẹn ngào là con được thả ra thì nhà cầm quyền Cộng sản lại bắt những người đấu tranh khác vào tù thì họ cũng đón Tết giống như tâm trạng con đã từng trải qua thôi. Đồng thời, con luôn suy nghĩ Tết là đầm ấm, vui tươi, hạnh phúc; nhưng lại có điều không hạnh phúc là những người đi đấu tranh và đất nước của mình không được tự do.”
Nguyễn Mai Trung Tuấn bị đi tù khi em còn là một thanh thiếu niên. 14 tuổi đời phải đón những cái Tết trong nhà giam, xa gia đình, người thân, bạn bè với trải nghiệm mà em nghĩ rằng sẽ không bao giờ xóa nhòa trong ký ức. Nguyễn Mai Trung Tuấn nói với chúng tôi là suốt quãng đời còn lại, em sẽ đón Tết với một niềm vui không trọn vẹn, vì bởi còn đó rất nhiều những hoàn cảnh buộc phải đón Tết tù giống như gia đình của em.
Tết rồi thì làm cho Bình nhớ đến giai đoạn tạm giam là cái Tết đầu tiên, nhà gửi cái bánh chưng vô. Ngày Tết cổ truyền là nét văn hóa của người dân Việt Nam. Bình là Bắc di cư, nên bánh chưng là điều gì đó thiêng liêng, hồn tổ tiên của mình ở trong đó. Bình nhìn cái bánh chưng Bình khóc
-Nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình
Cựu tù nhân lương tâm, nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình, ở cái tuổi trung niên, anh còn nhiều dự định để thực hiện những hoài bão của đời mình. Và thông thường, dịp Tết là lúc để vạch ra kế hoạch cụ thể cho những việc cần làm trong một năm mới. Thế nhưng, người nhạc sĩ cựu tù nhân lương tâm này lại nhốt mình trong căn phòng riêng bé nhỏ những ngày đầu năm, đón Tết lặng lẽ với cảm xúc đong đầy nhớ về các lần đón Tết trong tù. Nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình kể với RFA về cái Tết thứ nhì trong trại giam:
“Năm đầu tiên ra trại lớn với anh em tù nhân với nhau, Bình và anh Huỳnh Anh Tú đang đi tưới nước thì tự nhiên hơi lạnh mùa xuân ào tới nên Bình bất chợt nói lên ‘Ồ! Tết rồi à?’ Tết rồi thì làm cho Bình nhớ đến giai đoạn tạm giam là cái Tết đầu tiên, nhà gửi cái bánh chưng vô. Ngày Tết cổ truyền là nét văn hóa của người dân Việt Nam. Bình là Bắc di cư, nên bánh chưng là điều gì đó thiêng liêng, hồn tổ tiên của mình ở trong đó. Bình nhìn cái bánh chưng Bình khóc.”
Cựu tù nhân lương tâm Trần Vũ Anh Bình chia sẻ, anh cứ luôn nghĩ rằng sau khi ra tù sẽ cố gắng đi thăm hỏi những người bạn tù mà anh rất quý mến vào những ngày Tết đầu năm để “ôn cố tri tân” những khoảnh khắc của đời người, mà có lẽ chỉ những tù nhân lương tâm mới thực sự cảm thông cùng nhau. Mặc dù muốn thăm, muốn gặp rất nhiều người nhưng không phải cứ muốn là được, nên nhạc sĩ của “ngục tù ca” thăm bạn tù bằng ký ức của riêng mình.
“Bình nhớ cái Tết năm 2014 chỉ có đứng sau song sắt cửa rồi í a í ới chúc Tết lẫn nhau. Kỷ niệm năm đó, thầy Đinh Đặng Định biết được rằng nhà cầm quyền sẽ thả thầy như Đại sứ quán Mỹ cho gia đình thầy biết là sẽ thả thầy ra trước Tết. Nhưng đến trưa 30 Tết thì thầy được xe của nhà trại chở về khu trại giam. Lúc đó thầy bệnh rất nặng. Mùng 1 Tết năm đó biết là thầy bị quặn đau ở trong ruột và không được về nhà, Bình phải nói là cố gắng hết sức có thể mượn cây đàn của nhà trại, Bình đánh bài ‘Dòng máu Việt’, Bình cố tình hát lớn lên để san sẻ với thầy một chút gì đó trong tầm tay Bình có thể.”
Tù nhân lương tâm Vương Văn Thả cũng được nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình nhắc tên. Anh nhớ đến một cái Tết ở trại giam Xuyên Mộc, ông Vương Văn Thả xin nhà trại cho anh em tù chính trị được ngồi cùng nhau, ăn vài miếng bánh mà gia đình của ông mang tận từ Ang Giang gửi vào cho kịp Tết. Nhưng rồi, chỉ một mình ông Thả ngồi nhìn mâm bánh Tết mà chẳng buồn ăn miếng nào. Trong dịp Tết Mậu Tuất này, cựu tù nhân lương tâm Trần Vũ Anh Bình chưa kịp thăm người bạn tù hiền lành, chất phát miền Tây Nam Bộ Vương Văn Thả, thì người bạn tù này cùng 2 người con bị nhà cầm quyền tiếp tục đưa vào tù. Và, nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình tự hỏi không biết Tết này anh Vương Văn Thả có được nhận quà Tết của gia đình?
Bao giờ có Tết đoàn viên?
Trong khi đó, không ít gia đình của các tù nhân lương tâm đùm núm chút quà Tết đến trại giam gửi người thân, nhưng không được. Bà Nguyễn Thị Tuyết Lan, thân mẫu của Blogger Mẹ Nấm-Nguyễn Ngọc Như Quỳnh cho biết vào sáng 27 Tết gửi đồ cho con gái và được trại giam thông báo là đã chuyển Nguyễn Ngọc Như Quỳnh ra trại giam ở Yên Định, Thanh Hóa.
Cô giáo Huỳnh Thị Út, mẹ của tù nhân lương tâm Trần Hoàng Phúc nói trong nước mắt với Đài Á Châu Tự Do là cái Tết đầu tiên trong nhà giam của Phúc, gia đình không được gửi đồ vào, mà chỉ được gửi đồ mua từ căn tin trại giam. Cô Huỳnh Thị Út chia sẻ kể từ nay, cô phải đón những cái Tết dài trong đau khổ vì bản án tù oan sai của đứa con trai thân yêu duy nhất này.
Theo phong tục cổ truyền từ ngàn xưa để lại, ngày Tết của người dân Việt Nam là ngày sum họp, hội tụ những người thân yêu, bố mẹ, con cái, gia đình quây quần, làm mâm cơm cúng tổ tiên. Nhưng mà ở trong tù thì xa hết người thân rất là buồn. Trong buồng giam chỉ có mấy người thôi nên thật sự nỗi buồn rất se sắt, rất khổ sở khi đón năm mới ở trong tù
-Bà Cấn Thị Thêu
“Theo lời của ông ngoại trước khi mất, thì ông ngoại nói với mình là ‘Con ráng nuôi Phúc ăn học thành tài để sau này giúp ích cho xã hôi, giúp ích cho dân tộc’. Cháu Phúc cũng cố gắng học rất tốt. Cháu luôn nghĩ đến một điều là đem công sức của mình để phục vụ cho nhân dân, cho dân tộc Việt Nam. Nhưng mà ước mơ của cháu không thể thực hiện được bởi vì cháu đang bị tù, mà cháu không có tội. Cháu Phúc không hề có tội. Cháu Phúc không hề vi phạm một điều gì cả.”
Thay lời của những tù nhân lương tâm đang đón Tết trong nhà giam, cựu tù nhân lương tâm Cấn Thị Thêu, người phụ nữ vừa mãn án tù lần thứ hai chia sẻ tâm trạng đón Tết mà bà trải nghiệm như mới vừa hôm qua:
“Theo phong tục cổ truyền từ ngàn xưa để lại, ngày Tết của người dân Việt Nam là ngày sum họp, hội tụ những người thân yêu, bố mẹ, con cái, gia đình quây quần, làm mâm cơm cúng tổ tiên. Nhưng mà ở trong tù thì xa hết người thân rất là buồn. Trong buồng giam chỉ có mấy người thôi nên thật sự nỗi buồn rất se sắt, rất khổ sở khi đón năm mới ở trong tù.”
Vừa rồi chỉ là chia sẻ tâm tình đón Tết Nguyên đán của một vài tù nhân lương tâm trong số hơn cả trăm người bị nhà cầm quyền Hà Nội bỏ tù vì những hoạt động của họ cho đất nước được tự do, văn mình và dân chủ. Đài Á Châu Tự Do không thể chuyển tải hết tâm tư, tình cảm của các tù nhân lương tâm tại Việt Nam trong dịp Tết Mậu Tuất. Nhưng tựu chung, tất cả họ đều khẳng định luôn theo đuổi lý tưởng dấn thân, chấp nhận đón Tết tù, bao nhiêu cái Tết trong nhà giam đi chăng nữa với hy vọng những người Việt được hưởng Tết cổ truyền đoàn viên, mà không phải u uất, đau buồn như hình ảnh của hai đứa bé Nấm-Gấu, con của tù nhân lương tâm Blogger Mẹ Nấm-Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bơ vơ, lạc lõng trên phố trong Tết kêu cầu “Mẹ ơi, mẹ bị chuyển trại xa. Con không thể được gặp mẹ nữa”.
