Hong Kong tiếp tục làm bất ngờ đối với Bắc Kinh lẫn những người theo dõi, bởi “human chain” của họ không chỉ là hành động biểu thị đoàn kết mà nó đã biến thành tinh thần, một ý chí gắn kết như những mắt xích không thể bẻ gãy. Người Hong Kong tiếp tục nghĩ ra hết cách này đến cách khác để cho thấy họ không cúi đầu và họ vẫn là một tập thể với sức đề kháng mạnh đến mức có thể ngăn chặn được gần như mọi thứ “bệnh tâm lý” cố hữu của con người, từ đố kỵ, ích kỷ, sùng bái chủ nghĩa cá nhân đến hoang tưởng ảnh hưởng cá nhân.
Một trong những hành động đẹp mới đây nhất là sự hưởng ứng lời kêu gọi viết thư và gửi thiệp Giáng sinh cho những người bị bắt hoặc những người bị thương đang nằm bệnh viện. South China Morning Post (16-12-2019) cho biết, cho đến nay, sau hơn nửa năm, hơn 6.100 người – từ 11 đến 84 tuổi – đã bị bắt; và hơn 2.600 người nhập viện. The Guardian (15-12-2019) cho biết thêm, trong số 2.383 sinh viên bị bắt, có 939 thiếu niên dưới 18 tuổi.
Để hiểu thấu đáo tại sao đến giờ cuộc chiến đòi dân chủ của người Hong Kong vẫn hừng hực nóng, chẳng có gì đáng quan sát hơn là sự đoàn kết của họ, ở mọi giới, mọi thành phần và mọi độ tuổi. Bất cứ phong trào đấu tranh dân chủ nào ở bất kỳ nơi nào trên thế giới muốn “nghiên cứu” để rút ra bài học riêng thì bài học xóa bỏ “cái tôi” cá nhân để mang lại một “tinh thần mắt xích” tập thể mà người Hong Kong làm rất thành công sẽ là bài học lớn nhất và có giá trị nhất. Cho đến giờ, Bắc Kinh lẫn chính quyền Hong Kong chưa thể chặt đứt được “mắt xích” này. Đó là điều “khó hiểu” nhất đối với Bắc Kinh. Nó cũng làm không ít người bất ngờ, trong đó có cá nhân tôi, khi đã sớm kết luận cuộc chiến của người Hong Kong đã thất bại, không phải vì mong nó thất bại mà chỉ vì muốn sớm nhìn thấy một kết cục đẹp cho những người giương cao lá cờ “Quang Phục Hương Cảng”.
Diễn biến cho đến thời điểm này đã mang lại một hy vọng mới, để có thể thấy được một kết quả cuối cùng sẽ đến như mong mỏi, nhằm chứng minh rằng, chẳng bài học dân chủ nào được rút ra nếu những người xây dựng phong trào dân chủ hoặc mong muốn thực hiện một cuộc cách mạng dân chủ bằng bất kỳ hình thức nào lại có thể đạt đến thành công trong khi cùng lúc không hề tôn trọng và thực thi những giá trị căn bản của tinh thần dân chủ, bằng sự đoàn kết, như một trong những hình ảnh tuyệt vời nhất mà người Hong Kong mang lại: “tinh thần human chain”.
