Nga đổ lỗi cho việc dùng điện thoại di động của binh sĩ đã khiến Ukraine có cơ hội tấn công

Cù Tuấn

– bản dịch của Vũ Hoàng trên VnE, tôi bổ sung thêm theo bài viết mới.

Nga đổ lỗi cho binh sĩ Nga, đặc biệt là các tân binh, đã dùng điện thoại di động dù bị cấm và đã khiến Ukraine có cơ hội xác định vị trí và tấn công. Số người chết trong lần tấn công chết người của Ukraine tại Makiivka đã lên tới con số 89 người, và Tổng thống Ukraine cảnh báo Nga đang chuẩn bị một đợt tấn công mới.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết cuộc tấn công vào cơ sở có các binh sĩ mới được tổng động viên đã xảy ra vào lúc 12:01 sáng theo giờ địa phương vào ngày đầu năm mới. Bộ này cho biết phó chỉ huy của trung đoàn đã thiệt mạng trong vụ tấn công.

“Rõ ràng là lý do chính cho những gì đã xảy ra là do nhân viên đưa vào trái với lệnh cấm, và sử dụng đại trà điện thoại di động nằm trong tầm với của vũ khí kẻ thù,” Bộ Quốc phòng Nga cho biết trên kênh nhắn tin Telegram hôm thứ Tư. Việc sử dụng điện thoại di động cho phép quân Ukraine xác định chính xác vị trí của lực lượng Nga.

Tuyên bố này, được cho là của Trung tướng Sergei Sevryukov, phó giám đốc thứ nhất của tổng cục chính trị-quân sự chính của các lực lượng vũ trang Nga, cho biết một cuộc điều tra đang được tiến hành trong đó “các quan chức binh sĩ có tội sẽ bị đưa ra trước công lý.”

Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết 400 binh sĩ Nga đã thiệt mạng và 300 người bị thương. Tuy nhiên, một số chuyên gia quân sự tỏ ra hoài nghi, cho rằng con số này bị phía Ukraine phóng đại.

Trong khi đó, blogger quân sự Rybar, có hơn một triệu người theo dõi trên tài khoản Telegram, cho hay “hơn 100 quân nhân Nga đã thiệt mạng” sau cuộc tấn công.

Đây được cho là một trong những thiệt hại nặng nề nhất mà lực lượng Nga phải hứng chịu kể từ khi phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi cuối tháng hai năm ngoái.

Thông tin từ nhiều blogger quân sự và các nguồn tin thân Nga khác cho thấy một số sai lầm nghiêm trọng của các chỉ huy quân sự, đặc biệt là việc họ cho phép lượng lớn binh lính tập trung ở một khu vực nằm trong tầm bắn chính xác của pháo binh Ukraine. Ngôi trường nơi họ đóng quân nằm cách chiến tuyến chưa đầy 16 km, trong khi pháo HIMARS có tầm bắn 80 km.

Mặt khác, các binh sĩ còn được bố trí ăn nghỉ bên cạnh một kho đạn. Khi kho đạn trúng rocket HIMARS, một vụ nổ lớn xảy ra, san phẳng cả cơ sở cùng các khí tài quân sự ở gần đó.

Trên chiến trường Ukraine, nơi hoạt động tác chiến điện tử được tiến hành dày đặc, bất kỳ động tác bật nguồn điện thoại nào cũng tiềm ẩn nguy cơ để lộ vị trí, khiến đối phương dễ dàng xác định mục tiêu. Việc hàng chục hay hàng trăm điện thoại cùng hoạt động tại một vị trí sẽ giúp Ukraine dễ dàng nhận định đây là một điểm tập kết quân của Nga và phát động tập kích.

Đây không phải lần đầu tiên việc sử dụng điện thoại di động gây nguy hiểm cho lực lượng Nga. Gần đây, Ukraine đã tập kích một ngôi nhà được lực lượng đặc nhiệm Nga dùng làm nơi đóng quân gần thành phố Sahy, vùng Kherson, cách thành phố Kherson hơn 30 km.

Thông tin về vị trí ngôi nhà được tiết lộ trong các bài đăng trên mạng xã hội của một lính Nga. Cũng chính người lính này đã đăng ảnh về cơ sở bị hư hại sau cuộc tấn công, giúp Ukraine đánh giá mức độ hiệu quả của đòn đánh, theo Rob Lee, chuyên gia cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại, trụ sở ở Pennsylvania, Mỹ.

Những sai lầm gần đây của Nga trong cách điều phối, chỉ huy các tân binh được huy động theo lệnh động viên đang diễn ra theo xu hướng tương tự thời kỳ đầu cuộc xung đột. Hồi mùa xuân, lực lượng Nga đã chịu nhiều tổn thất khi cố gắng vượt sông mà không có chuẩn bị kỹ càng cũng như với kỷ luật tác chiến kém.

Trong suốt mùa hè, quân đội Ukraine đã sử dụng pháo HIMARS để phá hủy các kho đạn và sở chỉ huy Nga. Do phụ thuộc vào vận tải đường sắt, hầu hết các trung tâm hậu cần Nga đều được đặt gần những nút giao thông đường sắt quan trọng hoặc các nhà ga, với rất ít nỗ lực che giấu chúng. Việc lơ là ngụy trang cũng giúp Ukraine dễ dàng nhắm mục tiêu hơn.

Các nhà phân tích Ukraine và phương Tây cho biết khi hiệu quả của HIMARS trở nên rõ ràng, Nga đã nỗ lực phân tán kho đạn và di chuyển chúng ra xa khỏi tầm bắn của loại vũ khí này. Nhưng nhiều hoạt động tác chiến khác các các đơn vị Nga trên chiến trường vẫn không được điều chỉnh.

“Ngoài việc chuyển đạn dược ra xa, tôi không thấy họ có những động thái thích ứng và điều chỉnh rõ ràng với thực tế chiến trường”, Ben Hodges, cựu chỉ huy quân đội Mỹ ở châu Âu, nói. “Tôi không thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy họ đã học hỏi và sửa chữa từ những sai lầm của mình”.

Theo các chuyên gia quân sự và nhà phân tích phương Tây, đa phần những vấn đề tại các đơn vị Nga trên thực địa đều đến từ năng lực của người chỉ huy đơn vị.

Cấu trúc chỉ huy truyền đạt mệnh lệnh từ trên xuống dưới giúp quân đội Nga có thể hành động nhất quán và duy trì kỷ luật ngay cả khi hứng chịu tổn thất, theo Joris Van Bladel, chuyên gia Viện Quan hệ Quốc tế Hoàng gia Egmont, trụ sở ở Brussels, Bỉ. Nhưng mô hình này cũng bộc lộ sự cứng nhắc, thiếu linh hoạt đối với những thay đổi nhanh chóng trên chiến trường.

Theo Bladel, tính chuyên nghiệp của quân đội đòi hỏi phải tập trung vào nhiệm vụ, thay vì nhất nhất tuân theo mệnh lệnh của chỉ huy. “Giữ bí mật về tình hình thực tế, lo lắng cho chức vụ của mình và thờ ơ với tình cảnh của binh sĩ không phải công thức tạo nên thành công trên chiến trường”, ông nói.

Pavel Gubarev, cựu quan chức Nga bổ nhiệm ở Donetsk, cho rằng động thái triển khai lượng lớn binh sĩ ngay cạnh kho đạn của chỉ huy đơn vị là “hành vi tắc trách đáng bị truy tố”.

Gubarev cho hay các sĩ quan Nga từng phạm sai lầm này ở giai đoạn đầu chiến sự và lẽ ra họ không được phép lặp lại. “Lính dự bị có thể không có kinh nghiệm và không nhận ra mối nguy hiểm, nhưng các sĩ quan cần phải biết điều đó”, ông nói. “Nếu không ai bị trừng phạt vì điều này, tình hình sẽ tồi tệ hơn”.

Ảnh: Hiện trường tòa nhà bị sập sau vụ pháo kích đêm giao thừa khiến 89 quân nhân Nga thiệt mạng ở Makiivka, tỉnh Donetsk