MỘT CÂU HỎI NGHIÊM TÚC VỀ HOẠT ĐỘNG ĐẤU TRANH DÂN CHỦ

Có nhiều ý kiến cho rằng giới đấu tranh dân chủ ở Việt Nam lâu nay chia rẽ quá, mất đoàn kết quá (không “tập trung dân chủ” được như cộng sản), nên không làm nổi việc gì. Cứ có người phát động, tổ chức công việc này là y như rằng có người bàn lùi, có người cản phá.

Điều đó là sự thật. Nó xuất phát từ việc giới đấu tranh có quá nhiều bất đồng, mà càng ngày càng nhiều hơn.

Tôi nhận thấy, trên bề mặt, những bất đồng đó được thể hiện thành sự khác biệt, mâu thuẫn về quan điểm. Tuy nhiên, về bản chất, chúng là sự khác biệt, mâu thuẫn về giá trị theo đuổi.

Nói cách khác, đó không phải là bất đồng quan điểm. Đó là bất đồng chuẩn mực.

Những người hoạt động xã hội, người đấu tranh dân chủ ở Việt Nam đang bất đồng sâu sắc về những giá trị mà họ theo đuổi (nếu có). “Họ” ở đây bao gồm cả tôi.

Ban đầu, khi mới tham gia phong trào dân chủ, họ chỉ xác định có một đối thủ, một kẻ thù duy nhất là độc tài cộng sản.

Tuy nhiên, theo thời gian, càng ngày họ càng thấy có nhiều vấn đề nghiêm trọng trong xã hội Việt Nam và trong chính phong trào dân chủ: tham nhũng, dối trá, độc tài, bạo lực. Chúng bộc lộ ra thành những thói xấu rất tệ hại: ăn cắp, lừa đảo, dối trá, fake news, ưa bạo lực, cổ xúy sự kỳ thị – phân biệt đối xử, cơ hội chính trị, bạc bẽo, phản bội đồng đội và bỏ rơi quần chúng.

* * *

Câu hỏi tôi đặt ra và thật sự mong muốn có câu trả lời, là: Phải có thái độ và cách ứng xử như thế nào với những thói xấu, những tệ nạn đó?

– NẾU CHẤP NHẬN chúng, thì chúng đã, đang và sẽ tiếp tục lan tràn; cùng với đó, phong trào dân chủ không thể phát triển được. Những người hoạt động dân chủ – ban đầu vốn được mặc định là hiện thân của những giá trị mới, tốt đẹp hơn cộng sản – sẽ không còn tư cách gì mà đại diện cho những lực lượng tiến bộ chống lại cộng sản.

– NẾU không chấp nhận chúng, nhưng chỉ đơn giản là “KHÔNG ĐỒNG HÀNH” cùng chúng, không làm việc cùng, không giao du với những người có các thói xấu đó, thì sao, kết quả là gì? Rõ là sẽ chẳng thay đổi được gì, mà lại còn rơi vào tình trạng khó tìm được đồng sự.

– NẾU CHỐNG chúng, thì sẽ phải chấp nhận có nhiều hơn một đối thủ cộng sản. Xưa, ta chỉ xác định một kẻ thù là độc tài cộng sản. Nay, nếu muốn chống tất cả những tệ nạn vừa nêu trong phong trào dân chủ nói riêng và xã hội Việt Nam nói chung, ta phải biết là sẽ có thêm rất nhiều kẻ thù. Và nếu ta không đủ mạnh để những giá trị mà ta tin tưởng và theo đuổi được lan rộng, thì nghĩa là phong trào dân chủ Việt Nam sẽ chẳng đoàn kết hơn, mà ngược lại, cứ tiếp tục chia rẽ mãi và lụn bại. Chia rẽ, vì mầm tốt không vươn lên được trong khi cỏ dại ngập tràn khắp lối.

Tóm lại, phải có thái độ và cách ứng xử thế nào với những bất đồng về chuẩn mực, về giá trị theo đuổi?