Ý kiến đáng quan tâm của Luật sư Phùng Thanh Sơn Phung Thanh Son
Không thể khởi tố Luật sư Trần Vũ Hải về hành vi ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất thấp hơn giá trị giao dịch thực tế.
Về nguyên tắc, nhà nước chỉ được quyền xử lý hình sự đối với những hành vi được Bộ Luật hình sự quy định. Trong trường hợp BLHS mới quy định thuận lợi hơn cho bị can, bị cáo thì áp dụng BLHS mới để giải quyết.
Theo Điều 200 BLHS 2015 thì tội trốn thuế chỉ áp dụng cho các hành vi sau:
a) Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế; nộp hồ sơ khai thuế không đúng thời hạn theo quy định của pháp luật;
=> Chắc chắn các bên phải nộp hồ sơ kê khai thuế để đủ điều kiện sang tên cho Luật sư Trần Vũ Hải nên sẽ không có chuyện không nộp hồ sơ kê khai nộp thuế’
b) Không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp;
=> Chỉ áp dụng đối với tổ chức kinh doanh, không áp dụng đối với cá nhân
c) Không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ hoặc ghi giá trị trên hóa đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hóa, dịch vụ đã bán;
=> Áp dụng cho tổ chức, cá nhân khi bán hàng hóa, dịch vụ. Còn đây là mua bán tài sản. Luật không quy định người bán phải xuất hóa đơn khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà chỉ yêu cầu kê khai nộp thuế.
d) Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn;
=> Không áp dụng cho cá nhân.
đ) Sử dụng chứng từ, tài liệu không hợp pháp khác để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được hoàn;
=> sử dụng hóa đơn khống, chứng từ.
e) Khai sai với thực tế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu mà không khai bổ sung hồ sơ khai thuế sau khi hàng hóa đã được thông quan;
=> áp dụng đối với hoạt động xuất nhập khẩu, không liên quan đến chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
g) Cố ý không kê khai hoặc khai sai về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;
=> áp dụng đối với lĩnh vực xuất nhập khẩu
h) Cấu kết với người gửi hàng để nhập khẩu hàng hóa;
=> áp dụng đối với lĩnh vực xuất nhập khẩu
i) Sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế, xét miễn thuế không đúng mục đích quy định mà không khai báo việc chuyển đổi mục đích sử dụng với cơ quan quản lý thuế.
=> áp dụng đối với hàng hóa được miễn giảm thuế có điều kiện. Khi điều kiện miễn giảm thuế không còn nhưng không khai báo kê khai thuế.
BÌNH LUẬN:
Điều 200 BLHS hiện nay không có điều chỉnh hành vi ghi không đúng giá trị chuyển nhượng/giao dịch trên hợp đồng là hành vi tội phạm. Do đó, cho dù Luật sư Trần Vũ Hải có ký vào hợp đồng mua bán nhà đất với giá trị thấp hơn giá trị thực tế hàng chục lần đi chăng nữa thì cũng không bị xem là hành vi tội phạm. Hành vi này chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế.
Nếu cơ quan chức năng khởi tố Luật sư Trần Vũ Hải về tội trốn thuế chỉ vì đã ký vào hợp đồng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với giá trị thấp hơn giá trị giao dịch thực tế thì 99,99% người mua bán nhà đất hiện nay phải bị xử lý hình sự. Còn 0,01% còn lại là các giao dịch nhằm mục đích rửa tiền, ghi giá bán cao gấp nhiều lần giá thị trường.
Ý KIẾN BỔ SUNG CỦA LS NGÔ NGỌC TRAI
Trong việc chuyển nhượng đất, việc tính số thuế phải nộp do cơ quan nhà nước thực hiện, mà cụ thể là cơ quan thuế, rồi thông báo cho người dân đi nộp. Người dân không được tự tính số thuế nên không thể bị cho là trốn thuế. Cơ sở để tính số thuế căn cứ theo giá đất do Sở tài nguyên môi trường xác định.
Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật đất đai năm 2013 quy định như sau:
Điều 63. Việc xác định nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất trong thực hiện thủ tục hành chính về quản lý và sử dụng đất đai
1. Tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, các loại thuế có liên quan đến đất đai và lệ phí trước bạ (sau đây gọi là nghĩa vụ tài chính) do cơ quan thuế xác định. Sở Tài nguyên và Môi trường hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường hoặc Văn phòng đăng ký đất đai cung cấp thông tin địa chính cho cơ quan thuế đối với các trường hợp đủ điều kiện và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Giá đất để xác định nghĩa vụ tài chính do Sở Tài nguyên và Môi trường xác định; trường hợp áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất để xác định giá đất cụ thể thì do cơ quan thuế xác định.
2. Cơ quan thuế có trách nhiệm thông báo việc thực hiện nghĩa vụ tài chính cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật trong thời hạn không quá 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được số liệu địa chính.
Nội dung chi tiết Nghị định 43/2014 xem tại đây http://vbpl.vn/TW/Pages/vbpq-van-ban-goc.aspx?ItemID=36138
