Được “miễn trách nhiệm hình sự”: Bị cáo vô tội hay có tội mà được miễn hình phạt?

Mai Bá Kiếm

13-1-2024

Hôm qua, khi Tòa tuyên “miễn trách nhiệm hình sự” cho cựu giám đốc CDC tỉnh Bình Dương Nguyễn Thành Danh thì các báo “mậu dịch” (mượn lời nhà báo Nguyễn Thông) như lên cơn sốt tuyên dương tấm gương đạo đức sáng ngời của ông Danh là dám từ chối 4,2 tỷ đồng của Việt Á hối lộ cho ông và giám đốc Sở Y tế (Nguyễn Hồng Chương).

Tuổi Trẻ giật tựa “Bất ngờ Viện kiểm sát (VKS) đề nghị miễn trách nhiệm hình sự cho giám đốc CDC Bình Dương”. Lúc 15h05, Thanh Niên đăng “Bất ngờ VKS đề nghị miễn tội cho cựu giám đốc CDC Bình Dương”, đến 16h36 ca tụng “Cựu giám đốc CDC Bình Dương chính thức được miễn tội vì ‘dám nghĩ, dám làm’”.

Thanh Niên còn nhấn mạnh Tòa cũng quá bất ngờ “Trước diễn biến bất ngờ trên, thay vì tuyên án ngay như dự kiến, Hội đồng xét xử (HĐXX) tuyên bố quay lại phần nghị án”.

Nếu VKS không đề nghị “miễn trách nhiệm hình sự và HĐXX “tuyên án ngay như dự kiến” (án bỏ túi) thì các báo mậu dịch có dám phản biện bản án, chứng minh hành vi của ông Danh nhận của Việt Á ứng trước test kit và thanh toán sau vì theo chỉ đạo của giám đốc Sở Nguyễn Hồng Chương, có văn bản của Long bộ trưởng chỉ định thầu và định giá kit của Việt Á. Vậy mà, ông Danh không nhận hối lộ hàng tỷ đồng, để ca tụng ông “tuy là bị cáo nhưng mà anh hùng”, Tòa nên tuyên vô tội.

Hơn nữa, ông Nguyễn Hồng Chương chỉ đạo ông Danh nhận tạm ứng kit Việt Á mà không bị khởi tố và hiện vẫn là giám đốc Sở có thành tích vẻ vang không nhận hối lộ (4,2 tỷ đồng) của Việt Á. Ông Chương không nhận lộ mà buộc ông Danh nhận Việt Á làm thầu là theo lệnh của Bộ trưởng Long (ăn hối lộ của Việt Á 2,25 triệu USD) thôi.

Nếu VKS không đề nghị miễn trách nhiệm hình sự, và các báo không phản biện, thì việc ca ngợi ông Danh “dám nghĩ, dám làm” chỉ là việc “té nước theo mưa”.

Nên nhớ rằng, theo điều 29, BLHS 2015 (điều 25 BLHS 1999) khi Tòa tuyên bị cáo “miễn trách nhiệm hình sự” thì không phải là “tuyên vô tội” nên sẽ không được bồi thường oan sai. Rất đáng tiếc, ông Nguyễn Thành Danh vẫn bị xem là có tội “Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Không hiểu sao cứ mỗi khi Tòa tuyên “miễn trách nhiệm hình sự” là báo cứ kêu bất ngờ? Khi Tòa án quận Hoàn Kiếm tuyên “miễn trách nhiệm hình sự” cho chủ Vũ trường New Century Nguyễn Đại Dương báo cũng kêu “Trong sự ngỡ ngàng của nhiều người tham dự phiên tòa”?

Vì sao phóng viên tường thuật pháp đình có định kiến với điều 29 BLHS 2015? Nhân cách Nguyễn Đại Dương và Nguyễn Thành Danh khác nhau một trời, một vực những đều gây bất ngờ cho nhà báo như nhau? Đó là do bệnh chỉ biết tường thuật, không biết phân tích.