Tác giả: Isabelle Khurshudyan, Paul Sonne, Serhiy Morgunov và Kamila Hrabchuk
Cù Tuấn, dịch
29-12-2022
Tiếp theo Phần 4
Oleh kích hoạt internet vệ tinh Starlink của mình và thực hiện một cuộc gọi điện. Cách nơi anh đứng khoảng 75 dặm về phía đông, cha mẹ anh đang sống dưới sự chiếm đóng tại thành phố Starobilsk thuộc vùng Luhansk.
“Chúng mày định làm cái quái gì ở chỗ đó vậy?” cha Oleh hỏi. Ông nói rằng, các lực lượng Nga ở Starobilsk vừa rút chạy và các chiến binh ly khai hiện đang kiểm soát các chốt ra vào thành phố.
Oleh nói với cha rằng họ đã chiếm được Izyum và đuổi quân Nga ra khỏi hàng trăm dặm vuông lãnh thổ chỉ trong vài ngày.
“Tốt lắm! Tốt lắm!” cha Oleh nói.
“Đừng lo,” Oleh nói. “Chúng con sẽ sớm tấn công đến Starobilsk.”
Oleh không hoàn toàn đùa giỡn. Có vẻ như anh sẽ sớm được về nhà gặp gia đình.
—
Đòn tấn công bất ngờ ở khu vực Kharkiv đã làm rung chuyển Moscow.
Việc Tổng thống Putin từ chối không tổng động viên trên toàn nước Nga, vì ông không chấp nhận rủi ro về mặt chính trị trong nhiều tháng đã dẫn đến những hậu quả tai hại.
Không còn lựa chọn nào khác, Putin phải tuyên bố điều mà ông gọi là “tổng động viên từng phần” để lấy tới 300.000 tân binh, bước leo thang lớn nhất và rủi ro nhất của ông kể từ khi bắt đầu cuộc chiến. Hàng trăm nghìn đàn ông Nga đã chạy trốn khỏi đất nước một cách ồ ạt.
Trong một bài phát biểu, ông Putin mô tả việc tổng động viên là một bước đi cần thiết để chống lại các quốc gia phương Tây muốn tiêu diệt Nga. Putin cũng gợi ý rằng ông có thể sử dụng vũ khí hạt nhân.
“Đây không phải là một trò bịp đâu,” ông Putin nói.
Putin đã đẩy nhanh các kế hoạch thôn tính của mình, tuyên bố các khu vực Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson của Ukraine là một phần của Nga mặc dù Nga không có toàn quyền kiểm soát đối với các vùng này.
“Tôi muốn chính quyền Kiev và những ông chủ thực sự của họ ở phương Tây hãy lắng nghe tôi, để họ ghi nhớ điều này,” Putin nói trong một bài phát biểu. “Những người sống ở Luhansk và Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia đang trở thành công dân của chúng tôi. Mãi mãi.”
Vào ngày 8 tháng 10, Putin cũng chỉ định tướng Sergei Surovikin là chỉ huy duy nhất đầu tiên lãnh đạo cuộc chiến của Nga trên toàn bộ các mặt trận.
Với một đường dây trực tiếp nối đến Surovikin, Putin bắt đầu có được một góc nhìn rõ ràng hơn về các vấn đề trên chiến trường, theo hai nguồn tin quen thuộc với vấn đề này. Họ nói rằng trước đây Putin đã được các quan chức quốc phòng hàng đầu của mình che mắt với các đánh giá quá lạc quan.
Nguy cơ Putin mất kết nối với thực tế chiến trường là quá rõ ràng. Zelensky đã mạo hiểm thực hiện một chuyến đi để đứng ở quảng trường trung tâm của Izyum.
—
Sau thành công của đại đội, những người lính của Oleh đã ở lại khoảng một tuần ở Izyum vào giữa tháng 9, tận hưởng ý nghĩ rằng chiến tranh đã gần kết thúc. Sau đó, họ tiếp tục tiến về phía đông nam, băng qua khu vực Donetsk theo lệnh chỉ huy để chiếm lại thành phố Lyman.
Thực tế tàn khốc đã xuất hiện trên đường đi.
Trong một hàng cây gần làng Korovii Yar, đại đội của Oleh bị ba xe tăng Nga bắn. Theo một trung đội trưởng, năm người lính của đại đội Oleh đã thiệt mạng. Mười hai người bị thương, trong đó có một chỉ huy trung đội đã đứng ra chỉ huy anh em trong trung đội của mình trong bốn giờ sau khi mảnh đạn pháo đã phá nát quai hàm của anh ta. Quân Ukraine cuối cùng đã chiếm được ngôi làng này, Oleh nói, nhưng cuộc đua để tiến lên phía trước đã bị đình trệ vì một thứ gì đó khó khăn hơn và chậm hơn.
Tiến quân theo hướng Lyman tỏ ra rất khó khăn.
Oleh chỉ mới 13 tuổi vào năm 2014 khi chiến tranh xảy đến với vùng Luhansk quê hương anh. Điện Kremlin đã châm ngòi cho một cuộc xung đột ly khai, buộc Kiev phải chiến đấu để giành vùng lãnh thổ này, vốn chủ yếu nói tiếng Nga và ở phía đông Ukrane. Nhưng ngay cả trong một khu vực mà trong lịch sử có sự đồng cảm với nước Nga, chàng trai trẻ Oleh luôn chắc chắn về lập trường của mình.
“Tôi không đi theo bầy đàn, và tôi không có ai chăn dắt,” anh nói. “Tôi sinh ra và lớn lên ở một đất nước độc lập. Tôi có ý kiến riêng của mình, mà ở Ukraine này, tôi có quyền sống và tồn tại. Tôi không biết ở Nga thì thế nào.”
Sau khi học xong lớp 9, Oleh đến một trường quân sự địa phương, sau đó đăng ký vào Học viện quân sự Odessa trong khoa lực lượng tấn công trên không. Ba năm rưỡi sau, chỉ còn nửa năm nữa là anh sẽ tốt nghiệp, chiến tranh nổ ra. Các sinh viên được đưa thẳng ra mặt trận. Oleh cuối cùng trở lại miền đông Ukraine, đầu tiên với tư cách là chỉ huy trung đội và sau đó là chỉ huy đại đội, lãnh đạo những người lính có khi còn lớn hơn anh nhiều tuổi.
Sau Korovii Yar, đại đội của Oleh tiến xa hơn về phía nam, chiếm một vị trí bên ngoài Lyman. Người Nga trong thành phố này gần như bị bao vây, nhưng không giống như đồng bào của họ ở Izyum, họ đã chiến đấu chống lại quân Ukraine.
Oleh nói: “Có quá nhiều hỏa lực pháo binh của kẻ thù – mọi thứ họ có, tất cả pháo binh họ có, xe tăng, mọi thứ, đang trút xuống chúng tôi, vào chúng tôi, vào chúng tôi. Con đường duy nhất ra khỏi Lyman dành cho người Nga là một con đường không có cây cối gì che phủ. Cuối cùng, vào một đêm nọ, đại đội Ukraine nghe thấy tiếng ầm ầm của một đoàn xe lớn và pháo binh bắn ồ ạt, chặn hết lối thoát của quân Nga từ con đường này.
Lyman cuối cùng cũng đã thất thủ.
Trong những ngày kể từ đó, đại đội của Oleh đã tiến được 17 dặm về phía đông, vừa vặn chớm qua biên giới của vùng Luhansk, nơi Nga đang triển khai tân binh bằng xe tải đưa lên tiền tuyến, cách quê hương của anh 36 dặm.
“Vẫn còn một chặng đường dài để có thể đến thành phố của tôi,” Oleh nói. “Nhưng mỗi ngày gia đình chúng tôi lại gần nhau hơn. Tôi không thể đợi được nữa.”
Ảnh: Đại đội trưởng Oleh, xuất hiện tại vùng Donetsk vào tháng 12/2022. “Chúng tôi thần tốc tiến lên, còn kẻ thù thì hoảng sợ”.
(Còn tiếp)
