The Interpreter
University of Michigan Library, ngày 24 tháng 6, 2020
Translated from University of Michigan Library article “Fake News,” Lies and Propaganda: How to Sort Fact from Fiction
Truyền thông thiên tả
Truyền thông có thiên vị cánh tả không?
Bộ phim tài liệu với tựa đề The Myth of the Liberal Media: The Propaganda Model of News (tạm dịch: Lời Đồn về Truyền Thông Cánh Tả: Mô Hình Tuyên Truyền của Tin Tức) nhìn vào quyền sở hữu của các nhà truyền thông dòng chính, đồng thời nhìn vào các bộ lọc thông tin ảnh hưởng đến quá trình phát hành của tin tức qua những dữ liệu thực nghiệm. Bộ phim đưa ra những ví dụ có thật trong thực tế về sự phủ sóng của tin tức để có thể thấy được sự thao túng truyền thông của giới kinh doanh và chính trị theo đảng Bảo Thủ ở Mỹ.
Phim tài liệu The Myth of the Liberal Media: The Propaganda Model of News ra mắt năm 1997, được sản xuất bởi Media Education Foundation – một quỹ tài trợ được lập ra để sản xuất và phát hành những bộ phim tài liệu và tài nguyên giáo dục dùng để truyền cảm hứng và thúc đẩy tư duy phản biện (critical thinking) về những ảnh hưởng của truyền thông đại chúng ở nước Mỹ về những khía cạnh khác nhau của xã hội, chính trị, và văn hoá.
Bộ phim nói về quá trình Edward Herman cùng Noam Chomsky lật tẩy một trong những lời đồn vô căn cứ nổi trội trong văn hoá chính trị – một khái niệm mơ hồ rằng các nhà truyền thông chính thống có sự thiên vị cánh tả. Kết luận này được đưa ra từ nghiên cứu đã được thực nghiệm một cách bao quát và đã phanh phui ra rằng, trên thực tế, các phương tiện truyền thông tin tức đã trở nên phụ thuộc vào lợi ích từ các tập đoàn. Cũng do đó mà các nhà truyền thông thực ra nằm ở phía cánh hữu, “đi quá về bên phải” so với cái nhìn chính trị của người Mỹ.
Cuốn sách nói về mô hình tuyên truyền của tin tức – the propaganda of news – của Herman và Chomsky có tên Manufacturing Consent tái bản năm 2002, lần đầu xuất bản năm 1998. Tra trong cuốn sách những chủ đề như “Mass media – political aspect” (truyền thông đại chúng – theo hướng chính trị) hay “Mass media – objectivity” (truyền thông đại chúng – tính khách quan) sẽ thấy được thêm các quan điểm khác và cả nguồn dẫn của đề tài cần tìm.
Nguồn tin nào Thiên Tả, theo chủ nghĩa Trung Dung, hay Phái Hữu?
Hiện tại không có câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi này bởi vì chưa có phương pháp chính xác làm tiêu chuẩn để đánh giá sự thiên vị đảng phái của các nguồn tin tức.
Có thể dựa vào mốt số nguồn để giúp đánh giá sự thiên vị đảng phái của các nguồn tin
Trang AllSides:
AllSides là trang tin tức hiển thị đa dạng nguồn thông tin được đặt cạnh nhau để giúp độc giả có cái nhìn bao quát hơn về những tin tức được báo cáo.
Trang Allsides Bias Rating (hệ thống đánh giá sự thiên vị Allsides) cho phép độc giả lựa chọn và lọc ra danh sách những nguồn tin tức theo hướng thiên vị đảng phái (Thiên Tả, Trung Dung và Phái Hữu).
Trang Allsides dùng hệ thống đánh giá sự thiên vị độc quyền để sắp xếp các nguồn tin theo thiên tả, trung dung hoặc phái hữu. Các bộ phận trong hệ thống đánh giá bao gồm crowd-sourcing (một hình thức tạo ra sản phẩm hay thu thập thông tin từ một nhóm đông người gửi dữ liệu của mình thông qua mạng xã hội, internet, hoặc ứng dụng điện thoại), khảo sát, nghiên cứu về bản chất của thông tin, và sử dụng các nguồn bên thứ 3 như Wikipedia và nghiên cứu được chỉ đạo bởi Groseclose và Milyo tại trường đại học California tại Los Angeles (UCLA). Chú ý: kết quả từ nghiên cứu của Groseclse và Milyo được nhiều người biết đến nhưng phương pháp thực hiện vẫn đối mặt với những lời phê bình.
Trung tâm Nghiên cứu Pew – sự phân cực chính trị
Kết quả khảo sát cho biết nguồn tin mà một người ưu tiên lựa chọn phụ thuộc vào quan điểm chính trị của chính người đó.
Một bản báo cáo dựa trên cuộc khảo sát năm 2014 cho thấy sự lựa chọn nguồn tin và việc đánh giá mức độ tin tưởng của một người được dựa theo giá trị chính trị cá nhân (theo chủ nghĩa Tự Do hoặc Bảo Thủ). Xin lưu ý rằng bản báo cáo này đánh giá xu hướng chính trị của độc giả thay vì nguồn tin.
Interactive chart:
Đây là một công cụ tương tác đến từ Thời Báo Phố Wall (the Wall Street Journal) cho phép người dùng có thể “nhìn thấy Facebook của người theo chủ nghĩa Tự Do và Facebook của người theo chủ nghĩa Bảo Thủ, đặt cạnh nhau”
Công cụ này dựa trên nền tảng dữ liệu từ một nghiên cứu diện rộng của Bakshy, Messing, và Adamic về người dùng Facebook vào năm 2015. Ý tưởng sắp xếp các nguồn tin trên facebook được đánh giá dựa trên nguyện vọng gắn kết của người dùng đã tương tác với nội dung được hiển thị.
Đặt một số nguồn tin tức lên quang phổ chính trị
Đây là một số ví dụ về các nguồn tin chính thống và sự thiên vị của chúng được đánh giá dựa trên đánh giá của trang AllSides (từ trước cho đến tháng 3, 2017) và mức độ tin tưởng được bảo cáo bởi các độc giả từ Trung tâm Nghiên cứu Pew.
*Lưu ý: Các đánh giá được dựa trên khảo sát về nhận thức của bản thân. Hãy cho là có thể kết quả sẽ bị ảnh hưởng bởi sự kích động, trong đó “các đảng phái nhận thức truyền thông không thiên vị đối với họ.” (Nguồn)
Phe Trung Dung (khu vực trung tâm của quang phổ chính trị)
Điểm chung: Các nguồn tin tức theo chủ nghĩa Trung Dung (phía giữa)
Wall Stree Journal (Thời báo phố Wall)
Báo với tin tức chủ yếu về kinh doanh từ thành phố New York.
Wall Street Journal được đánh giá có mức độ thiên vị nằm ở “trung tâm” theo đánh giá của AllSides. Trung tâm Nghiên cứu Pew tìm thấy trang tin tức này được đọc bởi những độc giả theo chủ nghĩa chính trị khác nhau và đây là nguồn tin duy nhất được đánh giá đáng tin cậy nhiều hơn là không đáng tin cậy bởi độc giả có quan điểm chính trị rộng khắp phổ quang chính trị. Tuy nhiên, đã có một số cuộc tranh luận nhưng đều được cho là nguồn tin này thiên vị cả cánh Tả lẫn cánh Hữu.
BBC là từ viết tắt của Bộ phận Tin tức của tập đoàn Phát Thanh của Anh Quốc (The British Broadcasting Corporation) sản xuất tin tức, chương trình truyền hình, đài phát thanh và báo mạng. BBC còn là đài truyền hình dịch vụ công cộng được thành lập bởi Hiến chương Hoàng gia Anh.
Theo AllSides, BBC News được đánh giá mức thiên vị nằm ở “trung tâm.” Theo Pew, BBC được đánh giá là đáng tin cậy hơn là không đáng tin cậy giữa các nhóm độc giả có quan điểm chính trị khác nhau ngoại trừ những cá nhân bảo thủ một cách nhất quán, họ đánh giá BBC cũng đáng tin bằng với mức không tin tưởng.
Thời báo được xuất bản hằng ngày của nước Mỹ cung cấp tin tức thời sự cũng như giải trí.
Theo AllSides, tờ USA Today được đánh giá mức thiên vị nằm ở “trung tâm”. Theo Pew, tờ USA Today được đánh giá là đáng tin cậy hơn là không giữa các nhóm độc giả có quan điểm chính trị khác nhau ngoại từ những cá nhân bảo thủ nhất quán. Họ đánh giá USA Today không đáng tin cậy nhiều hơn là đáng tin cậy.
Những nguồn tin gần như nằm ở trung tâm
AllSides đánh giá mức thiên vị của các nguồn tin sau đây nằm ở “trung tâm” và chúng được ghi nhận bởi sự tuyên bố một chương trình nghị sự không thiên vị và độc lập cũng như phân bố công bằng lượng thời gian cho cả 2 bên của 1 vấn đề. Tuy nhiên, họ được đánh giá ở gần như là trung bởi sự mất lòng tin nơi các độc giả bảo thủ.
Những người phe cấp tiến nhất quán, phía thiên tả và những thành phần khác tham gia khảo sát của Pew đánh giá các nguồn này là đáng tin cậy hơn là không. Hầu hết những người theo chủ nghĩa bảo thủ đánh giá các nguồn tin này là mức đáng tin cậy cũng ngang với mức không đáng tin cậy. Những độc giả theo chủ nghĩa bảo thủ nhất quán đánh giá họ không tin cậy những nguồn tin này hơn là tin cậy.
NPR (National Public Radio)
Đây là một tổ chức tư nhân phi lợi nhuận của Mỹ tài trợ một cách công khai với mục đích cung cấp mạng lưới các đài radio địa phương.
PBS NewsHour (The Public Broadcasting Service)
Đây là một dịch vụ phát thanh công cộng và là nhà phân phối và phát sóng truyền hình phi thương mại của Mỹ.
Các nguồn tin tức Thiên Tả hoặc phái Hữu
Một phát hiện quan trọng đến từ khảo sát của Pew là những người bảo thủ có mức độ không tin tưởng cao hơn về các nguồn tin tức một các tổng thể. Những nguồn tin tức họ tìm đến cũng nằm trong khoảng hạn hẹp hơn. Độc giả theo phe Liberal (Thiên Tả) tin tưởng và sử dụng nhiều loại nguồn tin tức hơn.
Do đó, có nhiều nguồn tin được đánh giá hoặc cảm nhận là trung dung với chút thiên tả (đặc biệt là các nguồn dòng chính; có ít hơn về số nguồn tin tức nằm ở phe trung dung nhưng thiên hữu. Điều này giải thích cho những tiếng nói của phe Bảo Thủ rằng các phương tiện truyền thông chính thống có khuynh hướng Thiên Tả hoặc Cấp Tiến (và có hiệu ứng tiềm năng với truyền thông thù địch)
Nằm ở phía bên trái (Cánh Tả)
Allsides đánh giá những nguồn tin tức này là “lean left” tức có khuynh hướng Thiên Tả. Theo khảo sát của Pew, các nguồn tin này không được tin cậy nhiều hơn được tin cậy bởi những độc giả chủ yếu bảo thủ và bảo thủ nhất quán. Các nguồn tin này được tin tưởng nhiều hơn là không tin tưởng bởi những độc giả từ các nhóm quan điểm chính trị khác nhau, chủ yếu là phe cấp tiến và cấp tiến nhất quán.
Thời báo theo ngày của Mỹ từ năm 1851.
Thời báo theo ngày của Mỹ tại Washington D.C. từ 1877.
Nằm ở cực Tả
Allsides đánh giá những nguồn tin tức này nằm ở phía “trái.” Theo khảo sát của Pew, những nguồn báo này được tin cậy hơn là không bởi những người chủ yếu cấp tiến và cấp tiến nhất quán. Những nguồn tin này không được tin cậy bởi những người theo chủ nghĩa bảo thủ và bảo thủ nhất quán.
Trang thông tin tổng hợp tin tức và blog của Mỹ được thành lập bởi Arianna Huffington vào năm 2005.
Đây là tạp chí về tin tức và văn hoá Mỹ được xuất bản lần đầu vào năm 1976.
Nằm ở phía bên phải (Cánh Hữu)
AllSides đánh giá những nguồn tin tức sau nằm ở phía “phải.” Theo khảo sát của Pew, những nguồn tin này không được tin dùng bởi những độc giả chủ yếu cấp tiến và cấp tiến nhất quán. Nhưng chúng được tin cậy nhiều hơn là không bởi những độc giả từ các nhóm quan điểm chính trị khác nhau chủ yếu là bảo thủ và bảo thủ nhất quán. Lưu ý: Điều này thể hiện sự thiên vị hơn so với các nguồn tin cánh tả. Không có các nguồn tin được liệt kê song song trực tiếp bên phía phải.
Kênh truyền hình và tin tức của Mỹ có trụ sở chính tại thành phố New York. Fox News được lập nên bởi Rupert Murdoch năm 1996.
Nằm ở cực hữu
AllSides đánh giá những nguồn tin này nằm ở phía “phải.” Theo khảo sát của Pew, những nguồn tin này không được tin tưởng nhiều hơn là tin tưởng bởi những độc giá theo phe cấp tiến và cấp tiến nhất quán. Ngược lại, những nguồn tin này được tin cậy bởi những người theo phe bảo thủ và bảo thủ nhất quán
Đây là nền tảng tin tức được thành lập bởi Glenn Beck vào năm 2010.
Đây là trang thông tin tổng hợp tin tức thành lập bởi Matt Drudge vào năm 1996.
Translation by Helen Nguyen
Copy edits by Cookie Duong
