Trump từ chối viện trợ quân sự cho Đài Loan vì mục đích đạt được thỏa thuận với Trung Quốc

Dưới đây là phân tích dựa trên những thông tin hiện có về việc Trump “từ chối viện trợ quân sự cho Đài Loan để đổi lấy sự thương hại của Tập Cận Bình” — đâu là thật, đâu là đồn đoán — và liệu điều này cho thấy Trump thật sự nghiêm túc hay chỉ là chiêu né tránh.

Sự thật & dữ liệu hiện có

1. Việc hoãn gói viện trợ 400 triệu USD

   • Theo Washington Post, Trump đã không phê duyệt gói viện trợ quân sự hơn 400 triệu USD cho Đài Loan mùa hè này, giữa lúc đang theo đuổi một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc và có khả năng gặp Tổng Bí thư Tập Cận Bình. The Washington Post+2Straight Arrow News+2

   • Gói viện trợ này được mô tả là “nặng hơn” những gói trước, bao gồm đạn dược và drone tự hành (autonomous drones). The Washington Post+1

2. Tình trạng “chưa cuối cùng / có thể thay đổi”

   • Nhà Trắng nói rằng quyết định này chưa phải là vĩnh viễn, có thể xem xét lại. Straight Arrow News+1

   • Đài Loan từ chối hoặc không xác nhận chính thức toàn bộ thông tin; họ nói rằng hợp tác an ninh vẫn tiếp tục và họ vẫn đang duy trì chuẩn bị quốc phòng. Focus Taiwan – CNA English News+1

3. Mối liên hệ với đàm phán với Trung Quốc

   • Việc Trump hoãn gói viện trợ này trùng lúc với các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc. Điều này dấy lên lo ngại từ các nhà phân tích rằng Đài Loan có thể đang được “sử dụng” như một con bài đòn bẩy. The Guardian+2The Washington Post+2

Phân tích — Liệu có phải “trả giá cho tình thương” với Trung Quốc?

Từ dữ liệu trên, có thể rút ra các điểm sau:

• Hoãn viện trợ hay “không phê duyệt ngay” có thể là một chiến thuật ngoại giao, nhằm dùng việc hỗ trợ quốc phòng như một đòn đàm phán với Trung Quốc.

• Việc nói rõ rằng quyết định chưa vĩnh viễn cho thấy có sự linh hoạt — tức là Trump có thể thay đổi nếu bị áp lực (chính phủ Đài Loan, Quốc hội Mỹ, đồng minh khu vực, dư luận…).

• Việc chọn không công bố hoặc không chuyển giao gói viện trợ “nặng hơn” ngay lập tức có thể xuất phát từ lo ngại leo thang — muốn tránh làm Trung Quốc phản kháng mạnh trước khi có sự đảm bảo ngoại giao hay thu xếp nào đó.

Liệu đây là dấu hiệu nghiêm túc hay chiêu né tránh?

Dựa trên các bằng chứng:

Tóm lại: có dấu hiệu Trump đang sử dụng viện trợ như một đòn thương lượng, hơn là một cam kết rõ ràng. Việc hoãn gói “nặng hơn” cho thấy có tính toán, nhưng việc chưa từ bỏ hoàn toàn có thể là để giữ “cửa mở” nếu cảm nhận được lợi ích.

Kết luận

• Trump thật sự đã từ chối / hoãn một gói viện trợ quân sự cho Đài Loan — nhưng chưa hoàn toàn hủy bỏ.

• Lý do có vẻ liên quan nhiều tới đàm phán thương mại với Trung Quốc và mong muốn dùng viện trợ như cái giá để đổi lấy những nhượng bộ hoặc lợi thế kinh tế/ngoại giao.

• Đây không phải lần đầu Trump có chính sách “giao dịch trong an ninh” (“transactional foreign policy”).

• Vì vậy, khó có thể nói đây là một dấu hiệu cho thấy Trump sẽ cam kết bảo vệ Đài Loan vững vàng như trong thời Biden. Thay vào đó, dường như là dấu hiệu cho thấy cam kết có thể bị điều chỉnh mạnh theo lợi ích trong tranh chấp với Trung Quốc.