Phải có người chịu trách nhiệm về cái chết ấy

Trong bài “Tôi tự nghỉ việc hay bị đuổi việc”, đăng cách đây ít lâu để trả lời câu hỏi xuyên tạc và bôi nhọ của bộ phận dư luận viên, tôi đã kể lại quá trình mà bản thân đã thực hiện hiện những đổi mới trong giáo dục nhà trường, rồi sau đó bị ban giám hiệu ngăn cản, gây áp lực, bắt trở lại cách cũ. Tôi không chịu, và họ thực hiện bài quen thuộc: tấn công và cô lập.

Cô lập bằng cách tung tin đồn nhằm bôi nhọ và gây sợ hãi. Trực tiếp yêu cầu/tác động đến giáo viên và học sinh, để họ sợ hãi, xa lánh, hoặc không thể làm bạn với tôi. Cuối cùng, họ dùng đến bài chụp mũ chính trị.

Tất nhiên, tôi là người ngay thật nên không sợ những thủ đoạn ấy. Những gì tôi bị ngăn cản thực hiện thì sau này chính chương trình 2018 cũng đã lần lượt triển khai, việc tôi từ chối dạy thêm thì gần đây Bộ Giáo dục cũng đã ra Thông tư 29 để quản lý vấn nạn nhức nhối này.

Bài “Tôi tự nghỉ việc hay bị đuổi việc” thực ra là trích lại bài viết “Tôi đã thực hiện đổi mới giáo dục và thất bại như thế nào” đăng trên báo Nông nghiệp Việt Nam cách đây 2 năm. Dưới bài trích đăng này, nhiều học trò và đồng nghiệp cũ của tôi đã đọc và xác nhận công khai trong phần bình luận.

Thầy Lưu Minh Hải viết: “Những điều Thái Hạo nói trong tus này là hoàn toàn sự thật. Tôi từng là đồng nghiệp với cậu ấy nên rất rõ.

Sau khi cậu ấy nghỉ việc, trong một dịp, hình như là gv mới ra mắt, có mặt lãnh đạo trường và một số gv, các tổ trưởng chuyên môn, hiệu trưởng đã gọi tôi đến và răn: nếu thầy còn muốn làm việc lâu dài ở đây thì chấm dứt ngay quan hệ qua lại với th Tuấn đi! Dĩ nhiên là dù vẫn yêu nghề thì tôi cũng không cần làm việc dưới trướng độc tài, đến cái quyền cơ bản của mình là quan hệ qua lại với ai cũng bị kiềm tỏa, “kiểm duyệt”, không được phép tự quyết định như thế. Không đợi hết năm học, vừa xong xuôi công việc của học kì 1, tôi cũng nộp đơn nghỉ việc luôn”.

Điều đáng nói là, ngay cả khi tôi yêu cầu đuổi việc mình nhưng họ không thể, và buộc phải “chấm dứt hợp đồng lao động vì không còn nhu cầu sử dụng lao động” (dù trước đó chính hiệu trưởng đã mấy tìm đến gặp để mời tôi quay lại điều hành tổ Ngữ văn), thì khi tôi đã rời đi, họ vẫn tiếp tục bôi nhọ và chụp mũ chính trị. Các bài viết xuyên tạc và tấn công tôi xuất hiện trên mạng mỗi lúc một nhiều, chúng hoàn toàn sai sự thật và chỉ có một màu đấu tố. Xin xem đầy đủ bài viết ở đây: https://www.facebook.com/share/p/16q4oHsMQZ/

Và, khi tôi vừa từ trường cũ trở về quê nhà, chính thức từ giã môi trường giái dục, thì đã cảm nhận ngay được cái “không khí” ấy khi tiếp xúc với các “lực lượng chức năng”. Tôi hiểu rằng, mình đã bị dán cái nhãn “phản động” từ những đổi mới giáo dục (theo đúng tinh thần của Bộ Giáo dục), và vì tôi đã kiên quyết bảo vệ điều ấy bằng cách dứt khoát từ chối dạy thêm trong nhà trường.

Cho đến nay, cái “nỗi ám ảnh của quá khứ” ấy vẫn lởn vởn quanh tôi. Và tôi hiểu những cô Tuất, cô Lịch, cô Giang… đã hoặc đang phải đối diện với những điều khủng khiếp gì. Trong danh sách dằng dặc “những nạn nhân của tập thể” ấy, may mắn hiếm hoi có cô Kiều Thị Giang là cuối cùng đã chiến thắng các thế lực hắc ám sau nhiều năm bị cô lập và trù dập: Giám đốc Sở GD Đăk Lăk về vườn, hiệu trưởng đi tù, nhiều cá nhân khác phải lãnh hậu quả.

Từ câu chuyện của bản thân và nhiều đồng nghiệp, tôi thấy rằng, một khi đã rơi vào tầm ngắm của những kẻ có quyền và tiền, thì những cá nhân quyết bảo vệ sự thật, điều tốt và cái tiến bộ, thường sẽ mau chóng bị làm cho khốc hại. Họ đơn độc và bủa vây khắp nơi là sự tấn công, cô lập, cho đến khi buộc phải ra đi, hoặc tệ hơn là chọn cái chết.

Chính vì môi trường làm việc mất dân chủ này mà trong các bài viết, cả đăng facebook lẫn đăng báo của mình, tôi đã luôn lặp lại rằng, mọi đổi mới đều phải bắt đầu từ sự cải thiện môi trường làm việc, để nó được minh bạch, công bằng và dân chủ hơn. Bằng không, chính sự yếm khí và trị vì của các “vua tập thể” sẽ phá hủy mọi nỗ lực đổi mới, dù là trong bất kỳ lĩnh vực gì.

Tôi không đủ thông tin để kết luận về nguyên nhân tiến sĩ Phương Mai tự tử, nhưng tôi cũng không chỉ mong chị sẽ tìm được công bằng và sự thanh thản ở thế giới bên kia.

Một xã hội muốn phát triển, thì sự thật phải được làm sáng tỏ, tính minh bạch phải trở thành nguyên tắc. Không thể để một tiến sĩ phải tự tìm đến cái chết mà không làm rõ nguyên nhân và quá trình vị ấy bị đối xử như thế nào ở nơi làm việc. Phải có người chịu trách nhiệm về cái chết ấy: nếu đó không phải chính là đương sự thì phải là người khác.

Thái Hạo