Ngô Ngọc Trai cùng với Luân Lê và Manh Dang.
Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã quy định một nguyên tắc mới quan trọng đó là tôn trọng và bảo vệ quyền con người. Đây là bước tiến bộ lớn so với Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 quy định chỉ bảo vệ các quyền cơ bản của công dân.
Như vậy, các hoạt động tố tụng liên quan cần quán triệt tiếp thu quy định mới, nâng cao tiêu chuẩn, tôn trọng nhân quyền.
Hôm vừa rồi tôi cùng luật sư đồng nghiệp có buổi làm việc với ông Trương Duy Nhất là bị can đang bị giam chờ xét xử phúc thẩm. Chúng tôi thấy hai cánh tay của bị can nổi các mẩn đỏ, hỏi thì được biết trên người cũng có và do thời tiết nắng nóng của buồng giam.
Một điều rất tệ lâu nay là trong các phòng giam ở mọi địa phương đều không có điện và không có quạt, trong khi thời tiết mùa hè nắng nóng có khi lên tới 40 độ C thì đó quả là một sự đày đọa.
Thực tế tréo nghoe là đời sống của người bị giam giữ trong thời hạn tố tụng hiện nay khổ cực hơn là phạm nhân đã thụ án thi hành hình phạt. Trong khi người bị giam chưa bị coi là tội phạm vì chưa có bản án kết tội họ có hiệu lực pháp luật.
Lý do lâu nay không cung cấp quạt điện có lẽ một phần do điều kiện ngân sách kinh tế khó khăn, trong khi những người bị giam là thành phần yếu thế trong xã hội, không có khả năng lên tiếng và không được lắng nghe, quyền lợi ít được quan tâm. Nhưng tới nay điều kiện kinh tế ngân sách quốc gia chắc cũng không đến nỗi cho một khoản lắp đặt quạt điện trong phòng giam.
Lý do thứ hai có lẽ do lo ngại mất an toàn. Nhưng lo ngại này không thỏa đáng, nếu có trường hợp người bị giam phá hoại hoặc tự vẫn thì đó chỉ là thiểu số rất nhỏ trong khi quyền lợi của hàng vạn người khác cần được đảm bảo.
Thực trạng này cần phải thay đổi, môi trường giam giữ cần phải được cải thiện. Cộng đồng nên quan tâm đến vấn đề này và khuyến nghị tới các ban ngành nhà nước đầu tư cải thiện, cung cấp điện và quạt mát cho những người bị giam.
