So sánh giữa người với sự vật không thể phạm tội hình sự

Mai Bá Kiếm

22-7-2022

Dân ta có thói quen so sánh người và sự vật, vì kiểu so sánh này là biện pháp tu từ ngữ nghĩa nhằm đối chiếu hai hay nhiều đối tượng khác loại nhau nhưng giống nhau ở một điểm nào đó (chứ không đồng nhất hoàn toàn) để đem đến một cách tri giác mới mẻ về đối tượng.

Cho nên, ngay từ bậc tiểu học, học sinh đã được dạy biện pháp so sánh giữa người và sự vật: “Trẻ em như búp trên cành”, “Lũ đế quốc như bầy dơi hốt hoảng”, “Mẹ già như chuối chín cây”…

Thậm chí, TBT Nguyễn Phú Trọng cũng ví “cán bộ” như “trái cây”: “Đừng thấy đỏ tưởng là chín”. Chưa hết, ông còn ví “cán bộ” như “cầm, điểu”: “Đừng nhìn gà hóa cuốc”.

Dân gian ví mẹ “như chuối chín cây”, “chín cây” hàm ý “sắp rụng”. Phó trưởng Ban Tổ chức T.Ư Hà Ban đã mượn ý “rụng” khi nói “Có những lúc cán bộ chủ chốt “chín đồng loạt”, cả bí thư và hai phó bí thư cùng về hưu, dẫn đến khó khăn trong bố trí cán bộ”.

TBT Nguyễn Phú Trọng nói “Đừng thấy đỏ tưởng là chín” theo nghĩa khác, “chín” này là chín chắn, là trưởng thành. “Đừng nhìn gà hóa cuốc” tức đừng nhìn lầm cán bộ khi tuyển chọn nhân tài, chứ không có nghĩa mạ lỵ!

Ông Trọng còn ví “cán bộ tham nhũng” như “củi”, lò nóng rồi củi tươi cũng cháy. Rồi PGS.TS Nguyễn Viết Thông, Tổng thư ký kiêm ủy viên thường trực Hội đồng Lý luận TƯ vuốt đuôi: “Không để “lươn, chạch” trèo cao như Tổng Bí thư đã yêu cầu”. Nghĩa là có loại đảng viên bị ví như “lươn, chạch”.

Vậy hà cớ gì chỉ vì câu so sánh “Trần Ngọc Thảo (Thích Nhật Từ) ngu như bò” mà 6 người ở Tịnh thất Bồng Lai phải chịu tổng cộng 23,5 năm tù? Rồi, thằng luật sư âu quang phục đặt câu hỏi: “Nếu như bây giờ tôi nói Chúa ngu như bò thì các ông thấy sao?”. Chúa liên quan gì với “con tương cận” thích nhật từ, mà mày đem vào tranh tụng ở pháp đình?

Bò là “con có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan” trong vụ Tịnh thất Bồng Lai, tại sao LS âu quang phục không đề nghị HĐXX triệu tập bò đến phiên tòa, để đối chất xem vế nào ngu hơn vế nào? Nếu tòa xác định bò ngu hơn người, thì tuyên buộc Bộ Giáo dục phải hủy bỏ chương trình giáo khoa về mọi biện pháp so sánh giữa người và sự vật!