Phuong Tho
Các nước có thành tích liên quan đến dầu thô lớn nhất thế giới thì có nhiều loại nhưng rất khó kiểm chứng, vì thực tế quốc gia nào cũng có “hóa đơn lậu”, tức sản xuất không bút ghi là không ghi hóa đơn vào đó, ta gọi tạm là “rút ruột dầu khí”.
Có lẽ theo kiểm kê phân tích giao dịch dựa trên giá các hợp đồng tương lai dầu trên thị trường hàng hóa thì năm 2016-2017 bình quân mỗi ngày Nga bơm dầu lên từ 10,55 – 11 triệu thùng dầu thô (nếu tính dầu thô và các chất lỏng khác thì khoảng 11,25 – 11,90 triệu thùng). Tức là Nga là lái buôn dầu thô kiểu này lớn nhất thế giới. Bởi vì Saudi Arabia bơm dầu kiểu này chỉ khoảng 10,6 triệu thùng dầu thô, Mỹ thì thấp hơn 1 triệu thùng dầu thô hút lên mỗi ngày tức là khoảng 9,5 hay cũng chỉ 9,6 triệu thùng dầu thô mỗi ngày thôi. Tức là Nga là nước sản xuất dầu thô kiểu này lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên xét về nằng lực xuất khẩu dầu thô thì Saudi Arabia là nhà xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới. Nhưng nếu nói về năng lực khác liên quan đến dầu khí thì Mỹ vẫn là nhà sản xuất hydrocarbon dầu mỏ và khí đốt thiên nhiên lớn nhất thế giới. Mỹ là quốc gia sản xuất khí tự nhiên khô lớn nhất thế giới, xếp thứ 2 là Nga.
Tuy nhiên điều ít ai thấy ra là Canada phát hiện ra dầu cát ở Alberta thì Canada mới là cường quốc có trữ lượng dầu tiềm ẩn lớn thứ 3 trên thế giới với ước tính khoảng 174 tỷ thùng dầu, tức là chỉ đứng sau Saudi Arabia, Venezuela.
Thực tế hầu hết các mỏ dầu lớn đều tâp trung ở khu vực Trung Đông, Venezuela , và Nga là chính. Mỹ thì trữ lượng lớn nhất đều tập trung ở Texas, North Dakota, Vịnh Mexico Offshore, Alaska và California.
Về hồ sơ giá dầu sụt giảm mạnh mấy năm gần đây thì người ta đều nắm cổ Mỹ ra chỉ trích như việc đồng USD tăng giá kéo sụt sụt giá dầu thô giảm mạnh, vì dầu thô được giao dịch chủ yếu định giá bằng đồng USD là chính. Hoặc người ta cáo buộc Mỹ bowmn dầu tràn ngập thị trường nhằm hạ giá dầu thô xuống để bóp cổ nước Nga cho suy thoái kinh tế. Rồi thuyết âm mưu khác là người ta đỗ lỗi cho Saudi Arabia gia tăng bơm dầu để bóp cổ cho các nhà sản xuất dầu đá phiến Mỹ phá sản,….
Nguồn tin đầu cơ khác là các công ty dầu khí Mỹ tung tin vịt là họ phát hiện ra trữ lượng dầu hình thành dầu đá phiến ở sông Colorado có trữ lượng lớn hơn gấp đôi tổng số trữ lượng dầu 1.216,78 tỷ thùng của các nước thành viên OPEC, tức là người ta tìm ra tiềm năng dầu đá phiến ở Mỹ hơn 3.000 tỷ thùng thì quả nhiên đây là quả bom đầu cơ tin tức khiến cho gia dầu thô sụt giảm mạnh tới mức còn có 26,50 USD / thùng dầu vào ngày 20/1/2016.
Thực tế các nhà sản xuất dầu đá phiến sét của Mỹ họ không thể chịu đựng được giá dầu đóng chốt ở mức 35-37 $ cho một thùng dầu, mà giá bán ít nhất phải trên mức 40-47 $ cho chi phí một thùng dầu thì mới thanh toán nổi các chi phí lợi suất trái phiếu có lãi suất khá rủi ro là cao hơn lãi suất khác so với các lĩnh vực ngành công nghiệp khác như tiêu dùng, sản xuất công nghiệp, công nghệ,… vì giá dầu khí nổi tiếng với khẩu hiệu của chính nó là giá cả dễ bay hơi là biến động bất thường, nên rủi ro khá cao khi trào bán trái phiếu để huy động vốn châm tiền đầu tư vào dầu khí,….nên việc người ta cáo buộc Mỹ tăng bơm dầu để bóp cổ kinh tế Nga là hơi thiếu căn cứ, vì nước Nga của Putin thì nổi tiếng đổ lỗi cho Mỹ.
(*) Thực tế là chính sách thuế về môi trường và tỷ giá đồng USD của Mỹ gây bất lợi cho các lái buôn dầu khí Mỹ so với Nga, bởi vì chính sách thuế về và ưu đãi của các nhà sản xuất dầu khí Nga rất dễ dãi là vì nó là ngành công nghiệp nuôi sống ngân sách của Nga. Vì một số những nước sản xuất dầu khí phụ thuộc vào nguồn thu ngân sách thì họ luôn có chính sách thuế và tỷ giá hối đoái có lợi cho họ như hình thức trợ giá. Doanh nghiệp Mỹ thì lời lãi hay lỗ vốn thì ráng chịu.
(**) Sau cùng là tôi cũng cấp thêm hồ sơ giá dầu thô Brent với lưu trữ đầy đủ ở đây: https://www.eia.gov/dnav/pet/hist/LeafHandler.ashx?n=PET&s=RBRTE&f=D , còn giá dầu thô WTI Crude Oil (Nymex) tại Bắc Mỹ thì tôi không nhắc nữa vì đã nói nhiều lần rồi.
