Dương Quốc Chính
Vài tháng trước khi xuất hiện tin tỷ phú Phạm Nhật Vượng “bị cấm xuất cảnh”, nhà quan sát cho rằng ông này đã “thu xếp” cả rồi, nếu Vinhomes có vấn đề, thậm chí toang như Evergrand bên Tàu, thì “lương khô” của ông vẫn có ở Singapore mà không sợ trắng tay.
Hồi cuối năm 2021, Vingroup và Tập đoàn Đầu tư Việt Nam của Phạm Nhật Vượng đã bán cổ phần sang công ty Vinfast Singapore, một công ty con của Vingroup.
Thời điểm đó, phó chủ tịch tập đoàn Vingroup nói rằng đây chỉ là “động tác kỹ thuật” để có thể IPO Vinfast sang thị trường chứng khoán Mỹ. Bởi vì luật Mỹ và luật Việt Nam là chưa liên thông, nên một công ty Việt Nam thuần túy khi IPO sang Mỹ sẽ gặp khó khăn pháp lý.
Mục đích phía sau không chỉ có thế.
Có những lý do mà bà phó chủ tịch không thể tiết lộ công khai với báo chí, dù bà đã giải đáp nghi ngờ của công luận như việc tránh thuế, hưởng ưu đãi do Vinfast trở thành công ty có vốn FDI do Singapore đầu tư vào Việt Nam…
Thực tế cũng có nhiều đồn đoán của công luận đối với việc này mà mình cho là không chính xác. Động thái của Vingroup và ông Vượng có nhiều cái lợi.
Vinfast hiện đang lỗ nên Vingroup và ông Vượng phải bù lỗ bằng lợi nhuận từ bất động sản. Như vậy, ông có được một kênh chuyển tiền từ Việt Nam qua Sing một cách hợp pháp, chính tắc, chính là kênh đầu tư ra nước ngoài. Tức là lấy lợi nhuận từ Vinhomes bơm qua Vinfast Singapore.
Đây là một kênh cất tiền an toàn hơn là để trong nước. Biết đâu bị đốt lò vớ vẩn lại mất sạch. Vì đầu tư bất động sản thì kiểu gì cũng có vết nên lành nhất là đem tiền ra nước ngoài cất. Bài này nói ngắn gọn là tẩu tán tài sản.
Nhưng nếu chỉ để IPO cho tiện thì không nhất thiết phải bán hết cổ phần Vinfast Việt Nam sang VF Singapore như vậy.
Lợi nhuận của Vinfast từ thị trường nước ngoài sẽ không phải vòng về Vinfast Việt Nam nữa mà chạy sang Singapore rồi mới chia cổ tức cho nhà đầu tư là Vingroup và ông Vượng. Nhưng nếu chưa chia thì tiền vẫn nằm ở Sing chứ không về Việt Nam làm gì cả. Tức là cất tiền an toàn hơn là đem hết trứng về một giỏ là Việt Nam.
Vợ chồng Phạm Nhật Vượng ngồi cạnh Phạm Minh Chính tại lễ trao giải Vinfuture ở Hà Nội
Hơn nữa, lợi nhuận từ chính thị trường Việt Nam thông qua Vinfast Việt Nam (sẽ đóng thuế cho Việt Nam bình thường) sẽ được chuyển qua công ty mẹ bên Sing. Cũng là giải pháp cất tiền. Tuy nhiên, trong vài năm tới thì công ty này vẫn sẽ còn lỗ nên khoản tiền chuyển đi này cũng không đáng kể và thuế cũng không bao nhiêu do công ty lỗ.
Diện tích đất của nhà máy Vinfast rất rộng, rộng gấp nhiều lần so với các nhà máy lắp ráp xe hơi khác ở Việt Nam. Nên nếu cần bán bớt hay cho thuê lại thì cũng là một lợi thế. Số tiền này cũng được chạy qua Sing. Đất đai cũng là yếu tố làm tăng giá trị của Vinfast ngoài cơ sở vật chất cho việc sản xuất xe hơi. Có đất rộng là yên tâm bán Vinfast đi cũng không lo lỗ.
Theo công bố, Vingroup chỉ bán ra tối đa 10% cổ phần của Vinfast ở Mỹ. Nhưng chẳng ai bắt họ phải làm đúng như công bố. Nếu được giá, biết đâu Vingroup bán nhiều hơn thậm chí bán tất cả cổ phần của Vinfast cho đối tác nước ngoài.
Tất nhiên, số tiền bán được vẫn đọng ở Sing chứ không về Việt Nam làm gì, tức là chưa chia cổ tức. Bán một công ty Sing cho đối tác nước ngoài tất nhiên là dễ hơn là bán một công ty Việt Nam.
Vingroup sẽ không dại gì bán hết cổ phần Vinfast Singapore để thu tiền về Việt Nam. Bởi vì nếu làm thế thì lại mất luôn kênh chuyển tiền từ Việt Nam ra nước ngoài.
Tức là Vinhomes còn thì Vinfast Singapore còn, để hút lợi nhuận sang đó cho an toàn.
Thuế thu nhập doanh nghiệp ở Sing có thấp hơn ở Việt Nam. Nên công ty đóng thuế ở Sing sẽ có lợi hơn ở Việt Nam. Trước mắt thì vấn đề thuế này chưa ảnh hưởng lắm vì công ty đang lỗ. Nhưng về lâu dài nếu có lãi thì cũng là vấn để.
Như vậy Việt Nam chỉ thu thuế được từ Vinfast Việt Nam, thị trường Việt Nam, và từ cổ tức của Vingroup chuyển từ Sing về bởi Vinfast Singapore, khoản này dự là sẽ không đáng kể.
Động thái này của Vingroup sẽ dẫn đến điều gì?
Các doanh nghiệp khác cũng sẽ tìm cách chơi bài y chang để chuyển tiền ra nước ngoài. Các doanh nghiệp lớn của Việt Nam nói chung đều khó tránh khỏi vết nọ vết kia, đều là củi tiềm năng nên sẽ có nhiều doanh nghiệp bắt chước. Vì thế việc “đốt lò” sẽ không thu được nhiều tiền như số tiền thu được từ Phan Sào Nam chẳng hạn.
Về thực tế, Vinfast hiện đã trở thành một công ty Singapore, chủ là người Việt Nam. Nhưng việc bán chác chỉ trong phút mốt. Có thể biết đâu sang năm chủ Việt Nam chỉ còn chiếm dưới 50% cổ phần.
Vinfast Sing chính là hậu phương cho ôngVượng. Nếu Vinhomes có vấn đề, thậm chí toang như Evergrand bên Tàu, thì lương khô của ông vẫn có ở Sing, không sợ trắng tay. Về lâu về dài thì bất động sản không thể bền vững mãi được, vì phải dựa vào thân hữu. Mà thân hữu thì rủi ro vào lò là có. Phạm Nhật Vũ, em ông Vượng, đã bị đi “chăn kiến” chính là lời đe doạ từ đảng ta.
Tóm lại thì việc Vinfast biến thành doanh nghiệp FDI có hai mục đích chính. Việc IPO thuận lợi là mục tiêu bề nổi. Việc chuyển tiền ra nước ngoài mới là mục tiêu quan trọng.
Chẳng biết sau đây anh em bò đỏ có còn tự hào ngạo nghễ về một thương hiệu xe điện Việt Nam nữa hay không?!
———————
