Nguyễn Xuân Nghĩa
“Thôi rồi cái lũ công nông”
là câu thơ mở đầu trong bài thơ “Ơi công nông” của nhà thơ Phạm Xuân Trường. Đọc hết bài thơ người đọc hiểu nhà thơ viết về một công cụ vận chuyển của người nông dân và một bộ phận người dân sống ở các thành thị nhỏ vào 30, 40 năm trở về trước. Công cụ vận chuyển đó gọi là xe Công nông, gồm 2 thiết kế- xe công nông đầu ngang và xe công nông đầu dọc.
Kinh tế phát triển, các phương tiện vận tải tân tiến ra đời, xe công nông lùi vào quá vãng. Bài thơ kết thúc bằng câu “Ra đường cấm thấy mặt mày công nông”
Tuy nhiên có nhiều ngươi đọc bài thơ này lại té ngửa rằng nhà thơ Phạm Xuân Trường không nói về cái xe công nông. Cái xe công nông là chuyện nhỏ. Giai cấp công nhân và nông dân ( nói gộp lại là công nông) mới là chuyện lớn. 60, 70 năm trở về trước để giành chính quyền và giữ chính quyền người cộng sản phải nhờ giai cấp công nông. Để tôn vinh hai giai cấp này Đảng kỳ có biểu tượng cái búa và cái liềm chéo nhau như hình thập ngoặc và giai cấp công nhân và nông dân được đặt lên vị trí nhất – nhì trong xã hội: ” công – nông – binh”.
Rồi giai cấp công-nông ế ẩm kể từ ngày Đảng dùng công an làm thanh kiếm và lá chắn, tiếp đến thời kỳ kinh tế thị trường, giai cấp công – nông xẹp dần như con gián. “Đường làng cho đến phố xa/ Người ta đắp chiếu làm ma cho mày”. Ngày nay xã hội chỉ tôn vinh tầng lớp đại gia sân sau và tư bản đỏ.
Nhà thơ Phạm Xuân Trường có những bài thơ khiến khi còn sống ông Tố Hữu phải đến vỗ vai trong một kỳ đại hội Hội Nhà văn và người đọc có thể hình dung ra đối tượng của thơ ông có thể là A hoặc Z’ tỉ như bài “Đầu Xuân đọc tam quốc”, ” Tứ bình chó”, “Cuội” “Ôi công nông” v.v.v. “Đầu xuân đọc tam quốc tôi đã trích”; lần này xin trích bài “Ôi công nông”
ÔI! CÔNG NÔNG
Thôi rồi cái lũ công nông
Bây giờ nặng nhẹ lại gồng lên vai
Trở về cái thuở sơ khai
Đồng sâu ruộng cạn rạc rài nông sâu
Công nông đấy đi về đâu
Còng lưng cha lại làm trâu trên đồng
Nước lã thì đổ ra sông
Bây giờ xếp xó công nông đi đời
Một thời mày đã lên ngôi
Giờ thành phế liệu về ngồi gốc đa
Đường làng cho đến phố xa
Người ta đắp chiếu làm ma cho mày
Lệnh ban sửng sốt từ nay
Ra đường cấm thấy mặt mày: Công nông.
Hình: Nhà thơ, nghệ nhân Phạm Xuân Trường trao tặng chân dung gò đồng tổng thống Volodymyr Zelensky trong bộ đồ chiến binh tại đại sứ quán Ukraina.
