Tôi ngồi co ro trong một quán nhỏ ven đường, trước mắt tôi là màn mưa dày đặc, một chiếc xe hơi chạy vù qua tạt một lượng lớn nước mưa lên người phụ nữ đi xe đạp đang chở cồng kềnh những bao ve chai, thùng carton. Bị hoảng hốt, mất thăng bằng, chị té ngã giữa đường…
Đỡ chị dậy trong cái lạnh tê buốt, chị lập cập run rẩy cảm ơn tôi và như quá ngưỡng cửa tủi thân, uất ức do bị té ngã, chị òa khóc, tôi cũng bật khóc theo. Những giọt nước mắt đồng cảm, xót thương nhau chan hòa trên khuôn mặt của hai người đàn bà giữa chiều mưa, đã kéo theo nhiều cái nhìn ngỡ ngàng của dòng người qua lại…
Người phụ nữ nghèo khó bị té ngã giữa đường, đã kéo tôi trở lại với hình ảnh ngôi nhà có 4 đứa trẻ đeo vành khăn tang trắng, ánh mắt đau đớn thất thần bên quan tài mẹ: Oanh (18 tuổi), Linh (16 tuổi), Như (5 tuổi) và Na (chỉ mới 2 tuổi). Bốn đứa trẻ không có cha, chỉ có mẹ là trụ cột duy nhất nên dường như chúng vẫn còn ngơ ngác, không tin nổi sự thật trước cái ch.ết của mẹ. Chị Bích – mẹ của 4 đứa trẻ trong phút giây quẫn trí, đã dại dột t.ự t.ử, bỏ lại 4 đứa con thơ với 400k để lại trong túi áo bạc màu, là thứ tài sản cuối cùng, là duy nhất của cuộc đời chị, bởi bao lâu nay 5 mẹ con không có một mái nhà, phải tá túc trong căn nhà tạm người ta cho mượn bên vệ đường. Thế nên, đến cái chỗ đặt q.uan t.ài của người mẹ bất hạnh cũng không có, phải để nhờ nhà người bà con.
Vậy là từ nay, 4 đứa trẻ mồ côi mồ cút phải tự vật lộn mà kiếm sống trong cái ám ảnh khôn nguôi về cái ch.ết của mẹ mình. Và tôi tự hỏi, cả quãng đường đời sau này của chúng, làm sao chúng có thể tự tha thứ cho bản thân, sao có thể quên được lý do chúng đã tồn tại và là gánh nặng để người mẹ bất hạnh của mình cùng quẫn, tuyệt vọng vì không nuôi nổi con, nên đã tự k.ết l.iễu m.ạng sống. Và bà đã cố gắng hết sức để lại 400k đồng cho con, xem như là kỷ vật duy nhất, để nhắc nhớ chúng biết rằng: chúng đã được sinh ra trong hoàn cảnh bế tắc đói nghèo, chính xác là sinh nhầm thời đại!
Và, chắc hẳn mọi người vẫn chưa quên cái chết của chị Nguyễn Thị Mỹ Nhân (48 tuổi, ở ấp 5, xã An Xuyên, Cà Mau) vào tháng 4/2013. Đó là một người đàn bà đáng thương, bệnh tật, mỗi ngày phải tốn tiền thuốc 140.000 đồng, chị đã tr.eo c.ổ t.ự v.ẫn k.ết l.iễu cuộc đời mình, để lại thư t.uyệt m.ệnh với lời nhắn nhủ:
“Em không còn lối thoát… Em ch.ết đi sẽ tiết kiệm được khoản này và còn được mọi người đi phúng điếu, sẽ kiếm thêm được chút ít tiền nữa cho chồng con…
Các con đừng trách mẹ, mẹ khổ nhiều lắm. Mẹ chạy tiền cho các con ăn học, bây giờ nợ nhiều lắm. Mẹ đã đi van xin được cấp sổ hộ nghèo để mẹ vay tiền đóng học phí cho các con. Nhưng không ai cho gia đình mình là nghèo hết. Mẹ chết để giảm gánh nặng cho cha con, để chính quyền thấy nhà mình thực sự khổ rồi cấp sổ hộ nghèo, vay tiền đóng học phí cho các con…, xin các cấp chính quyền ấp 5 thấu hiểu cho hoàn cảnh không lối thoát của chúng tôi hiện nay mà cấp sổ hộ nghèo cho chồng con tôi để sống những ngày tháng còn lại trên đời!”
Sự nghèo khổ đã khiến người đàn bà này phải bức bách mà đoạn tuyệt cuộc sống, cái ch.ết của chị để lại sự xót xa đau đớn cho người thân và những dấu chấm hỏi ngơ ngác giữa lòng xã hội!
Bi kịch của 2 người mẹ t.ự v.ẫn vì đói nghèo đã nhắc nhớ tôi đến hình ảnh 4 q.uan t.ài với di ảnh của 4 cha con, trong “Bi kịch một người cha tẩm xăng chết chung với ba con – khi cái nghèo bủa vây” tại Tây Ninh năm 2015, những hình ảnh đớn đau này đã khiến tôi không còn giữ được bình tĩnh để tiếp tục cất giấu những xúc cảm đau đớn vào sâu trong trái tim mình nữa!
Anh T – người cha của 3 đứa con nhỏ đã khóa trái cửa nhà trọ, dùng xăng tự tử chết cháy cùng 3 con, chỉ để lại lá thư tuyệt mệnh cho người vợ:
“Anh không nuôi con nổi nữa nên sẽ đưa chúng đến một nơi tốt hơn!…”
Anh T, người chồng, người cha trong bi kịch này đã hoàn toàn bế tắc sau ly hôn với vợ, cộng thêm những khốn khó trong cuộc sống bởi anh không có nghề nghiệp ổn định, hàng ngày phải đi làm thuê, nhổ củ mì để kiếm sống và nuôi con, anh bất lực phải cho đứa con đầu của mình nghỉ học vì không có tiền nộp học phí. Những khó khăn chồng chất đã dồn đẩy anh đến sự khốn cùng, buộc anh kết thúc đời mình cùng m.ạng sống của 3 đứa con nhỏ. 
Nhìn hiện trường còn sót lại sau vụ cháy, người ta không khỏi bàng hoàng khi thấy thi thể của bé Nguyễn Xuân Q (chị cả) đang ôm em là Nguyễn Phạm Xuân Q, phía trên là thi thể bé út Nguyễn Phạm Bích T, cùng nhiều sách vở của các bé bị cháy còn sót lại…
Ba tấn bi kịch: 6 mạng người đã chết vì nghèo đói khiến tôi bần thần nhớ về Jean Valjean (Giăng Van-giăng), một anh thanh niên khốn khổ phải ăn cắp bánh mỳ về cho gia đình đang chết đói. Anh bị kết án khổ sai và chỉ được thả sau 19 năm ngồi tù, nhưng phải mang giấy thông hành màu vàng của người đã từng có tiền án, là nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết nổi tiếng “Những người khốn khổ” của đại văn hào Pháp – Victor Hugo.
“Những người khốn khổ” đã miêu tả trần trụi cả một thế giới của những con người nghèo khổ, đó là bức tranh rộng lớn về cuộc sống của những người lao động khốn cùng ở Pháp vào nửa đầu thế kỷ 19.
Vậy ở Việt Nam, đã là thế kỷ 21, đã 200 năm rồi mà tại sao vẫn còn đầy rẫy những phận người đói nghèo, khốn khó bần cùng, điều gì đã đẩy họ đến chỗ cùng quẫn, phải tự tử trong bế tắc và tuyệt vọng?
Và, đất nước này vẫn bất lực chứng kiến, các nhà điều hành xã hội đều lặng im, không ai nhận trách nhiệm khi tiếp tục để xảy ra thêm hàng loạt những thảm cảnh đau thương vì đói nghèo!
Năm 2012: Chị Lê Thị Ngọc Nhãn, ở khóm 2, Cà Mau đã uống thuốc đ.ộc t.ự v.ẫn vì quá đói khổ, để lại 6 đứa con nheo nhóc và 1 lá thư tuyệt mệnh: “Chú Diện (Trần Văn Diện, Trưởng CA phường 1, Cà Mau)! Cháu chết rồi chú hãy giúp đưa các con của cháu vào cô nhi viện. Cháu đội ơn chú suốt đời!”. Năm 2013, 2023: có 7 đứa trẻ nhỏ ngơ ngác, thất thần bên quan tài mẹ, và năm 2015: có một ngọn lửa oan nghiệt đã thiêu cháy cuộc đời và giấc mơ học hành của 3 đứa trẻ! Liệu như thế đã đủ chưa để người ta cảm thấy bất nhẫn về một xã hội chủ nghĩa thiên đường, nơi vẫn đang tự nhiên bộc phát những thảm kịch còn thê thảm hơn cả “Những người khốn khổ” của Vitor Hugo cách 200 năm về trước!
Vậy, sau bao nhiêu năm “Giải phóng”, có bao nhiêu con người đã đoạn tuyệt với cuộc đời chỉ vì đói ăn? Chúng ta đang ở một đất nước với những khẩu hiệu “Của dân, do dân, và vì dân”, nhưng đất nước này lại đang dung dưỡng vô vàn những tên quan lại tham lam, tham nhũng, ăn hàng triệu, hàng triệu đô la tiền – nước mắt và máu của nhân dân, rồi không những ăn tàn mạt tài nguyên thiên nhiên của đất nước này, mà chúng còn ăn cả những xác người! Chúng như bầy sâu mặc sức vơ vét của nả, cứ ngang nhiên sống phè phỡn để mặc cho đồng bào đói khổ, đói đến mức không còn một hy vọng muốn sống, bởi thà ch.ết đi còn hơn là phải sống một cuộc đời khổ nhục hơn loài trâu ngựa. Vậy ai là người phải chịu trách nhiệm cho những cái chết oan nghiệt này? Và đến bao giờ cái vòng luẩn quẩn: nghèo, lao động cực khổ, thu nhập bấp bênh, trẻ con thất học, bệnh tật bủa vây không có tiền chạy chữa, đói khát quanh năm… Đói đến mức mà phải tự k.ết l.iễu đời mình, mới thôi không còn tồn tại trên đất nước này?
Một xã hội với những con người, để mặc cho đồng bào mình đói khổ đến mức cùng quẫn, tuyệt vọng, phải tự tìm đến cái chết, là một xã hội hoang mạc, vô cảm, là trách nhiệm của nhà cầm quyền, và cũng là trách nhiệm của mỗi chúng ta, bởi chính chúng ta đã ít nhiều dự phần tạo nên thảm cảnh ấy!
P/s: Năm 2015, khi vụ việc anh T đốt nhà thiêu chết mình cùng 3 con, báo chí đăng tải rõ ràng nội dung trong lá thư tuyệt mệnh và hoàn cảnh khiến anh tìm đến cái chết. Nhưng khi dư luận quá ồn ào, tất cả các báo rút bài xuống và sau đó là đăng tải lý do anh T mâu thuẫn với vợ…, thế nên tôi không đăng link vụ việc này ở đây vì nó không còn đúng sự thật nữa!
https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/tu-tu-de-thoat-ngheo-2013050410515936.htm
Your insights and information covered in latest posts are invaluable. Your reviews are not just informative but also unbiased, which is rare to find these days. I always trust your blog posts as a valuable source of information. More power to the pen. Keep up the superb work. By the way I am a Senior Researcher @ (Clickmen™)