Nhà báo Phạm Chí Dũng trả lời phỏng vấn báo Dennik N của Slovakia về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh

Người dịch: David Nguyễn
(Slovakia)

Ở đây họ đã cấm viết về vụ bắt cóc, nhưng chuyện liên quan tới ông Kaliňák cũng đã được chuyển ngữ sang tiếng Việt. Không có nhiều quốc gia, kể cả những nước thuộc khối XHCN cũ, sẵn sàng tiếp tay cho Việt Nam chuyện bắt cóc. Phạm Chí Dũng, nhà báo cộng tác với BBC hay Đài phát thanh châu Á Tự do chia sẻ:

“Tôi rất ngạc nhiên khi được biết, rằng Slovakia dính líu vào vụ bắt cóc.” Nhà báo độc lập hiện đang theo dõi rất sát vụ việc mà ban đầu chỉ cho là lòng hiếu khách của Slovakia đã bị Việt Nam lợi dụng này.

Bản thân ông đã từng có kinh nghiệm với với sự tàn bạo của mật vụ và công an Việt Nam, ông bị theo dõi nhiều năm và có lần ông bị đưa đi hỏi cung ngay từ nhà trẻ khi đưa đón con trai của mình.

Truyền thông Việt Nam có đưa tin gì về việc Slovakia, theo nhiều nhân chứng và các nhà điều tra Đức, đã dính líu vào vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh từ Đức?

Tuyệt đối không có một tin tức nào trên hơn 800 tờ báo nhà nước ở Vietnam về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh và những nghi ngờ về việc chính phủ Slovakia hỗ trợ Bộ Công an Vietnam để trung chuyển Trịnh Xuân Thanh từ Slovakia qua không phận Ba Lan đến Moscow.

Theo tôi biết, đảng cộng sản Vietnam đã chỉ đạo cho Ban Tuyên giáo trung ương cấm các báo nhà nước đăng tải bất kỳ tin tức nào về vụ Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc, mà chỉ được đưa tin và viết bài theo định hướng của đảng cộng sản qua hai vụ án mà Thanh đã bị hai án chung thân.

Còn truyền thông phi nhà nước thì sao?

Những tin tức hiếm hoi về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh liên quan đến Slovakia chỉ đến từ những tờ báo của Đức như Taz trước đây, Frankfurter Allgemeine Zeitung và báo Dennik N của Slovakia gần đây, được dịch lại bởi trang Thoibao.de của người Việt ở Đức, cùng một số đài quốc tế như VOA, BBC, RFA… và được đăng lại trên một số trang mạng xã hội ở Việt Nam, trong đó có trang Vietnamthoibao.org của Hội Nhà báo độc lập Việt Nam. Những tin tức này chủ yếu xuất hiện trên mạng xã hội ở Việt Nam từ tháng Năm năm 2018 đến nay.

Theo ông nghĩa là thế nào khi Slovakia tiếp tay cho Việt Nam bắt cóc? Ông có cho rằng cả các nước châu Âu khác cũng sẽ hành động như vậy?

Tôi thực sự bất ngờ và thất vọng khi được biết là cựu bộ trưởng Nội vụ Robert Kaliňák có tham gia vào vụ bắt cóc (các nhân chứng đã kể với Denník N, rằng Slovakia và Robert Kaliňák đã hỗ trợ bằng cách cho mượn chuyên cơ của chính phủ và đưa người bảo vệ, tạm thời vai trò của Robert Kaliňák chưa được xác định rõ – chú thích của BBT.Mmauf đỏ).

Trước đây tôi đã không tin những chuyện như vậy. Tôi chỉ cho rằng giới lãnh đạo Việt Nam đã lợi dụng lòng hiếu khách của Slovakia, vì từ lâu Slovakia đã có chế độ dân chủ.

Cách giải thích chung chung khả dĩ nhất cho sự dính líu của Robert Kaliňák và cả chính phủ Slovakia, là Tiệp Khắc ngày trước cũng từng thuộc chế độ cộng sản, nơi mà chính phủ cũng tương tự như Việt Nam bây giờ là chỉ có một đảng, và những thủ đoạn của cơ quan an ninh bất chấp quyền con người như vậy không có gì lạ. Trong chừng mực nào đó cách mà công an Việt Nam điệu Trịnh Xuân Thanh về nước cũng được Robert Kaliňák ‚thông cảm‘.

Vụ Thanh thể hiện sự khác biệt lớn giữa Slovakia và Đức. Tôi không cho rằng các quốc gia châu Âu khác, kể cả những nước Đông Âu từng thuộc khối XHCN, có thể hỗ trợ Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thanh.

Những vụ tương tự khi Việt Nam bắt cóc công dân của mình ở nước ngoài?

Theo tôi biết, thì vụ Trịnh Xuân Thanh là đầu tiên, khi mật vụ Việt Nam bắt cóc công dân Việt Nam ở nước ngoài, mà truyền thông phương tây và quốc tế đã phát hiện được. Trước đây từng có vài tin về những cuộc bắt cóc khác, như vụ bắt Giám đốc hãng vận tải biển nhà nước Vinalines Dương Chí Dũng ở Campuchia năm 2012.

Tại sao giới lãnh đạo Việt Nam quyết định tự bôi nhọ uy tín quốc tế của mình bằng vụ bắt cóc Thanh?

Trịnh Xuân Thanh chỉ là một quan chức doanh nhân tầm trung, không phải đảng viên quan trọng và không có ý nghĩa đặc biệt nhạy cảm chính trị như giới lãnh đạo tình báo hay an ninh của quân đội và công an. Lẽ ra Thanh đã không bị bắt cóc. Tuy nhiên, sau khi đã đào tẩu sang Đức, Thanh đã viết thư trong đó chỉ trích nặng nề Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng như một đòn đánh vào mặt ông Trọng, và vì thế Trọng phải quyết bắt bằng được để gỡ lại thể diện cá nhân ông ta và cho đảng.

Mật vụ Việt Nam đã quen với sự độc tài của đảng lãnh đạo, thường xuyên đàn áp nhân quyền, nên khi bắt cóc Thanh đã cho rằng, bắt cóc sẽ không gây hậu quả lớn về ngoại giao hay kinh tế. Họ không ngờ nổ ra khủng hoảng như vậy giữa Đức, Slovakia và Việt Nam.

Khi chuyện bắt cóc Thanh ở Đức vỡ lở, giới lãnh đạo Việt Nam một cách không chính thức cho rằng đó là chuyện nội bộ, kể cả khi bắt cóc Thanh đã gây ra khủng hoảng trầm trọng trong quan hệ với Đức. Cho tới nay chính phủ Việt Nam vẫn khước từ xin lỗi Đức và không chịu cam kết là sẽ không tái phạm.

Ông nghĩ thế nào về Thanh?

Theo tôi Trịnh Xuân Thanh là quan chức nhà nước tham nhũng, hay ít ra ở ông ta có biểu hiện tham nhũng. Với Thanh lí tưởng cộng sản không quan trọng, chỉ có tiền và cuộc sống sung sướng, trái ngược với đói nghèo trong nước. Ở Việt Nam có rất nhiều quan chức như Thanh. Tôi cho rằng ở Slovakia không nhiều như thế. Nhiều người Việt Nam cho rằng cần phải bắt Thanh, cần phải kết án tù chung thân, thậm chí có người còn cho rằng hắn xứng đáng bị tử hình.

Chúng ta có thể nói rằng phiên tòa với Thanh đã chính trị hóa? Bị truy tố vì đã nằm ở phe cánh chính trị khác với phe đang cầm quyền hiện nay trong đảng?

Đúng, Trịnh Xuân Thanh thuộc một phe cánh chính trị khác với phe Nguyễn Phú Trọng nên Thanh bị xử án rất nặng nề so với những quan chức trong phe Nguyễn Phú Trọng.

Tuy nhiên, không có chuyện Trịnh Xuân Thanh hay phe của Thanh do có quan điểm cấp tiến hay cải cách mà bị Nguyễn Phú Trọng tấn công. Về thực chất, những cấp trên của Thanh vào thời trước là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng công thương Vũ Huy Hoàng chính là những quan chức bị dân chúng chỉ trích và lên án nặng nề nhất về tội tham nhũng và tài sản như núi. Chỉ thỉnh thoảng và khi bị phe Nguyễn Phú Trọng tấn công quyết liệt, những quan chức này mới mang dân chủ và cải cách ra như một thù đoạn mị dân. Tuy thế, điều đáng ngạc nhiên là thủ đoạn này có vẻ đã khiến không ít báo chí quốc tế và chuyên gia trên thế giới tin tưởng. Tôi và nhiều người đấu tranh nhân quyền đã rất ngạc nhiên khi đọc vài bài báo trên báo Đức cho rằng Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc và bị xử án nặng nề là do thuộc trường phái cải cách ở Vietnam.

Phiên tòa của ông ta là công bằng?

Mặc dù chắc chắn Trịnh Xuân Thanh là một kẻ tham nhũng và đáng bị án tử hình, tôi vẫn cho rằng phiên tòa xử Thanh không hề công bằng vì Viện Kiểm sát và Tòa án đã không chứng minh được Thanh tư túi và tham nhũng. Do vậy hai án chung thân đối với Thanh là hoàn toàn khiên cưỡng và là ‘án bỏ túi’ , tức án được quyết định bởi đảng chứ không phải bởi tỏa án.

Theo ông tại sao Đức cho Thanh tị nạn?

Vào thời điểm bắt cóc và vài ngày sau đó Bộ Công an và bộ Ngoại giao Việt Nam có lẽ đã cân nhắc các khả năng, giải quyết ra sao với Đức và với công luận. Nhưng họ không hiểu được vấn đề chính: Đức là quốc gia, nơi pháp luật là giá trị then chốt trong xã hội và cả quan hệ đối ngoại. Tam quyền phân lập là một trong những giá trị đó. Tòa án Đức độc lập với chính phủ hay bộ Ngoại giao.

Vụ việc làm thay đổi ra sao quan hệ giữa các nước?

Mặc dù cựu Bộ trưởng Nội vụ Robert Kaliňák khẳng định các bài viết trên báo Đức FAZ và Denník N của Slovakia là bịa đặt, nhưng đến nay vẫn chưa thể chứng minh là truyền thông đã bịa chuyện. Khi Robert Kaliňák tuyên bố là không biết gì về chuyện bắt cóc, thì cũng tình cờ vào đúng thời điểm lúc thủ tướng Pellegrini gặp bà Merkel ở Berlin.

Nay chính phủ Slovakia lâm vào khủng hoảng, để bảo vệ uy tín của mình ở trong nước và quốc tế, Slovakia phải thực hiện những quyết định đối ngoại cương quyết với Việt Nam để có thể giữ gìn được tình hình. Mặc dù chưa có quan chức Slovakia nào tuyên bố rằng tình hình đã gây tổn hại mối quan hệ giữa Slovakia và Việt Nam, nhưng tin tức của truyền thông Slovakia và Đức đã cho là Slovakia đã bị mật vụ và ngoại giao Việt Nam dắt mũi. Để không bị mất mặt chính phủ, Slovakia sẽ sớm phải thực hiện những quyết định cứng rắn với chế độ ở Việt Nam.

Về bản thân, ông nói mình là nhà báo độc lập. Nghĩa là thế nào?

Nghĩa là, tôi viết hoàn toàn độc lập với chính phủ Việt Nam, với bất kỳ chính đảng và tổ chức nào ở Việt Nam lẫn hải ngoại. Tôi sống bằng nhuận bút từ các bài viết cho báo chí.

Công an trong nước đối xử với ông như thế nào?

Từ năm 2013 đến nay tôi liên tục bị công an theo dõi. Thường thì có bốn hay năm người túc trực trước nhà tôi, khi tôi ra ngoài, đến bất cứ đâu cũng bị theo dõi. Nhất là vào thời điểm khi ở Việt Nam có các cuộc biểu tình, công an áp dụng những biện pháp cưỡng bức, ngăn chặn để không cho tôi ra khỏi nhà.

Bản thân ông đã có kinh nghiệm trực tiếp với công an Việt Nam. Chuyện gì đã xảy ra?

Hồi tháng Bảy 2015, khoảng 20 công an viên tràn vào nhà trẻ Tuổi Thơ 7 ở Sài Gòn, nơi con trai tôi gửi ở đó. Họ bắt giữ tôi giữa sân trường và giải tôi vào xe như tên tội phạm, trước sự chứng kiến của các ông bố bà mẹ và trước ánh mắt trẻ con. Công an đưa tôi về đồn, họ giải thích với tôi, là phải làm như vậy vì đã triệu tập tôi lên công an làm việc, nhưng tôi không tới. Thế nhưng hình thức triệu tập như vậy của công an là bất hợp pháp, vì không liên quan tới các vụ việc bị khởi tố theo luật Việt Nam.

Từ năm 2014 tôi đã bị công an thu hộ chiếu, không cho phép tôi xuất cảnh. Chỉ giải thích chung chung là vì lý do an ninh quốc gia. Năm 2015 Bộ Ngoại giao Mỹ đã gửi công hàm ngoại giao cho Việt Nam, yêu cầu trả hộ chiếu cho tôi. Bộ Ngoại giao Mỹ muốn mời tôi sang USA, nhưng Việt Nam vẫn chưa trả hộ chiếu cho tôi.

——————————————

Phạm Chí Dũng (1966)

Là một trong những nhà báo độc lập hiếm hoi ở Việt Nam. Từng tốt nghiệp Học viện Kỹ thuật Quân sự, trong quá khứ đã tham gia quân đội. Từng làm việc cho cả Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh.

Hoạt động với tư cách là một nhà báo độc lập từ năm 1991. Cộng tác với truyền thông quốc tế như BBC, Đài Tiếng nói Hoa Kỳ, Đài Phát thanh châu Á Tự do. Năm 2014 sáng lập và tới nay điều hành Hội Nhà báo Việt Nam độc lập. Tác giả của ít nhất 11 cuốn sách về đề tài xã hội, kinh tế và tôn giáo.

Đã nhiều lần gặp rắc rối với công an. Tháng Bẩy 2012 bị bắt và kết tội gây rối lật đổ chính quyền, tuyên truyền chống nhà nước. Tháng Hai 2013 kết thúc điều tra và trả lại tự do.

Tổ chức Phóng viên không biên giới đã trao tặng ông danh hiệu Information Hero./.

——————————————-

Nezávislý vietnamský novinár: O únose tu zakázali písať, príbeh o Kaliňákovi však už preložili do vietnamčiny a šíri sa

Nie je veľa krajín, ani z bývalého socialistického bloku, ktoré by pomohli Vietnamu s únosom, vraví Pham Chi Dung, novinár, ktorý spolupracuje aj s BBC či Rádiom slobodná Európa.

Pcham Chi Dung žije vo vietnamskom Sajgone. Zdroj – Facebook/Pcham Chi Dung

Odoberajte nové články z rubriky Únos Vietnamca na e-mail.

„Bol som prekvapený, keď som sa dozvedel o tom, že Slovensko sa podieľalo na únose Thanha,“ hovorí nezávislý vietnamský novinár Pham Chi Dung, ktorý prípad pozorne sleduje a pôvodne si iba myslel, že Vietnamci zneužili slovenskú pohostinnosť. Sám novinár má skúsenosť s brutalitou vietnamskej tajnej služby a polície, roky ho sledujú a raz ho na výsluch odvliekli zo škôlky jeho syna.

Písalo sa vo vietnamských médiách niečo o tom, že Slovensko sa podľa svedkov a nemeckých vyšetrovateľov podieľalo na únose Trinh Xuan Thanha z Nemecka?

Vo vyše 800 štátnych médií nie je vôbec žiadna zmienka o únose Thanha a podozreniach, že slovenská vláda podporila vietnamské ministerstvo polície pri prevoze Thanha zo Slovenska do Moskvy. Pokiaľ viem, komunistická strana Vietnamu nariadila Ústrednému oddeleniu propagandy zákaz štátnym médiám uverejniť akékoľvek informácie o únose. Publikovali však dve správy, že Thanha odsúdili na dva doživotné tresty.

A čo iné ako štátne médiá?

Ojedinelé správy o slovenskom podiele na únose Thanha pochádzajú iba z nemeckých médií ako TAZ, Frankfurter Allgemeine Zeitung alebo zo slovenského Denníka N, ktorého článok preložil portál Thoibao.de. Vietnamci v Nemecku a niektoré medzinárodné rozhlasové stanice ako Hlas Ameriky, BBC, Rádio Slobodná Európa uverejnili niečo na sociálnych sieťach vo Vietname, vrátane stránky Vietnamthoibao.org, čo je portál Asociácie nezávislých novinárov Vietnamu. Tieto správy tu kolujú od mája tohto roku.

Čo podľa vás znamená, ak Slovensko pomohlo Vietnamu pri únose? Myslíte si, že by to spravila aj iná európska krajina?

Bol som skutočne prekvapený a sklamaný, keď som sa dozvedel, že bývalý slovenský minister vnútra Robert Kaliňák bol zapojený do únosu (svedkovia povedali Denníku N, že Slovensko a Kaliňák pomohli vládnym špeciálom a nasadením ochranky, presná úloha Kaliňáka ešte nie je jasná, pozn. red.). Predtým som niečomu takému neveril. Myslel som si, že vietnamskí predstavitelia iba zneužili vašu pohostinnosť, keďže Slovensko má dlhší čas pluralitný a demokratický režim.

Lepšie by zapojenie Kaliňáka a vo všeobecnosti slovenskej vlády mohlo vysvetľovať to, že Slovensko bolo kedysi súčasťou Československej socialistickej republiky, kde vládla podobne ako teraz vo Vietname jedna strana a kde boli do istej miery podobné metódy bezpečnosti a potláčania ľudských práv. Do istej miery môžu byť tieto metódy, ako vietnamská polícia uniesla Thanha do Vientamu, Kaliňákovi sympatické.

Prípad Thanha ukázal veľký rozdiel medzi Nemeckom a Slovenskom. Nemyslím si, že mnoho iných európskych krajín, vrátane východoeurópskych, ktoré patrili do socialistického bloku, by pomohlo Vietnamu uniesť Trinh Xuan Thanha.

PREČÍTAJTE SI TIEŽ

Ako a prečo Vietnamci cez Bratislavu uniesli Thanha
Bol v minulosti podobný prípad, kedy Vietnam uniesol svojho občana z inej krajiny?

Pokiaľ viem, prípad Thanha bol prvým, kedy vietnamskí agenti uniesli vietnamského občana zo zahraničia, ktorý odhalili západniari a medzinárodná tlač. Predtým bolo pár správ o iných únosoch, ako bolo zatknutie šéfa národného lodného prepravcu Vinalines Duong Chi Dung v Kambodži v roku 2012.

Ministerka vnútra Denisa Saková bola v stredu na titulke portálu Thaibao.de, ktorý je určený vietnamskej komunite v Nemecku a Európe. Reprofoto – N

Prečo sa vôbec vietnamskí predstavitelia rozhodli poškodiť si medzinárodný imidž a uniesť Thanha?

Trinh Xuan Thanh je predstaviteľom biznisu na strednej úrovni, nie je hlavným členom strany a nemal špeciálny citlivý význam pre predstaviteľov tajných služieb, políciu či bezpečnostné zložky. Thanha nemali uniesť. Keď však ušiel do Nemecka, napísal list, v ktorom kritizoval generálneho tajomníka strany Nguyen Phu Tronga. Bol to pľuvanec do Trongovej tváre, a preto ho museli chytiť. Bol dôležitý pre samotného generálneho tajomníka viac ako pre stranu.

Vietnamská tajná polícia zvyknutá na autoritárstvo vládnucej strany, ktorá často potláča ľudské práva, si počas únosu Thanha myslela, že únos nebude mať veľké diplomatické alebo ekonomické dôsledky. Neočakávali takú krízu medzi Nemeckom, Slovenskom a Vietnamom.

Keď únos Thanha vyšiel v Nemecku najavo, neoficiálne sa k tomu vietnamskí predstavitelia postavili tak, že problémy sú daň za vysporiadanie si domácich záležitostí. Aj preto sa únos Thanha zmenil na veľkú krízu vzťahov s Nemeckom. Doteraz sa vietnamská vláda odmieta ospravedlniť Nemecku a sľúbila, že necúvne.

Čo si myslíte o Thanhovi?

Podľa mňa je Trinh Xuan Thanh zjavne skorumpovaný predstaviteľ štátu, alebo sú uňho minimálne náznaky korupcie. Pre Thanha nie je dôležitá komunistická ideológia, iba peniaze a bezstarostný život, ktorý je v kontraste s chudobou v krajine. Vo Vietname je veľa predstaviteľov ako Thanh. Predpokladám, že na Slovensku ich toľko nie je. Mnohí Vietnamci si o Thanhovi myslia, že ho mali zatknúť, mali ho odsúdiť na doživotie, niektorí si dokonca myslia, že by si zaslúžil trest smrti.

Môžeme povedať, že súd s nim bol politicky motivovaný? Stíhali ho preto, že bol z inej politickej frakcie ako vládne teraz v strane?

Áno, Thanh je z inej politickej frakcie ako generálny tajomník Trong. Preto dostal tvrdý trest v porovnaní s inými ľuďmi s Trongovej frakcie. Každopádne, neboli to Thanhove radikálne demokratické názory alebo snaha o reformy, pre ktoré na neho útočil Trong. Thanhovým šéfom v minulosti bol bývalý premiér Nguyen Tan Dung a minister priemyslu a obchodu Vu Huy Hoang, ktorých verejnosť najviac kritizovala za korupciu a iné majetkové zločiny. Iba niekedy, keď na nich tvrdo útočí Trong, vyťahujú títo predstavitelia demokraciu a reformy ako demagogickú barličku. Je neuveriteľné, ako na tieto triky skočia medzinárodné médiá a experti. Ja a mnohí ľudskoprávni aktivisti sme prekvapení, keď čítame články v nemeckých novinách, ktoré tvrdia, že Thanha uniesli preto, že je reformista.

Bol jeho proces spravodlivý?

Hoci Thanh je určite skorumpovaný, myslím si, že jeho proces nebol spravodlivý, pretože prokuratúra a súdy mu nedokázali úplatky a korupčné správanie. Dva rozsudky na doživotie tak boli jednoznačne vynútené verdikty, o ktorých rozhodla strana.

Prečo podľa vás dali Nemci Thanhovi azyl?

V čase jeho únosu a pár dní po tom ministerstvo verejnej bezpečnosti a ministerstvo zahraničných vecí Vietnamu zvažovalo možnosti, ako sa vysporiadať s Nemeckom a verejnosťou. Nedokázali však pochopiť tú hlavnú vec – Nemecko je krajina, kde vládne zákon ako hlavná hodnota v sociálnych aj zahraničných vzťahoch. Oddelenie zložiek moci je jedna z týchto hodnôt. Nemecký súd je oddelený od nemeckej vlády alebo ministerstva zahraničných vecí.

Ako prípad zmení vzťahy medzi krajinami?

Hoci bývalý slovenský minister vnútra Robert Kaliňák tvrdil o článkoch nemeckého FAZ a slovenského Denníka N, že sú vymyslené, doteraz sa nedokázal obhájiť a dokázať, že si ich médiá vymysleli. Keď Kaliňák vyhlásil, že nič o únose nevie, bolo to zhodou okolností vtedy, keď sa stretol premiér Pellegrini s kancelárkou Merkelovou v Berlíne.

Slovenské vláda je teraz v kríze, aby si zachránila svoju domácu a medzinárodnú prestíž. Slovensko teraz musí urobiť tvrdé diplomatické rozhodnutie voči Vietnamu, aby zachránilo situáciu. Hoci žiaden slovenský predstaviteľ nevyhlásil, že by situácia narušila vzťahy medzi Slovenskom a Vietnamom, správy slovenských a nemeckých médií spôsobili škody. Vzťahy sa zhoršili, Slovensko je vysoko na radare vietnamskej tajnej služby a diplomacie. Aby si slovenská vláda zachovala tvár, bude musieť čoskoro urobiť tvrdé rozhodnutie voči režimu vo Vietname.

Hovoríte o sebe, že ste nezávislý novinár. Čo to znamená?

Píšem úplne nezávisle od vietnamskej vlády, akejkoľvek politickej strany a oraganizácie vo Vietname aj v zahraničí. Žijem z honorárov za písanie pre noviny.

Ako sa k vám stavia miestna polícia?

Od roku 2013 až doteraz ma polícia pravidelne monitoruje. Zvyčajne má štyroch či piatich ľudí nasadených pred mojim domom, keď idem von, všade ma prenasledujú. Najmä v čase, kedy sú vo Vietname demonštrácie, prijíma polícia násilné opatrenia, ktoré mi majú zabrániť, aby som opustil dom.

Vy osobne máte tiež skúsenosť s vietnamskou políciou. Čo sa stalo?

V júli 2015 asi 20 policajtov vtrhlo do škôlky Tuoi Tho 7 v Sajgone, kam chodí môj syn. Uniesli ma v strede školského dvora a odprevadili ma do auta ako zločinca, v prítomnosti rodičov a pred zrakmi detí. Polícia ma vzala na stanicu, vysvetlili mi, že to museli urobiť, pretože ma predvolali spolupracovať s políciou, no ja som sa nedostavil. Takéto predvolania polície sú však ilegálne, pretože nesúvisia s prípadmi, ktoré sa dajú stíhať podľa vietnamského zákona.

Od roku 2014 mi polícia zabavila pas, nedovolia mi ísť do zahraničia. Vysvetlila to iba všeobecne, že je to z národno-bezpečnostných dôvodov. V roku 2015 americké ministerstvo zahraničia poslalo diplomatickú nótu Vietnamu, aby mi vrátil môj pas. Americké ministerstvo zahraničia by ma rado pozvalo do USA, ale Vietnam mi stále nevrátil môj pas.

Pham Chi Dung (1966)
Jeden z mála nezávislých novinárov vo Vietname. Vyštudoval vojenský technický inštitút, v minulosti slúžil v armáde. Pracoval aj pre ľudový výbor v Ho Či Minovom meste.
Ako nezávislý novinár pracuje od roku 1991. Spolupracuje s medzinárodnými médiami ako BBC, Hlas Ameriky, Rádio Slobodná Ázia a Rádio slobodná Európa. V roku 2014 založil a dodnes vedie Asociáciu nezávislých novinárov Vietnamu. Napísal najmenej 11 kníh, venuje sa spoločenským, ekonomickým a náboženským témam.
Mal viackrát problémy s políciou. V júli 2012 ho zatkli a obvinili zo sprisahania na vládny prevrat a šírenia protištátnej propagandy. Vo februári 2013 ukončili vyšetrovanie a prepustili ho.
Organizácia Reportéri bez hraníc ho označil titulom Information Hero.