RFI
Các đại diện của Việt Nam tại Slovakia – những người có thể làm rõ thêm vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh – vẫn giữ im lặng từ tháng Sáu đến nay. Đại sứ quán CHXHCN Việt Nam tại Slovakia chỉ trả lời ngắn gọn cho bộ Ngoại Giao Slovakia, và các đại diện của họ vẫn ẩn náu phía sau những bức tường của tòa đại sứ.
Nhà riêng ông Lê Hồng Quang, nguyên cố vấn của cựu thủ tướng Robert Fico – người được cho là có mặt trên chiếc máy bay của chính phủ Slovakia được dùng vào việc bắt cóc Trịnh Xuân Thanh – được bảo trì cẩn thận. Trước lối vào, một cây đào xanh tốt, bãi cỏ được cắt xén, và hộp thư trống rỗng. Mặc dù một chiếc xe Mercedes sang trọng đang đậu gần ngôi nhà nằm tại quận Vajnory của thủ đô, nhưng không ai ra mở cửa.
Chúng tôi liên lạc với đại sứ quán Việt Nam để có được những bình luận về những thông tin mới nhất liên quan đến vụ bắt cóc ông (Trịnh Xuân) Thanh. Mặc dù đã gọi lại rất nhiều lần trong tuần qua, vẫn không ai trả lời.
Đại sứ quán Việt Nam nằm trong một cao ốc văn phòng ở trung tâm thành phố Bratislava. Bạn không thể vào bên trong, mà phải bấm vào một nút chuông hoạt động rất tệ. Một nữ nhân viên sứ quán nói tiếng Anh trả lời sau tiếng chuông thứ hai.
Khi được hỏi có thể nói chuyện với một nhà ngoại giao hay không, bà nói: “Rất tiếc, nhưng văn phòng chúng tôi vừa đóng cửa”. Sau khi được nhắc rằng còn 15 phút nữa mới hết giờ làm việc, nhân viên này nói rằng cả đại sứ lẫn tham tán công sứ đều vắng mặt. Và để dập tắt ý định của chúng tôi muốn vào bên trong tòa nhà, bà nói: “Tôi không biết chừng nào các vị ấy mới về, good-bye!”. Hôm sau, không ai trả lời các hồi chuông nữa.
Không trả lời cả bộ Ngoại Giao Slovakia
Lần cuối cùng mà bộ Ngoại Giao Slovakia liên lạc được với các đại diện ngoại giao Việt Nam là vào tháng Sáu. Đại sứ quán khẳng định Trịnh Xuân Thanh không có mặt trên chiếc chuyên cơ của chính phủ Slovakia hồi tháng 7/2017 đưa phái đoàn của bộ trưởng Nội Vụ Việt Nam Tô Lâm từ Bratislava đến Matxcơva.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Slovakia, ông Boris Gandel cho biết: “Bộ Ngoại Giao ngay lập tức đã hỏi đại sứ Việt Nam làm thế nào ông Thanh có thể bay từ Berlin đến Hà Nội. Cho đến nay, chúng tôi vẫn chưa nhận được câu trả lời”. Ông Gandel nói thêm, bộ Ngoại Giao rất quan tâm đến vụ này, và định triệu mời đại sứ Dương Trọng Minh lần nữa. “Nếu xác định được rằng Cộng hòa Slovakia đã bị Việt Nam lợi dụng, thì không thể nào không để lại hậu quả”.
Ông Gandel không muốn nói trước về khả năng Slovakia rút cơ quan đại diện khỏi Việt Nam, hay trục xuất đại sứ Việt Nam khỏi Slovakia. Tuy nhiên ông nhắc lại là đại sứ quán Slovakia tại Việt Nam đang do Ivana Belcáková lãnh đạo với tư cách đại biện, tức là thấp hơn cấp đại sứ.
Vị cố vấn bí ẩn của cựu thủ tướng Fico
Cho đến gần đây, đại diện Slovakia tại Việt Nam là ông Lê Hồng Quang, một người gốc Việt mang quốc tịch Slovakia, từ năm 2015 là cố vấn về ngoại thương cho thủ tướng thời đó là ông Robert Fico của đảng Smer cầm quyền.
Trả lời nhật báo Plus 7 Dní hồi tháng 5/2018, ông Lê Hồng Quang nói: “Tôi được giao chức vụ này vì có nhiều kinh nghiệm trong lãnh vực kinh doanh, cũng như từng làm việc ở nhiều vị trí khác nhau trong lãnh vực công ở Slovakia, đặc biệt trong việc hợp tác đầu tư”.
Lúc đó (tháng 5/2018), ông Quang được bộ Ngoại Giao Slovakia triệu hồi để tham vấn, và không đưa trở lại Việt Nam.
Theo báo chí Đức, tháng 7/2017, ông Lê Hồng Quang tham gia một cuộc họp kỳ lạ giữa bộ trưởng Nội Vụ thời đó là Robert Kalinák và đồng nhiệm Việt Nam tại khách sạn Bôrik ở Bratislava. Cuộc gặp này được cho là cái cớ để hỏi mượn chiếc máy bay của chính phủ, nhằm dễ dàng đưa người bị bắt cóc là Trịnh Xuân Thanh ra khỏi không gian Schengen. Tại Việt Nam, ông Lê Hồng Quang bị nghi ngờ là tham nhũng khi cấp một visa và cũng có vai trò trong vụ bắt cóc.
Ông Quang đến Slovakia vào thời kỳ cộng sản, và đến năm 1990 tốt nghiệp kỹ sư – theo nhật báo Plus 7 Dní. Sau đó ông bắt đầu làm kinh doanh và đến năm 2001 được nhập quốc tịch Slovakia.
Mất tích ở Slovakia
Có rất ít thông tin trên internet về ông Lê Hồng Quang. Tên ông không có trong danh sách của Phòng Thương mại mặc dù trong quá khứ ông tham gia ba công ty. Thời gian làm việc lâu nhất là ở công ty Viba.Air, có trụ sở tại quận Vajnory ở thủ đô.
Tại địa chỉ này là một ngôi nhà cũ, được dùng làm chỗ ở cho một đại lý du lịch. Ở nhà thuốc tây kế bên, các nhân viên nói rằng công ty du lịch này đã đóng cửa cách đây khoảng một năm. Vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh tại Berlin xảy ra cũng đúng một năm về trước. Trong cùng tòa nhà có trụ sở của Phòng Thương mại Việt – Slovakia, nhưng hôm thứ Hai 06/08/2018, dường như không có ai tại đây.
Cả khoảng sân lẫn không gian đằng trước tòa nhà đều có hệ thống camera theo dõi. Trên cánh cổng màu xanh ở bên trái căn nhà, có đặt một hộp thư. Hôm thứ Hai một tờ báo được bỏ vào đây, nhưng đến thứ Ba đã biến mất. Trong khoảng sân có vẻ được dọn dẹp thường xuyên, còn có một chiếc xe đạp ba bánh và những chiếc ghế dành cho mùa hè. Không có chuông ở đây, và không ai trả lời dù đã gào rất to.
Trên mảnh đất đối diện do hai vợ chồng ông Lê Hồng Quang sở hữu, là một ngôi nhà đã được nâng cấp, với một chiếc Mercedes sang trọng đậu phía trước. Gần đó là một cây táo to trĩu quả và một cây đào. Hôm thứ Hai có thể với lên hái một quả, thì đến thứ Ba chẳng còn quả nào.
Những người láng giềng không biết gì ngoài việc là có những người Việt sống ở đó. Địa chỉ này cũng là trụ sở của cộng đồng người Việt ở Slovakia.
Lần cuối cùng ông Lê Hồng Quang đăng ký kinh doanh có địa chỉ là một căn hộ ở Bratislava-Nové Mesto, được cho là nơi thường trú. Đây cũng là địa chỉ đăng ký kinh doanh của vợ ông, bà Trần Thị An Lộc, đồng sở hữu duy nhất của công ty Viba.Air.
Một người hàng xóm, mà tên ở nút chuông là Kovácová nói: “Tôi chưa bao giờ thấy có ai như thế ở đây”. 5 cư dân khác cũng cho biết tương tự.
Địa chỉ của công ty Vinamarket mà ông Quang đã bán lại năm 2006, nằm tại một căn hộ ở Petrazalka. Roman Szalay, sống tại đây, nói: “Chưa bao giờ có một người Việt nào cư ngụ ở đây”.
Sở hữu chủ hiện nay của Vinamarket, ông Oliver Kuzmický, đã đổi tên công ty thành K&K Market. Ông chẳng nhớ gì về Lê Hồng Quang, cũng chẳng tiếp xúc, nói rằng sở dĩ mua lại công ty vì nằm trong tòa nhà mà ông đang làm ăn.
Cựu thủ tướng Robert Fico không trả lời câu hỏi ông có còn giữ liên hệ với ông Lê Hồng Quang, hay có biết ông ấy hiện đang ở đâu hay không.
Nguồn: RFI
