Thời Cách mạng Văn hóa,
Tôi đi qua Bắc Kinh
Bị kẹt tàu, ở lại.
Bây giờ nghĩ mà kinh.
Đâu cũng thấy lãnh tụ.
Mọi lúc và mọi nơi,
Cả trong lúc đâm chém,
Cả khi khóc, khi cười.
Tôi ở đúng một tháng
Ở Triều Tiên, là nơi
Thiên đường của cộng sản,
Và lãnh tụ là trời.
Lãnh tụ luôn có mặt
Trên ngực dân, trên tường,
Ảnh chiếm nửa trang báo,
Hay cả trang là thường.
Dân nước này, theo luật,
Thờ lãnh tụ trong nhà.
Thờ đúng nghĩa – trước một,
Rồi hai, giờ thành ba.
Mới đây thôi, năm ngoái,
Được mời thăm Iran,
Lãnh tụ làm tôi mệt
Và cứ nghĩ lan man.
Theo từ điển, lãnh tụ
Là người lãnh đạo mình
Được yêu mến, tài giỏi,
Đức độ và thông minh.
Tóm lại là người tốt,
Đáng nêu gương cho đời.
Nhưng cả khi vĩ đại,
Họ vẫn là con người.
Thử hỏi gì cao quí
Hơn danh hiệu con người?
Tôn lãnh tụ làm thánh
Thực ra chỉ buồn cười.
Tôi rất sợ lãnh tụ.
Hồi còn học cấp hai,
Thầy bắt hô khẩu hiệu
Chống xâm lược nước ngoài.
Cả một nghìn chiếc miệng
Hô lãnh tụ muôn năm.
Nhiều lắm, khoảng mười vị,
Cũng có thể mười lăm.
Bắt đầu từ Các Mác,
Rồi sau đến Lênin,
Một thiên tài vô sản,
Rồi đến Sittalin.
Lãnh tụ Tây kết thúc,
Chuyển sang lãnh tụ Tàu.
Mao Trạch đông vạn tuế,
Vạn, vạn tuế rất lâu.
Cuối cùng mới đến lượt
Các lãnh tụ của ta.
Hô muôn năm tất cả,
Mười một hay mười ba
Ủy viên Bộ chính trị.
Muôn, muôn năm, muôn năm.
Không nhớ bao nhiêu vị.
Cũng có thế tôi nhầm.
Trong nhà tôi thời đó
Treo ảnh các vị này.
Ảnh dệt vải Trung Quốc,
Loại trắng đen, khá dày.
Hình như ảnh được phát,
Hay phải mua, tôi quên.
Chỉ nhớ phải treo chúng.
Không treo sẽ rất phiền.
Tính tôi thích du lịch.
Đến nay, U bảy mươi,
Đã đi bốn ba nước,
Đi và ngẫm sự đời.
Tôi nhận thấy một việc,
Có thể là ngẫu nhiên:
Nước nào thờ lãnh tụ
Là lòng dân không yên.
Vì dân đói và khổ,
Bị o bế hàng ngày.
Có lẽ các học giả
Phải nghiên điều việc này.
Hà Nội, 9. 7. 2012
