RFA
Phong trào Giáo dân Việt Nam Hải ngoại vào ngày 13/5 có ra thông cáo báo chí cho biết Giải Tự do Tôn giáo Nguyễn Kim Điền 2019 thuộc về Hòa thượng Thích Không Tánh và Mục sư Nguyễn Hồng Quang.
Trước thông tin được vinh danh Giải thưởng Tự do Tôn giáo Nguyễn Kim Điền năm nay, Hòa thượng Thích Không Tánh cho biết cảm nghĩ của ông như sau:
Đây là giải thưởng động viên rất lớn đối với những người đấu tranh cho tự do tôn giáo. Tôi thấy rất cần thiết và có tác dụng rất thiết thực để ủng hộ, động viên những người bảo vệ tự do tôn giáo ở Việt Nam. – JB Nguyễn Hữu Vinh
“Cái này tôi cũng bất ngờ lắm. Hôm trước Giáo sư Nguyễn Chính Kết với Giáo sư Nguyễn Bá Tùng có gọi và nói anh em bầu cho tôi giải về tự do tôn giáo. Tôi có nói bây giờ tôi cũng không làm được chuyện gì, thành ra cũng chẳng đấu tranh được gì cả. Bây giờ chùa Liên Trì bị san bằng, bị phá rồi, tôi phải đi sống nhờ chỗ này chỗ nọ nên tôi đề nghị để giải cho những vị nào trong quá trình đấu tranh.”
Còn Mục sư Nguyễn Hồng Quang lại rất xúc động khi nghe tin ông được lựa chọn cho Giải thưởng Tự do Tôn giáo Nguyễn Kim Điền 2019:
“Tôi nghĩ mình hèn mọn, việc mình làm là trách vụ bình thường của một người dân phục vụ Thiên Chúa và tha nhân. Mình nghĩ làm việc chỉ có Chúa biết, trong âm thầm, trong bóng tối, nhưng mà bây giờ được nhận giải thì tôi rất xúc động và biết ơn Chúa cũng như Phong trào giáo dân Công giáo hải ngoại đã quan tâm đến việc làm nhỏ bé của mình ở trong nước.”
Cả Hòa thượng Thích Không Tánh và Mục sư Nguyễn Hồng Quang đều là những người đấu tranh không mệt mỏi cho quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng, và cả nhân quyền trong cả nước.
Theo lời Mục sư Nguyễn Hồng Quang, ông đã đấu tranh cho quyền con người và quyền tín ngưỡng từ những năm chưa có internet, hay Facebook, ông và những đồng sự vẫn âm thầm ở với những tù nhân lương tâm, tù nhân sắc tộc, vì thế ông đã bị chính phủ Hà Nội bỏ tù nhiều lần.
“Tôi đã bị bắt tạm giam vào những năm 79, 84, 88, liên tục cho đến nay tôi giống như tù binh trong chế độ cộng sản. Tôi không chống đối, phá hoại gì đất nước này hay một chính thể nào, hay đảng phái chính trị nào, mà tất cả những ai vi phạm phẩm giá con người, quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo và các tự do nhân quyền, chúng tôi bằng cách này hay cách khác phản ứng từ nhẹ đến căng thẳng, liên tục cho đến nay.”
Còn theo Hòa thượng Thích Không Tánh, ông đã bị đi tù 3 lần với tổng cộng thời gian lên đến khoảng 15, 16 năm. Tuy nhiên, việc giam cầm này vẫn không làm ông chùn bước trong việc giúp đỡ cộng đồng. Ông cho biết:
“Lần cuối cùng (đi tù) về thì chúng tôi vẫn là Tổng vụ trưởng Tổng vụ từ thiện xã hội của Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất, nên chúng tôi vẫn làm những công việc từ thiện xã hội đó. Chẳng hạn như cứu trợ bà con bão lụt, giúp cho dân oan mất đất về sống nhờ tại chùa Liên Trì, cũng như các tổ chức xã hội dân sự trước đây không có chỗ họp thì vẫn về chùa Liên Trì họp, Hội đồng Liên tôn cũng hình thành từ chìa Liên Trì. Ngoài ra chúng tôi cũng cứu trợ cho một số anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Chính vì những việc làm như vậy nên nhà nước cấm không cho tôi làm, nhưng chúng tôi vẫn cứ làm. Sau đó mới đi đến cảnh họ (chính phủ) giải tỏa, nhân chuyện giải tỏa họ cưỡng chế chùa Liên Trì luôn.”
Vẫn theo lời vị hòa thượng, sau khi chùa Liên Trì bị phá bỏ, việc sinh hoạt của Hội đồng Liên tôn Việt Nam gặp nhiều khó khăn, không có văn phòng để họp. Bên cạnh đó, nhiều tổ chức xã hội dân sự cũng không có nơi quy tụ.
Mặc dù vậy, Hòa thượng Thích Không Tánh vẫn luôn hoạt động tích cực với vai trò đồng Chủ tịch Hội đồng Liên tôn. Mới đây nhất, ông đã thu xếp cho Hội đồng Liên tôn cùng các nhà hoạt động có cuộc gặp gỡ với phái đoàn thuộc Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ vào ngày 13/5 để trao đổi về tình hình đàn áp tự do tồn giáo, tín ngưỡng và đàn áp nhân quyền trong nước.
Cuộc gặp lần này nhằm để trao đổi ý kiến trước cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ – Việt 2019. Tuy nhiên, nhiều nhà hoạt động nhân quyền và các nhà chức sắc của các tông giáo đã bị lực lượng an ninh ngăn chặn, cản trở không được ra khỏi nơi cư trú.
Mục sư Nguyễn Hồng Quang cho biết ông cũng không thể tham gia cuộc gặp gỡ với phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lần này.
Không chỉ tới gặp các viên chức cao cấp, mà trong cuộc sống thường nhật, nhất cử nhất động của ông đều bị quan sát.
Hiện tại tôi sống nhờ ở chùa nhưng họ cứ bao vây, cô lập, canh gác, theo dõi. Họ đặt cả máy camera suốt ngày đêm như vậy, nên việc từ thiện chúng tôi vẫn cố gắng làm nhưng gặp rất nhiều khó khăn. – Hòa thượng Thích Không Tánh
“Mình đi trong biên độ cho phép như đi chợ, đi tới khu tạm cư thì được. Họ cấm tôi đi khỏi nơi cư trú, tước passport từ năm 2004 đến nay là 15 năm rồi. Cho nên tôi không có hy vọng lắm là cộng sản Việt Nam cho tôi đi ra bên ngoài.”
Đây cũng là tình trạng chung của các nhà đấu tranh cho dân chủ nhân quyền và tự do tôn giáo hiện nay, như lời chia sẻ của Hòa thượng Thích Không Tánh:
“Hiện tại tôi sống nhờ ở chùa nhưng họ cứ bao vây, cô lập, canh gác, theo dõi. Họ đặt cả máy camera suốt ngày đêm như vậy, nên việc từ thiện chúng tôi vẫn cố gắng làm nhưng gặp rất nhiều khó khăn.”
Vì thế, khả năng hai vị chức sắc tôn giáo nhận Giải Tự do Tôn giáo Nguyễn Kim Điền tại Seattle, Hoa Kỳ là việc khó có thể xảy ra. Nên theo ông Phạm Niên, Ban tổ chức sẽ trao bằng tưởng lục và giải thưởng cho những người đại diện của Hòa thượng Thích Không Tánh và Mục sư Nguyễn Hồng Quang.
Nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh, nhà hoạt động cho nhân quyền và tôn giáo từng được nhận Giải Nguyễn Kim Điền vào năm 2013 cũng bày tỏ niềm vui cho hai người lãnh giải năm nay:
“Đây là giải thưởng động viên rất lớn đối với những người đấu tranh cho tự do tôn giáo. Tôi thấy rất cần thiết và có tác dụng rất thiết thực để ủng hộ, động viên những người bảo vệ tự do tôn giáo ở Việt Nam. Mục sư Nguyễn Hồng Quang cũng từ rất lâu họ bảo vệ cho quyền tự do tôn giáo của người dân Việt Nam một thời kỳ rất dài, cũng bị đàn áp khá khốc liệt của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam. Thế nên vinh danh những người như Hòa thượng Thích Không Tánh và mục sư Nguyễn Hồng Quang tôi cho là kịp thời và rất có tác dụng.”
Giải Tự do Tôn giáo Nguyễn Kim Điền do Phong trào Giáo dân Việt Nam Hải ngoại thiết lập nhằm vinh danh những cá nhân cũng như tập thể trong và ngoài nước có những đóng góp quan trọng trong việc bảo vệ quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng tại Việt Nam.
Giải thưởng này lấy tên cố Tổng Giám mục Tổng giáo phận Huế đồng thời là một nhà hoạt động cho nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam, đức Tổng giám mục Nguyễn Kim Điền.
