NHẬP TRẠI
Ngày 30/3/2009
Mới 5h sáng lão Hùng quản giáo đã mở cái lỗ nhỏ trên cánh cửa phòng giam nhìn vào qua ba chấn song :
- Anh Hải chuẩn bị đồ đạc đi trại !
Tôi bật dậy kêu hai đứa nhỏ cùng buồng
- Dậy ! Dậy ! Chuẩn bị đồ rồi chú còn đi, hôm nay chú đi trại rồi, chia tay các cháu nhé.
Hai đứa nhỏ ở cùng tôi từ ngày tôi bị chuyển từ trại tạm giam PA-24 về đây, phòng 60 AB Chí Hoà, cả hai đứa hiền, không hỏi chuyện hay khai thác gì về tôi cả, không như hai người được giao “nhảy sô” lần trước. Có lẽ chỉ là họ ghép tạm vài ngày chờ chuyển tôi đi trại.
Tôi để lại hầu hết thức ăn cho hai đứa nhỏ, chỉ mang theo vài gói mì và quần áo. Ra trại đời sống khác với tạm giam nên cũng không cần mang nhiều, tới đâu tính tới đó.
Khoảng 15’ sau lão Hùng quay lại đưa tôi xuống dưới khu làm thủ tục, tôi vẫn chưa biết họ sẽ chuyển tôi đi trại nào. Trong lúc khám đồ và làm thủ tục, tôi nghe một tù tự giác nói : Về miền Tây sông nước nhiều cẩn thận nhé ! Tôi đoán rằng sẽ đi về miền Tây nhưng trại nào thì chưa biết.
……..
Xe của trại tạm giam Chí Hoà đến cổng trại Cái Tàu Cà Mau khoảng 1h chiều, trong khi tay an ninh và nhóm công an trại giam đi cùng đang làm thủ tục với trại giam Cái Tàu, tôi ngồi một mình với mấy túi nilon đựng đồ và cái chiếu trước cổng trại. Lúc này tù bắt đầu xuất trại đi làm, hai cánh cổng trại mở lớn cho thấy phía trong là một sân đất rộng, phía ngoài hai bên có trồng cây, tù nhân đang xếp hàng dài chờ xuất trại. Ai cũng đen cháy, khắc khổ, bộ đồ tù nhuốm màu đất phèn bạc phếch, có người chỉ mặc bộ đồ lót của tù để đi làm. Ai đi qua cũng nhìn tôi, thỉnh thoảng có người hỏi vội :
- Ở đâu xuống vậy ? Mấy số ?
- Chí Hoà – Sài Gòn xuống.
- Mấy số?
Tôi lắc đầu, tôi không hiểu “mấy số” là gì. Sau này mới biết là họ hỏi có bao nhiêu người đi cùng chuyến với tôi vì thấy cái xe tù chở tôi là loại lớn để chở khoảng 30 người. Khi biết tôi xuống có một mình họ lại hỏi :
- Mua trại à ?
- Không ! Mua làm gì ?
- Không mua mà sao đi có một số vậy ? Trại này có nhận tù Sài Gòn nữa đâu, chỉ nhận 3 tỉnh miền Tây thôi.
….Khi tù nhân đã xuất trại đi làm hết, hai cánh cổng lớn đã khép lại họ mới làm thủ tục để tôi nhập trại.
” Tay cán bộ trực trại kêu hai tù trật tự đến xét đồ của tôi, hai người tù trật tự trải cái chiếu của tôi ra và đổ tất cả đồ đạc lên đó, họ cầm từng thứ lên nắn, vuốt xem có giấu vật gì trong đó không, những món đồ khám xong họ để qua một bên, nhưng có một vài món đồ họ lại để riêng ra một chỗ khác. Tôi chăm chú quan sát họ làm, chừng 15′ sau họ nhét đồ đã khám vào một cái túi nilon rồi bảo tôi xách đi vào trại. Tôi nhìn số đồ đạc mà họ đã để riêng ra nhưng không bỏ vào túi cho tôi, hỏi :
– Còn những món đồ này thì sao?
Tay tù trật tự trả lời vô tư :
– Đồ này không được mang vào trong trại.
– Vậy các anh xử lý những món đồ này của tôi thế nào?
– Bỏ đi thôi. Một tù trật tự trả lời tỉnh queo.
Tôi nhìn sang tay cán bộ trực trại hỏi :
– Cán bộ xử lý đồ đạc của tôi thế nào?
Anh cán bộ trực trại tỏ ra ngạc nhiên :
– Thì quy định của trại không được mang vào, anh chấp hành đi.
Tôi kết luôn :
– Cán bộ lập biên bản đi. Ghi rõ từng món đồ của tôi, vì sao không được mang vào? Xử lý ra sao? Tại sao ở trại tạm giam tôi được xài những đồ này mà tới trại giam tôi lại không được xài?
Tay cán bộ chưa nói thì một tay tù trật tự đã phán :
– Quy định không cho mang vào thì bỏ chứ lập biên bản gì!
Tôi nhìn thẳng vào tay tù trật tự hỏi :
– Đây có phải là cơ quan của công an không?
Hắn còn đang ngập ngừng chưa hiểu, tôi nói luôn :
– Nếu tôi đang đứng ở ngoài đường mà bị thằng ăn cướp giật đồ chạy mất thì tôi chịu, vì nó hành xử theo lối ăn cướp. Còn ở đây là trại giam của công an, thu của tôi dù một viên thuốc, một tờ giấy cũng phải lập biên bản nêu rõ lý do thu giữ, biện pháp xử lý ra sao, tình trạng tài sản của tôi thế nào, căn cứ pháp lý nào để làm việc đó. Đồ đạc của tôi mà các anh tự ý gạt qua một bên rồi lấy ngang nhiên vậy sao được, có khác gì ăn cướp. Tôi không vào trại chừng nào chưa giải quyết xong.
…..
Tay cán bộ trực trại nói với hai tù trật tự :
– Xem đồ đạc của anh ấy cái nào cho vào được thì cho vào đi.
Thế là hai tù trật tự bỏ hết chỗ đồ còn lại vào trong túi của tôi, chỉ chừa lại cái sô nhựa nhỏ màu đỏ. Mấy hôm sau, tôi thấy nó được xài dưới tổ bếp.
Tôi còn nhớ một người tù trật tự ở trại giam Cái Tàu rất ác với anh em tù là Hiển đui, hắn gác cổng và hay tước đoạt đồ thăm nuôi của anh em, đồ lấy được hắn mang về xài, có lần hắn bị tù đâm xuýt đui luôn con mắt còn lại…..”
ĐÓN TIẾP
Tay trật tự đi trước, tôi xách đồ theo đi qua cái sân đất rộng vào nhà hội trường ngồi. Một tù nhân cao, đeo băng đỏ đến gặp tôi nói chuyện, anh ta tự giới thiệu là Hải, người Nam Hà nhưng sống ở Sài Gòn, hiện là đội trưởng trật tự ở đây, anh ta muốn xem bản án của tôi. Sau này tôi biết Hải phạm tội giết người có án chung thân, sau khi xem bản án anh ta nói với tôi :
- Anh cần gì cứ nói với tôi, tôi có thể giúp anh được, cán bộ ở đây tôi quen hết, anh muốn gì tôi sẽ giúp anh giải quyết.
Hải cao ra cửa gọi lớn :
- Triển ơi ! Ra đón bố mày về này.
Tôi thấy Triển một tù nhân đeo băng đỏ đi đến, anh ta bảo tôi xách đồ theo anh ta về buồng số 11 và đưa tôi lên sàn trên, bên trong, góc cuối sàn ngủ, (ở trong tù mấy anh lớn thường hay chiếm các góc để ngủ). Một chiếc nệm được khâu bằng mấy tấm mền gấp lại, rộng chừng 0,6m, phía trên đầu nằm có chiếc quạt nhỏ, anh ta chỉ chỗ tôi nằm ngay bên cạnh anh ta rồi bảo chú xuống tắm đi.
Tôi mang theo đồ xuống nhà vệ sinh đi tắm, một người tù cùng mâm với Triển xách theo chiếc thùng sơn đựng nước đưa cho tôi và bảo : Nước đây chú. Tôi mở nắp thùng sơn thấy chỉ còn khoảng nửa thùng, tôi xách thùng nước bước vào nhà vệ sinh.
Vừa bước vào, tôi muốn dội ngược trở ra, phòng vệ sinh rộng khoảng 3m x 6m có một cái hồ nước chừng 1,5m x 1,5m nhưng cạn khô, phía trong sát vách tường có xây thêm một bờ gạch cao khoảng 0,8m cách bức tường 0,3m tạo thành cái khe nhỏ có vòi nước đưa vào đó nhưng cũng không có nước. Bên dưới cái bờ gạch đó là hai cái lỗ để đi cầu nhưng đã bị phân lấp hết hai viên gạch hai bên, hai đống phân như hai cái thúng úp ngược thối nồng nặc. Trong cả cái nhà vệ sinh đó không hề có nước để dội rửa. Rác đổ trong mấy cái thùng đựng bằng nhựa tràn ra, sàn nhà vệ sinh đen nhớt trơn trợt.
Có vài người đi làm về sớm mang ca thùng vào nhà vệ sinh, một người ngậm miệng vào đường ống nước ra sức hút, người cong lại, một hồi lâu nghe có tiếng nước lọc ọc trong đường ống rồi nước chảy ra, anh ta hứng được khoảng nửa ca thì nước không chảy nữa, thế là người tù lại ngậm, hút, hứng dòng nước nhỏ yếu ớt chảy ra từ đường ống. Những người khác kiên nhẫn chờ anh ta trong mùi thối nồng nặc từ hai đống phân khủng khiếp. Tôi chợt nhận ra nửa thùng nước tôi đang tắm là một đặc ân mà bạn tù cho tôi được hưởng.
Tắm xong, tôi thay đồ rồi ra sân quan sát trại giam, K1 Trại giam Cái Tàu có 6 khu với 12 buồng nhốt tù nam, từ ngoài vào phía bên phải là khu nhà bếp, lò bánh mì, phòng gọi điện thoại, rồi đến các buồng giam. Phía bên trái là nhà bán cantin, sân bóng chuyền, bệnh xá và dãy buồng giam những người tù có án cao, cuối dãy là khu kỷ luật được cách ly và rào kẽm gai kín mít. Nhà hội trường và nhà tự quản ở dưới cùng, như đáy của chữ U nối liền hai dãy. Phía sau nhà tự quản là bức tường có một cánh cửa sắt nhỏ dẫn sang khu giam tù nhân nữ. Buồng tôi ở cuối dãy nên nước chảy không tới, yếu nhớt.
Các buồng giam ở khu nam đều có hàng rào bên ngoài nhưng lâu ngày chỉ còn trơ mấy cọc beton và vài đoạn còn dây kẽm gai chăng thưa thớt, vì vậy chưa đến giờ vào buông thì tù có thể đi từ buồng này qua buồng khác thăm nhau, thậm chí kết mâm ăn chung với nhau được. Tù đi làm về ra ngồi tụ tập ở mấy gốc cây, hơi nóng do nắng gắt cả ngày đã dịu bớt nhưng vẫn còn hầm. Một nhóm đang đá banh trên cái sân đất cát trước nhà hội trường.
Nhìn thấy tôi mấy tù cũ đến hỏi chuyện, anh từ đâu xuống ? Đi cùng với anh mấy “số” ? anh về đội nào ? Đã tính về đội nào chưa ? Tôi dễ bị nhận diện vì những người ở tạm giam lâu ngày thiếu nắng, da trắng xanh, khác hẳn với tù cũ ở đây, người nào cũng cháy đen, khắc khổ.
Đang nói chuyện với mấy anh em thì một tự quản đến kêu tôi lên gặp cán bộ. Tôi bước vào hội trường, người đợi tôi là một đại uý người thấp, đậm, anh ta mời tôi ngồi vào ghế đối diện và tự giới thiệu là Dương Quang Thắng, là trợ lý giám thị của trại giam này. Thắng nói đã đọc hồ sơ của tôi nhưng vẫn hỏi tôi có mấy căn nhà ở SG, cho thuê được bao nhiêu một tháng ? Rồi anh ta nói tôi làm ở đây rất lâu mà chưa thấy tội trốn thuế như thế của anh bao giờ. Thắng tỏ ra cởi mở :
- Anh về trại này cần gì cứ nói với tôi, số điện thoại của tôi đây, khi gia đình anh xuống thăm gặp anh cứ cho số điện thoại của tôi, tôi sẽ giúp anh. Trại vừa xây xong cái nhà thăm gặp, bên trong còn thiếu đồ nội thất, nếu anh đầu tư vào đó tôi có thể bố trí anh quản lý nhà thăm gặp. Anh cũng có khả năng để tiếp và giải thích các quy định của trại với gia đình phạm nhân…
Thắng hứa hẹn nhiều và bảo tôi cứ yên tâm về nghỉ, chưa đi làm. Bên ngoài, thấp thoáng mấy cái áo tù lượn qua lại chỗ tôi và Thắng nói chuyện, chắc họ quan tâm, nhà hội trường không có tường, chỉ có lan can hai bên và thưng bằng tôn ở hai đầu hồi nên họ nghe được hết.
Có tiếng kẻng vang lên, tù từ các phòng giam túa ra, có người từ các phòng khác trở về xếp hàng trước của buồng giam của mình. Một quản giáo và hai tự quản đi theo mang sổ sách điểm số tù trước khi vào phòng giam. Người tù trước xướng lên một số thì người tù sau xướng lên con số kế tiếp, khi kiểm tra xong bắt đầu vào buồng và tay tự quản lại đếm từng người như đếm vịt vào chuồng, 96 người là tổng số tù nhân của cái buồng 11, sao họ có thể nhốt một số người lớn như vậy trong cái buồng giam này?
Khi cánh cửa buồng giam đóng lại, tù nhân tụ tập lại thành từng nhóm ăn uống và nói chuyện, có người chuẩn bị chỗ ngủ, những chiếc chiếu bị cắt nhỏ chỉ còn 30 cm, hai bên được viền bằng vải áo tù được trải sát nhau, nằm nghiêng xếp lớp như cá mòi. Nhiều người nằm trên lối đi ẩm ướt giữa hai sàn ngủ, có những người mắc võng trên lan can giữa hai sàn ở tầng trên. Hơi người nóng hầm hập cùng với mùi phân và nước tiểu nồng nặc trong buồng giam. Những người ở sàn dưới lại có cách nằm lạ hơn, họ bắt cặp với nhau, một người mắc võng nằm ở trên và một người nằm chiếu ở dưới, nằm như vậy thì người nằm dưới được rộng hơn một chút nhưng cũng có lúc dây võng tụt, đứt, người trên ngồi xuống bụng người bên dưới…
TRỞ MẶT VÀ LẬT BÀI NGỬA
Từ hôm vào trại đến nay đã bốn ngày, trại chưa phân công tôi về đội nào cụ thể. Trưa nay lúc đóng cửa buồng giam thì Hải Cao mang chìa khoá xuống mở cửa kêu tôi ra ngoài, Hải đưa tôi lên phòng tự quản ăn cơm với mấy người khác trong nhóm tự quản. Bữa nay có cá và thịt vịt, cơm tù mà thấy tươm tất quá. Hải Cao không lấy cơm nhà bếp mà có bếp riêng để nấu phía sau nhà tự quản. Anh ta nói tôi muốn tắm cứ lên đây có nước đầy đủ và sạch. Trong bữa ăn mấy anh tù trật tự cũng hỏi thăm về gia cảnh và án của tôi, tôi vẫn chưa nói cho họ biết thực ra tôi là tù chính trị chứ không phải tù kinh tế như họ tưởng. Mấy ngày vừa qua từ cách tiếp đón của họ và cũng có mấy tù nhân có vẻ sành sỏi gặp tôi gợi ý sẽ giới thiệu tôi với “thầy” của họ quen biết để bố trí cho tôi một công việc nhẹ nhàng hơn. Tôi hiểu rằng cái bản án có mấy căn nhà cho thuê ở SG đã khiến họ quan tâm tới tôi, Theo cách mà đám tù cũ gọi là “bắt gà” khi có tù mới nhập trại.
Chiều hôm đó, đại uý Dương Quang Thắng vào gặp tôi, lần này anh ta không còn giữ vẻ cởi mở như những lần trước. Anh ta mở đầu với giọng hơi căng :
- Anh chuẩn bị đi làm đi, chúng tôi vừa nhận được điện từ Tổng cục về anh.
- Làm thì làm, tôi đâu có ngại việc gì !
- Tôi hỏi thật anh nhé ! Thực ra anh làm gì mà Tổng cục phải gọi điện xuống lưu ý vậy?
- Anh đã hỏi thì tôi cũng lật bài ngửa với anh luôn, tôi là tù chính trị chứ không phải tù kinh tế như anh tưởng, họ ghép tội đó để có cớ bắt giữ tôi thôi. Tôi biểu tình chống Trung Quốc chiếm Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam! Anh lên mạng tìm Blogger Điếu Cày và Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự Do sẽ biết. Liên minh châu Âu cũng có nghị quyết yêu cầu chính phủ Việt Nam phải thả tôi.
- Chúng tôi sẽ phân công công việc để anh làm, anh chuẩn bị tinh thần đi.
- Sẵn sàng thôi, tôi chẳng ngại việc gì cả.
Chiều hôm đó sau khi gặp đại uý Dương Quang Thắng, tôi bị chuyển buồng sang buồng 12, về đội của “Linh chủ tịch”. Đội của Linh làm công việc vệ sinh trong trại bao gồm chăm sóc cây cảnh, quét sân trại và đổ rác. Linh đưa tôi về cùng mâm và nằm ngay cạnh Linh. Sáng hôm sau, Linh “chủ tịch” phân công tôi quét nhà hội trường, Linh bảo :
- Chú quét trong này cho mát, làm xong là về nghỉ.
Trưa hôm đó đại uý Dương Quang Thắng vào trại gọi Linh “chủ tịch” lên hỏi phân công tôi làm ở đâu, Linh “chủ tịch” nói đã phân công tôi quét ở hội trường, đại uý Dương Quang Thắng nói không được, phải phân công chỗ khác. Nhà hội trường sát bên nhà tự quản, nơi mỗi lần quản giáo và trật tự đưa tù nhân lên làm việc ở đây thường đánh đập, tra tấn tù nhân nên đại uý Dương Quang Thắng không muốn tôi nghe và thấy, phải đẩy tôi xa nhà tự quản để họ dễ làm việc. Nhưng nếu để tôi đi làm việc ở đội điều và chứng kiến sự bóc lột và đàn áp tù nhân thì không dám. Thắng cũng vào phòng giam hỏi chỗ tôi nằm ở đâu rồi sắp xếp một chỗ riêng, tôi nằm ngay cửa sổ giữa hai người là Đô què và Sang Gù. Hai người này đã được đại uý Dương Quang Thắng gọi ra dặn trước, tôi biết họ là anten của Thắng.
Mấy ngày sau có tù nhân ra ngoài lao động mang vào một tờ báo An ninh thế giới, có bài viết về tôi trên trang nhất, nói về việc 145 trung tâm Văn Bút Quốc Tế ký nghị quyết yêu cầu nhà cầm quyền Việt Nam phải thả Blogger Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, bài báo có hình và địa chỉ của tôi. Khi tờ báo được chuyền tay trong trại giam, tù nhân ở đây mới biết tôi là tù chính trị, họ cũng bắt đầu gọi tôi là Điếu Cày từ đó.
ĐẤU TRANH
Tôi bắt đầu tìm hiểu và lắng nghe những tù nhân ở đây tố cáo quản giáo và giám thị trại giam vi phạm nhân quyền.
Lần đầu tiên chứng kiến đời sống của tù nhân ở trại giam Cái Tàu này bị giám thị, quản giáo đối xử với tù nhân như súc vật. Với diện tích phòng giam chỉ 6m x 13 m mà trại giam nhốt từ 90-113 người, không có nước tắm rửa, dội cầu…Bạn thử tưởng tượng xem trong cái phòng giam chật chội nóng bức ngột ngạt như vậy mà cả trăm người đi tiêu tiểu không có nước dội ?
Những người bị kỷ luật còn bị đối xử kinh khủng hơn, ba người bị giam chung trong phòng kỷ luật chỉ được 2 lít nước một ngày, một muổng muối hạt trong một tuần, cơm hàng ngày chỉ có canh rau muống lạt dài nửa mét. Một tháng mới được đưa ra hành lang xịt vòi nước cho tắm như tắm heo. Nhiều người mới đi được nửa án kỷ luật (3 tháng) đã phải khênh lên bệnh xá cấp cứu. Tôi cũng đã gặp một tù nhân người Miên mới ra khỏi buồng kỷ luật sau hai án 6 tháng, anh ta ghẻ từ kẽ chân lên tới đỉnh đầu, tóc và râu như người rừng, da dẻ sạm đen và khô quắt. Anh ta sống được qua hai án kỷ luật là một phép lạ. Tôi về buồng lấy cho anh ta chục gói mì và mấy viên thuốc bổ tôi để dành từ SG xuống.
Những tù nhân bị đưa lên làm việc tại nhà tự quản thì đều bị cùm chân vào một thanh cùm sắt dài trước khi làm việc, họ bị đánh đập mà không thể chạy hay chống đỡ. Tôi đã chứng kiến vụ đại uý Phú “ma” đánh tù nhân ngay giữa sân trại có cả ngàn tù nhân chứng kiến.
Tôi nói với các bạn tù rằng : Các bạn vi phạm pháp luật đi tù bị hạn chế một số quyền công dân, nhưng quyền con người thì các bạn còn đầy đủ vì các bạn sinh ra đã là con người, phải đấu tranh để giám thị và quản giáo trại giam tôn trọng quyền con người của các bạn. Đối xử với các bạn như con người.
Một trong những nhu cầu cấp thiết nhất là phải đòi cấp nước đầy đủ cho tù nhân.
Tôi bàn với vài “anh lớn” trong buồng giam về chuyện đấu tranh đòi cung cấp đủ nước, một người nói : đã có người kiến nghị nhưng trại không làm, người lên tiếng bị trù dập chuyển vào K3 xa lắm . Tụi cháu ở ngoài làm chuyện ác, bây giờ lên tiếng không ai ủng hộ, có đứa bị đánh đến chấn thương sọ não, bây giờ sống đời sống thực vật, gia đình nó đi kiện cáo khắp nơi mà không có tờ báo nào đăng tin cả. Thằng cha quản giáo đánh nó là Bình “toyota” thì chuyển đi K khác làm, chẳng hề hấn gì. Đời tù chỉ ngậm ngùi thôi chú ơi!
Tôi nói nếu tôi làm các anh có ủng hộ không ? Có mấy người nói đồng ý ủng hộ, nhưng có vẻ không tin tưởng lắm.
Tôi bắt đầu lên tiếng yêu cầu cung cấp đủ nước cho tù nhân trong các cuộc họp của đội và yêu cầu ghi vào biên bản cuộc họp kiến nghị của tôi. Mặt khác tôi tìm một số anh em tù tin tưởng được nhờ chuyển thông tin ra ngoài, bằng cách khi ra lao động ở ngoài thì gọi về gia đình họ qua điện thoại, nhờ gia đình ghi âm lại rồi kể về những sự đối xử khắc nghiệt của nhà tù cho gia đình nghe, sau đó gia đình nghe lại ghi âm và đánh máy đưa lên mạng internet. Tôi cho họ cả địa chỉ trang website của Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự Do. Tôi biết tù hình sự có người đưa được máy vào trại, có người có máy giấu ở ngoài đồng, có người mượn máy của mấy tay công an nghĩa vụ gọi về rồi nạp tiền thẻ vào trả.
BIỆN PHÁP CÔ LẬP ĐIẾU CÀY TỪ NHÀ TÙ
Từ khi tôi lên tiếng đấu tranh đòi trại giam phải cung cấp đủ nước Theo Nghị định 113, đại uý Dương Quang Thắng gọi Linh “chủ tịch” và những người ăn cùng mâm với tôi ra đe doạ, nếu còn ăn chung mâm với Điếu Cày sẽ chuyển đi K3 ngay. Linh “chủ tịch” về gặp tôi nói :
- Thôi chú cứ ăn riêng đi, mọi thứ cháu lo hết, chỉ là chú không ngồi cùng mâm với tụi cháu thôi, chứ tụi cháu có gì chú có nấy. Chú vì anh em tụi cháu mà bị cô lập thì tụi cháu phải lo cho chú.
Tuấn “phỏng” là đệ tử của Linh “chủ tịch” cũng nói với tôi :
- Chú cứ để con lo, đồ ăn con để ở chiếu của chú, chú ăn xong để chén bát chỗ cái cột con đi ngang lấy đi rửa.
Tôi thương Tuấn “phỏng”, nó mồ côi không có ai thăm nuôi, cùng quê Bạc Liêu nên Linh “chủ tịch” cưu mang nó. Sáng nào tôi cũng lấy hai cái bánh mì ở lò bánh mì của Kiệt để hai chú cháu ăn sáng. Từ khi thấy gia đình tôi xuống thăm bị trại không cho gặp Tuấn “phỏng” nói với tôi :
- Chú ơi chú để dành tiền phòng thân khi bọn nó “cô” chú, bọn cháu thiếu thì có thể xin anh em chứ chú thì không làm thế được.
- Anh em cứ lấy sổ của chú mua đi, đừng ngại, chúng nó không “cô” được chú lâu đâu.
- Cháu sợ trại chuyển chú đi K3 nên chú phải thủ nhé.
Buổi tối khi buồng giam đóng cửa, Tuấn “phỏng” lau sạch một đoạn lối đi trước khu vực để cái TV, giăng một sợi dây vải ngang lôi đi, mặc định đó là khu vực cấm. Phía trước sợi dây có một ly cafe và một cái ghế nhựa thấp, đến giờ TV phát tin thời sự thì Tuấn “phỏng” kêu tôi lên ngồi ở chỗ đó để xem thời sự. Hết bản tin thì ai muốn chuyển kênh mới được chuyển. Có lần tôi đang ngồi xem TV thì ở sàn phía trên có người đang nấu nước trên cái bếp dầu mang lén vào buồng giam, một người nằm cạnh vô ý đạp chân vào cái bếp làm nước văng xuống người tôi, nước cũng chỉ nóng già chứ chưa sôi, vậy mà Linh “chủ tịch” đã đu lên hỏi thăm ngay, tôi nói không sao, nước chỉ hơi nóng thôi, bỏ qua đi. Vậy mà hôm sau có máy báo ngay, đại uý Dương Quang Thắng vào gặp tôi hỏi vụ bị dính nước sôi hôm qua có sao không ? Anh lên trạm xá khám xem. Tôi nói không sao.
Chuyện Điếu Cày quyết liệt đòi cấp đủ nước cho tù nhân lan nhanh trong trại, chuyện người nhà Điếu Cày xuống thăm bị trại không cho vào gặp hai tháng liền và cô lập trong trại cũng nhiều người biết. Sau này khi gặp gia đình tôi mới biết trại giam thông báo với gia đình tôi là tôi đánh nhau ở trong trại nên bị kỷ luật không cho thăm gặp và gửi đồ. Tiền gia đình tôi gửi vào thì Thắng chỉ cho nhập vào sổ mua cantin 600 ngàn một tháng, phần còn lại trại giữ khi nào anh chuyển trại sẽ trả.
Một buổi sáng tôi đang ngồi nhổ cỏ ở vườn hoa của trạm xá, giờ này tù nhân đã xuất trại đi làm hết nên vắng vẻ, có một tù nhân đến gần như đang xem tôi làm việc, anh ta gọi khẽ :
- Chú ơi !
Tôi nhìn lên thì anh ta búng nhẹ ngón tay, một cục giấy rơi ngay trước mặt tôi.
- Anh cháu nói gửi chú chút quà, chú giữ mua đồ ăn nhé !
Rồi anh ta quay bỏ đi ngay, tôi nhặt cục giấy cuộn chặt lên mở ra là tờ 200 ngàn tiền mặt. Tôi biết các anh lớn trong trại đã quan tâm và đưa tiền cho đàn em giúp tôi.
Trưa đó tôi về buồng thấy trên chiếu của mình có mấy lon sữa và cá hộp, một cái chén có một khúc cá kho. Tôi hỏi Đô què đồ của ai thì Đô què nói của mấy phòng bên kia, tụi nó qua hỏi chiếu ông Điếu Cày nằm đâu, tui chỉ thì tụi nó để đồ vào đó. Anh em mang cho nhiều đồ tôi bảo Tuấn “phỏng” chia bớt cho anh em cùng phòng ăn với. Có hôm Kiệt cho đệ tử mang lên nửa con gà kho gừng. Kiệt là chủ lò bánh mì trong trại, anh ta trong nhóm cướp liên tỉnh bị xử án khá nặng.
Một buổi trưa, Kiệt mời tôi vào sau bếp nói chuyện, Kiệt hỏi tôi về chuyện biểu tình ở ngoài vì anh ta bị tù lâu rồi không biết, tôi kể cho Kiệt nghe về các vụ biểu tình chống Trung Quốc và dân oan đấu tranh ở ngoài được chúng tôi xử dụng blog đăng tin ra sao, nhờ có blog mà tiếng nói của dân oan mới được cộng đồng biết tới. Nếu chỉ gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan và báo chí của nhà nước thì không ai giải quyết đâu. Kiệt nói mỗi sáng chú ghé lò lấy bánh mì ăn sáng nhé, cháu bảo tụi nó không lấy tiền của chú.
Sau này, do liên quan đến một cuộc gọi của tôi về nhà mà trại giam ra bưu điện lấy toàn bộ danh sách cuộc gọi và phát hiện ra Kiệt thường gọi lén điện thoại ra ngoài vào ban đêm nên Kiệt bị đưa đi kỷ luật và bị chuyển đi trại khác.
Tôi bị trại giam cô lập nhưng trong hai tháng bị cô lập tôi sống khoẻ, chẳng hề hấn gì, mấy cái anten trong buồng giam cũng ngại mấy anh lớn điểm mặt nên không dám hó hé.
Khoảng một tháng sau những tù nhân ra gặp gia đình về nói chuyện gia đình họ đã đọc được những tố cáo từ trong tù của họ trên internet, chuyện 3 người chỉ được hai lít nước một ngày thật khủng khiếp.
Khi thông tin lan truyền trên internet trại giam Cái Tàu đã phải khoan thêm hai giếng nữa để cung cấp nước cho tù nhân. Một buổi sáng tôi thấy tù nhân tụ tập xem mấy người tù đang đào đường ống dân nước lên, chỉnh van những nhánh chia nước vào các buồng giam để nước về được những buồng ở cuối trại. Họ nói với nhau, nếu trại này có mười ông như Điếu Cày thì tốt.
Cái vòi nước yếu ớt ở trong nhà wc đã chứng kiến nhiều cuộc tranh giành của giang hồ, không phải ai cũng đến gần vòi nước mà hút được, phải có số má, phải là người trong mâm của anh lớn mới được, nếu không sẽ nhận một cái ca vào đầu. Tôi không phải “anh lớn” gì, nhưng từ hôm có nước về, mỗi lần tôi mang đồ xuống tắm đều được anh em nhường cái vòi nước. Nhìn anh em đi làm vất vả về có nước xài, có nước dội cầu, lòng tôi cũng thấy nhẹ đi nhiều.
Tôi nhận ra rằng đấu tranh trong tù cần phải làm truyền thông cho tốt, nếu không có truyền thông thì khó mà đạt kết quả.
Sau vụ đòi nước đến vụ đòi tiêu chuẩn ăn của tù nhân và sách báo…Trại Cái Tàu – Cà Mau đã chán tôi rồi.
Ngày 18/8/2009 tôi bị chuyển đến Trại giam K2 Xuân Lộc.
