Bong Lau
Sáu giờ sáng ngày thứ Ba 30 tháng 4, Cố Vấn An Ninh Quốc Gia John Bolton gọi Tổng Thống Donald Trump thông báo lời hiệu triệu của Tổng Thống lâm thời, thủ lãnh đối lập Juan Guaidó, phát đi kêu gọi quân đội Venezuela nổi dậy lật đổ chế độ độc tài Nicolás Maduro.
Kế tiếp là hai ngày biểu tình đẫm máu với sự tham dự của khoảng một trăm Vệ Binh Quốc Gia ly khai. Có 4 người bị lực lượng an ninh của nhà độc tài Nicolás Maduro bắn chết và hàng chục người khác bị thương.
Trong mấy tuần lễ trước, Tổng Thống lâm thời Juan Guaidó đã bí mật thương thảo với Bộ Trưởng Quốc Phòng Vladi¬mir Padrino López, Chủ Tịch Tối Cao Pháp Viện và Chỉ Huy Trưởng Lực Lượng Phòng Vệ Phủ Tổng Thống. Những nhân vật then chốt này đã đồng ý rời bỏ hàng ngũ của Nicolás Maduro.
Những người ly khai được hứa hẹn là sẽ được giữ lại chức vụ của họ trong một chính phủ mới. Những người muốn đi lưu vong thì có thể đem theo tài sản của họ.
Tuy nhiên kế hoạch vận động quân đội ép buộc Nicolás Maduro thoái vị đã bị phá vỡ trước đó một ngày, 29 tháng 4. Nhà độc tài Nicolás Maduro đã biết được dự tính của Juan Guaidó nên tập họp các tướng lãnh và cho phát đi những lời tuyên bố trung thành của họ trưa ngày 30 tháng 4. Và thủ lãnh Juan Guaidó đành quyết định tiến hành với kế hoạch đã bị phát hiện. Một quyết định mà một số nhà phân tích cho rằng đã quá vội vàng.
Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo và Cố Vấn An Ninh Quốc Gia John Bolton lên án Nga và Cuba can thiệp và đã cố vấn nhà độc tài Nicolás Maduro phải ở lại cố thủ chớ không đi lưu vong như kế hoạch đã sắp đặt.
Chưa có tin tức cho biết tại sao Bộ Trưởng Quốc Phòng Vladi¬mir Padrino López, Chủ Tịch Tối Cao Pháp Viện và Chỉ Huy Trưởng Lực Lượng Phòng Vệ Phủ Tổng Thống vì áp lực hoặc sự mua chuộc nào đó nên đã thay đổi lập trường vào phút chót. Phía nhà cầm quyền Nicolás Maduro thì cho rằng đó là sự phao tin thất thiệt (fake news) của chính quyền Hoa Kỳ để lũng đoạn hàng ngũ quân đội Venezuela.
Các nhà phân tích cho biết có 20 ngàn nhân viên quân sự và tình báo Cuba trà trộn trong quân đội Venezuela để ngăn cản họ không được ly khai. Nga cũng có mấy trăm cố vấn quân sự ở Venezuela để bảo vệ Nicolás Maduro. Tuy nhiên Nga phủ nhận điều đó và cho biết họ chỉ là những chuyên viên kỹ thuật phụ trách bảo trì khí cụ cho quân đội Venezuela. Còn Cuba thì nói 20 ngàn người đó là “nhân viên xã hội và các bác sỹ”.
Chính quyền Trump vừa tuyên bố sẽ cấm vận tối đa Cuba để trừng phạt sự phá đám này. Vì vậy hàng triệu người dân Cuba đã biểu tình ở thủ đô Vahana trong mấy ngày qua để chống “Mỹ cứu nước”. Kinh tế Cuba mới ngoi lên thoi thóp dưới thời TT Obama này thì sẽ quay trở lại tình trạng hấp hối nên người dân Cuba rất lo sợ một viễn ảnh đen tối trong những ngày tới.
Trong nội các của TT Trump cũng có những quan điểm dị biệt và chia rẽ. Tham Mưu Trưởng Liên Quân Đại Tướng Joseph Dunford và các sỹ quan cấp tướng làm việc trong Bạch Cung đã bất đồng chính kiến trầm trọng với Cố Vấn Anh Ninh Quốc Gia John Bolton và các phụ tá của ông.
Phe quân nhân trong Bạch Cung dè dặt không muốn đổ quân vào Venezuela vì sợ các quốc gia ở Trung và Nam Mỹ bị dị ứng và họ e ngại không kiểm soát được nếu nội chiến bùng nổ lan tràn. Còn phe của Cố Vấn Anh Ninh Quốc Gia John Bolton thì chủ chiến muốn dùng giải pháp quân sự để dứt điểm nhà độc tài Nicolás Maduro. Ông nói vùng đất Tây Bán Cầu này là “của chúng ta”, không thể để bọn Nga thao túng ở đây được.
Cố Vấn Anh Ninh John Bolton ca ngợi Đô đốc Craig Faller, Tư Lịnh Miền Nam Hoa Kỳ (U.S. Southern Command), trách nhiệm vùng Trung và Nam Châu Mỹ La Tinh là có “thái độ tốt”. Vì Đô đốc Craig Faller tuyên bố các đơn vị quân sự “chuẩn bị và sẵn sàng lên đường” (we’re on the balls of our feet and ready to go).
Cũng nên nhắc lại vào tháng 12 năm ngoái 2018 có hai oanh tạc cơ chiến lược Tu-160 của Liên Bang Nga đã đáp xuống phi trường Caracas thể theo lời mời của chế độ Nicolás Maduro. Máy bay Tu-160 là oanh tạc cơ siêu thanh tối tân nhứt của Nga có khả năng mang võ khí nguyên tử. Sự hiện diện của Tu-160 ở Venezuela có thể đưa đến việc xây dựng căn cứ không quân chiến lược của Nga ở Châu Mỹ La Tinh, phản ảnh tham vọng xâm lược quân sự, đã đe dọa tới nền an ninh của Hoa Kỳ.
Người có quyết định sau cùng trước những thúc đẩy của hai khuynh hướng quân sự và áp lực cấm vận – ngoại giao vẫn là TT Donald Trump. Khác với những lời tuyên bố bạt mạng và bộp chộp nơi chính trường, ông Trump có vẻ đắn đo cẩn thận trước giải pháp quân sự. Ông không muốn bị sa lầy trong một cuộc chiến.
TT Donald Trump muốn có giải pháp cứu trợ nhân đạo tức thời cho những người dân Venezuela đói khổ. Nhưng cái làm nhiều người khó chịu là ngài Tổng Thống vẫn không chịu lên tiếng chỉ trích các chiêu đánh độc hiểm của Vladimir Putin nhắm vào Hoa Kỳ. Putin không phải là bạn của nước Mỹ.
Các nhà phân tích quân sự cho biết nếu đổ quân Hoa Kỳ sẽ tiêu diệt Không Lực Venezuela trong vòng vài tiếng đồng hồ. Và có thể kiểm soát hoàn toàn Venezuela trong vòng vài tuần lễ.
Binh sỹ Venezuela không tàn bạo mù quáng sẵn sàng nướng quân, đánh tới người cuối cùng như Việt Cộng. Họ cũng không cực đoan cuồng tín mong được chết để lên thiên đàng như khủng bố Al-Qaeda và IS. Họ theo đạo Thiên Chúa và tiêm nhiễm văn hóa Tây Ban Nha nên nhân văn quý mạng sống hơn Cộng Sản Á Châu.
Địa lý Venezuela bị bao vây bởi các quốc gia cực hữu đồng minh của Hoa Kỳ như Colombia và Brazil. Phía Bắc là biển Caribbean có lát đát các hải đảo là căn cứ của Không Quân Hoa Kỳ. Đường tiếp vận từ Liên Bang Nga và Trung Cộng thì quá xa xôi. Venezuela không có đường mòn Hồ Chí Minh như Việt Nam.
Những người biểu tình trên đường phố Venezuela cũng bị chia rẽ bởi hai khuynh hướng. Một là Hoa Kỳ phải gia tăng cấm vận nhiều hơn để chế độ độc tài Nicolás Maduro càng thêm kiệt quệ. Để quân đội Venezuela không có tiền trả lương cho lính cho cảnh sát. Lính tráng mà đói meo thì cũng sẽ đi biểu tình đòi quyền sống thôi. Khuynh hướng phong tỏa ngoại giao và áp lực cấm vận rất phổ thông trước ngày 30 tháng 4.
Khuynh hướng thứ hai là họ muốn bọn “Yankees” (lính Mỹ) hãy đến đất nước khốn khổ này giúp họ lật đổ một chế độ tham tàn. Họ nói hiện giờ chỉ còn có giải pháp quân sự mà thôi. Và khuynh hướng này đang thăng hoa sau ngày 30 tháng 4.
Những người sinh viên trẻ xinh đẹp cho biết họ đã xao lãng việc học hành rồi và muốn trở lại đường phố để biểu tình đòi lại tự do. Một số khác dè dặt hơn sau lần thất bại vừa rồi. Rất tiếc, Venezuela không có nhiều quán nhậu để họ quây quần tiêu sầu bên mâm rượu, hay ngồi chém gió. Đường phố, máu lửa và hơi khói lựu đạn cay đang chờ đón những con người quả cảm.
(Viết dựa theo các nguồn tin Washington Post, Reuters, BBC và Fox News)
