CHUYỆN FACEBOOK CỦA BA SÀM NGUYỄN HỮU VINH

Huynh Ngoc Chenh

Người làm báo lề dân nổi tiếng Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh, vừa mới ra tù, đã gặp khó khăn với ban quản trị mạng xã hội Facebook khi anh muốn mở tài khoản trên mạng nầy để giao lưu và cập nhật thông tin.

Ngày 21/5, Ba Sàm bắt đầu mở tài khoản với tên BaSam Nguyễn Hữu Vinh, chưa quá một ngày, facebook đã gởi thư chất vấn BaSam có phải là tên bạn bè thường gọi không. Anh trả lời đúng vậy và nói do tên Nguyễn Hữu Vinh quá phổ biến ở VN nên anh phải gắn thêm biệt danh như vậy để khỏi gây nhầm lẫn.
Facebook buộc anh phải gởi ngay giấy tờ để xác nhận. Sau khi nhận giấy tờ của anh, facebook viết thư báo tài khoản của anh là Vinh Nguyễn Hữumà không giải thích lý do vì sao cắt biệt danh Ba Sàm của anh.
Ngày anh vừa ra tù, nhà cầm quyền cấm tiệt mọi người đi đón. Khi anh về đến nhà riêng tại Hà Nội, tất cả bạn bè thân quen với anh trên 300 người tại Hà Nội đều bị canh cửa và không cho ra khỏi nhà. Trước hẻm vào nhà anh, có gần 50 người lạ mặt canh gác, ngăn chặn bất cứ ai vào thăm anh.
Cái tên Ba Sàm có lý do để nhà cầm quyền cộng sản e sợ, nhưng tại sao facebook ở tận bên Mỹ cũng e sợ cái tên nầy?

Câu trả lời đã có lẽ là đây.
Bản tin Reuter vừa đưa, Facebook đã tăng số lượng nội dung bị che ở VN lên 500% trong năm 2018 so với năm trước.
Báo cáo Minh bạch của FB cho biết, từ tháng 7 đến tháng 12 năm ngoái, facebook đã hạn chế quyền truy cập vào 1.553 bài đăng và 3 tài khoản cá nhân tại Việt Nam, so với chỉ có 265 bài bị hạn chế trong những tháng đầu năm 2018. Đó là con số FB báo cáo, chứ thực tế còn nhiều hơn gấp bội lần.

Vì lý do nào đó, facebook đã thỏa hiệp với nhà cầm quyền VN, đã đẩy mạnh việc xóa, che, hạn chế truy cập vào các bài viết và nhiều tài khoản cá nhân ở VN. Nội dung bài viết như thế nào và tài khoản nào là nạn nhân kiểm duyệt của facebook thì chúng ta cũng đoán biết (trong đó có cả cá nhân tui).

Tuy nhiên với tài khoản Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh, chưa có một bài viết nào, tại sao lại bị facebook gây khó dễ ngay từ đầu? Đây là câu hỏi mà facebook cần phải minh bạch trước công luận.

Tưởng cũng nên nhắc lại, trong hoàn cảnh VN thiết chặt tự do báo chí và tự do ngôn luận, lúc facebook còn chưa ra đời, Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh đã làm nên một cuộc cách mạng báo chí ở VN khi cho ra đời trang Thông Tấn Xã Vỉa Hè mang tên Anh Ba Sàm.

Với lối làm báo đa chiều chưa hề có ở VN, trang Anh Ba Sàm đã thu hút hàng trăm ngàn lượt vào xem mỗi ngày. Điều tuyệt vời nhất cần phải nhắc lại là trang Anh Ba Sàm đã mở ra mục bình luận, thu hút đông đảo bạn đọc vào bình luận đa chiều và tự do biểu đạt ý kiến. Những ngày đó hàng vạn người thức dậy từ 2 giờ sáng, giờ trang ABS lên bảng tin đầu tiên trong ngày, tranh nhau vào bình luận sớm nhất để giành danh hiệu người bình luận đầu tiên trang ABS trong ngày. Danh từ CÒM SĨ cũng bắt đầu xuất hiện và phổ biến từ đó.
Số lượng những “còm sĩ” trên trang ABS về sau trở thành các blogger, facebooker, các nhà báo lề dân, những người hoạt động XHDS có uy tín tính ra phải đến hàng ngàn.

Không thể chối cãi, ngoài việc thông tin đa chiều, trang Anh Ba Sàm là một mạng xã hội lớn nhất của VN thời bấy giờ. Facebook cũng bắt đầu xuất hiện vào thời điềm sau đó, nhưng ít được quan tâm ở VN.

Rất tiếc, ngoài việc chặn tường lửa quyết liệt, nhà cầm quyền VN liên tục đánh sập trang ABS hết lần nầy đến lần khác, và cuối cùng bắt người khai sinh và điều hành tờ báo lớn nhất và mạng xã hội lớn nhất VN đi tù với điều khoản quái dị chưa từng có trên thế giới, điều 258.

Bây giờ thì Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh đã ra tù. Nhà cầm quyền VN run sợ trước anh là có lý do.
Nhưng tại sao facebook cũng e sợ trước cái tên BA SÀM, khi profile của anh chưa viết một chữ gì ???