Bloomberg
– Cù Tuấn biên dịch.
Các nền kinh tế châu Á hướng đến xuất khẩu và phải đối mặt với một số mức thuế quan “đối ứng” cao nhất của Mỹ đang đi đầu so với các đối tác phương Tây của họ trong các cuộc đàm phán thương mại với chính quyền Trump.
Kinh nghiệm trong quá khứ cho thấy các thỏa thuận thương mại toàn diện mất nhiều tháng nếu không muốn nói là nhiều năm để hoàn tất — thời gian mà các quốc gia bao gồm Hàn Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ không có, vì các lô hàng của họ đến Mỹ phải đối mặt với mức thuế tăng lên gần 25% chỉ sau hơn hai tháng. Mức thuế của Việt Nam được ấn định ở mức 46% và của Thái Lan là 36%.
Có vẻ khả thi hơn đối với các quốc gia này là các thỏa thuận tạm thời nhỏ hơn nhằm ngăn chặn việc áp dụng lại mức thuế trừng phạt nhất của Mỹ trước khi thời hạn gia hạn 90 ngày hết hạn vào đầu tháng 7. Điều đó sẽ cho phép Tổng thống Mỹ Donald Trump rao giảng về thành công nhanh chóng trong chính sách thương mại mang tính đột phá của mình.
Phát biểu vào Chủ Nhật trên chương trình This Week with George Stephanopoulos của ABC News, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết có 18 đối tác thương mại quan trọng của Mỹ, bao gồm cả Trung Quốc đang trong quá trình “đàm phán đặc biệt”.
Với 17 quốc gia còn lại, “Chúng tôi có một quy trình để đàm phán với họ trong 90 ngày tới”, Bessent cho biết. “Một số quốc gia đang tiến triển rất tốt, đặc biệt là với các quốc gia châu Á”.
Tuần trước, Bessent cho biết Mỹ và Hàn Quốc có thể đạt được “thỏa thuận hiểu biết” về thương mại ngay trong tuần này. Các quan chức Hàn Quốc cho biết họ coi đầu tháng 7 là thời hạn ban đầu cho bất kỳ thỏa thuận cụ thể nào để ít nhất là giành được miễn trừ thuế quan.
Kỳ vọng nhiều hơn thế có vẻ là quá lạc quan. Mỹ và Hàn Quốc đã ký một thỏa thuận thương mại tự do vào năm 2007, mất hơn một năm để đàm phán và phải đến năm 2011 Quốc hội Mỹ mới phê chuẩn. Sau đó, thỏa thuận này đã được đàm phán lại dưới thời chính quyền Trump 1.0 trong nhiều tháng nữa vào năm 2018.
Trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc vẫn đang bế tắc và các nền kinh tế lớn khác của châu Á đang vạch ra lộ trình nhanh hơn, các đối tác thương mại của Mỹ ở Bắc Mỹ và châu Âu vẫn đang cố gắng hiểu các thông số cơ bản. Những điều đó bao gồm phạm vi đàm phán và ai đang điều hành chính sách thương mại tại Washington, trong khi có vẻ ít lo lắng hơn về tốc độ.
Đối với các nước này, có những rủi ro khi tìm kiếm lợi thế đi đầu, và với sự thiếu kiên nhẫn của Trump với phản ứng kiên quyết của Trung Quốc và sự phản đối các cuộc đàm phán trừ khi các điều kiện của Bắc Kinh được đáp ứng, một số ý kiến
1. Đánh giá tiến độ
Các quan chức từ Liên minh châu Âu đã rút khỏi các cuộc thảo luận ban đầu của họ tại Washington vào giữa tháng 4 và tin rằng không có cuộc đàm phán nào để xóa bỏ mức thuế 10% — và rằng Mỹ có thể tăng gấp đôi mức thuế này lên mức được gọi là đối ứng nếu không có tiến triển khi thời hạn gia hạn 90 ngày hết hạn. Điều đó có thể khiến Brussels trả đũa, bao gồm cả việc áp dụng thuế quan đối với mức bảo hộ nhập khẩu thép và nhôm 25% của Trump, cũng như các hạn chế đối với hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ.
Vương quốc Anh đang phải đối mặt với mức thuế cố định ở mức sàn 10% và có vẻ như họ không vội vàng. “Có thể đạt được thỏa thuận” nhưng “chúng tôi sẽ không vội vàng”, Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves trả lời các phóng viên tại Washington tuần trước.
Canada, quốc gia có mức thuế quan không bị ảnh hưởng bởi lệnh hoãn tạm thời, cũng không ngại tốn thời gian. “Chúng tôi không cần phải đạt được thỏa thuận trong thời gian ngắn”, Thủ tướng Canada Mark Carney trả lời các phóng viên hôm thứ Năm, khi ông vận động tranh cử tại British Columbia trước cuộc bầu cử ngày 28 tháng 4. “Chính phủ của tôi sẽ thực hiện thỏa thuận đúng đắn”.
Trong số các quốc gia châu Âu, Thụy Sĩ đã nhanh chóng đi theo lộ trình này vì hàng hóa của nước này phải chịu mức thuế 31%. Chính phủ cho biết đây là một trong 15 quốc gia sẽ được “ưu đãi phần nào” sau khi đồng ý đàm phán thuế quan với chính quyền Trump.
Thuế quan sẽ được giữ ở mức 10% trong suốt quá trình này, ngay cả khi chúng kéo dài quá thời hạn tạm dừng thuế quan 90 ngày của Trump, Tổng thống Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter cho biết tại Washington vào thứ Năm tuần trước.
Nhà Trắng của Trump đã chỉ ra tiến triển trong các cuộc đàm phán với Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc trong tuần qua khi họ phải sắp xếp hàng chục cuộc họp với các quốc gia.
2. Thuế quan theo ngành
Trump đã nói rằng ông muốn giảm thâm hụt thương mại song phương của Mỹ và tìm cách giảm rào cản thuế quan đối với các nhà xuất khẩu, đồng thời cũng thường xuyên ra tín hiệu rằng ông không có kế hoạch giảm thuế suất cố định của các quốc gia xuống dưới mức 10%. Các cuộc đàm phán cũng có thể tập trung vào thuế quan theo ngành, chẳng hạn như thuế quan đối với ô tô và kim loại.
Trump đã chuẩn bị gặp một số nhà lãnh đạo thế giới về thuế quan trong chuyến thăm ngắn tới Rome để dự tang lễ của Giáo hoàng Francis vào cuối tuần. “Kế hoạch thuế quan đang diễn ra rất tốt”, Trump cho biết vào thứ sáu tại Nhà Trắng khi ông lên đường đi công du. “Chúng tôi đang sắp xếp lại bàn đàm phán”.
Đối với Hàn Quốc, tiến triển nói chung có thể liên quan đến cách tiếp cận của họ là cung cấp cho các quan chức của Trump những gì họ yêu cầu: tiếp cận thị trường lớn hơn đối với hàng hóa của Mỹ, giảm rào cản phi thuế quan và mong muốn đầu tư nhiều hơn vào Mỹ.
“Chúng tôi đã trình bày thiện chí và sáng kiến
Thêm vào thách thức mà các nước châu Á phải đối mặt để đạt được thỏa thuận là lộ trình thất thường của Trump về thuế quan. Ngoài ra còn có vấn đề thực tế hơn về cách Washington sẽ xử lý khối lượng công việc, đặc biệt là khi nhiều vị trí cấp nhân viên trong chính quyền vẫn chưa được lấp đầy.
Để giúp quản lý các bước tiếp theo, nhóm của Trump đã soạn thảo một khuôn khổ để xử lý các cuộc đàm phán với khoảng 18 quốc gia, bao gồm một mẫu nêu ra các lĩnh vực quan tâm chung để hướng dẫn các cuộc thảo luận.
3.’Bước thứ hai’
“Chúng ta đang bước vào bước đầu tiên hoặc bước thứ hai của một cuộc đàm phán giữa Mỹ và các đối tác thương mại khác nhau của họ”, John Woods, giám đốc đầu tư châu Á của Lombard Odier, cho biết trên Bloomberg TV. “Khi chúng ta tiến gần đến bước thứ ba, mà có thể diễn ra trong vài quý tới, sự rõ ràng về những tác động có thể xảy ra của câu chuyện thuế quan sẽ trở nên rõ ràng hơn nhiều”.
Nhật Bản đã dành hơn một năm để đàm phán một thỏa thuận thương mại năm 2019 với Mỹ trong chính quyền Trump 1.0. Nhà đàm phán thương mại hàng đầu hiện tại của Tokyo, Ryosei Akazawa, cho biết hai bên vẫn chưa thống nhất về phạm vi đàm phán đầy đủ trước chuyến đi thứ hai của ông tới Washington để đàm phán về thuế quan, dự kiến
Truyền thông địa phương cho biết Nhật Bản đang cân nhắc mua thêm ngô và đậu nành của Mỹ và lên kế hoạch cho một nỗ lực mới để giới thiệu các kế hoạch đầu tư của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tại Mỹ. Các quan chức Nhật Bản cho biết họ hy vọng Bessent và các nhà đàm phán khác có thể giúp họ đạt được thỏa thuận, nhưng họ vẫn cảnh giác về việc liệu họ có thể giành được sự ủng hộ của tổng thống hay không.
Nhưng Nhật Bản có ý định phản đối bất kỳ nỗ lực nào của Mỹ nhằm đưa nước này vào một khối kinh tế liên kết với Trung Quốc vì tầm quan trọng của mối quan hệ thương mại giữa Tokyo và Bắc Kinh, theo Bloomberg News đưa tin.
Ấn Độ có lẽ là quốc gia có tiến bộ nhất trong các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ. Hai bên đã nhất trí về 19 lĩnh vực đàm phán, bao gồm mở rộng tiếp cận thị trường cho hàng hóa và dịch vụ như sản phẩm nông nghiệp và thương mại điện tử, cũng như các vấn đề liên quan đến tham nhũng và quy tắc xuất xứ, theo những người hiểu biết về vấn đề này.
Một khuôn khổ đàm phán đã được hoàn tất sau cuộc gặp giữa Phó Tổng thống Mỹ JD Vance và Thủ tướng Narendra Modi vào tuần trước, sau đó Mỹ cho biết họ đã đạt được “tiến triển đáng kể” hướng tới một thỏa thuận thương mại song phương.
4. Việt Nam, Thái Lan
Trong khi đó, các nền kinh tế Đông Nam Á đã đề nghị mua thêm các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ, bao gồm thịt, đậu nành và trái cây tươi, cũng như nhập khẩu thêm khí đốt tự nhiên của Mỹ. Họ cũng cam kết giảm thuế đối với một loạt hàng hóa của Mỹ, chẳng hạn như thép, đồ điện tử và ô tô.
Việt Nam, quốc gia bị áp một trong những mức thuế quan đối ứng cao nhất, cũng có thể xem xét mua máy bay chiến đấu Lockheed F-16 như một phần của thỏa thuận thương mại.
Tuy nhiên, ngày càng có nhiều ý kiến
Đó là cách tiếp cận mà các quan chức Thái Lan cũng đang theo đuổi.
“Chúng tôi sẽ tiếp cận các cuộc đàm phán với tư duy rằng chúng tôi sẽ trao cho họ thứ gì đó nếu họ cũng sẵn lòng trao cho chúng tôi thứ gì đó”, Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra cũng cho biết vào thứ Năm, khi quốc gia này tuyên bố rằng các cuộc đàm phán với Mỹ sẽ bị hoãn lại.
xrkz6k