ĂN NHIỀU Ở CÓ BAO NHIÊU …

Giao Thanh Pham

Cái câu nói này của người Việt mình được áp dụng và đúng qua biết bao nhiêu thế hệ ở Việt Nam nhưng khi những người Việt tỵ nạn đầu tiên đặt chân đến Mỹ vào năm 1975 … thì người ta mới biết là nó không còn áp dụng được như trước đây nữa. Hiện nay người ta phải chi ra khoảng 11% cho lương thực nhưng lại phải chi ra gấp 3 lần như vậy cho chỗ ở hàng tháng ở Mỹ.

Tôi có anh bạn giàu lắm qua Mỹ từ năm 1975, nhiều năm trước, vợ chồng anh mua một căn biệt thự mà bạn bè “chẳng ai dám hỏi giá”, có lẽ ít lắm cũng phải vài triệu đô. Khỏi kể lể dài dòng thì cũng biết căn nhà đó lớn lắm, có rất … nhiều phòng ngủ, nhiều phòng tắm, cái bếp chứa được vài chục người, cái phòng tắm to bằng cái phòng ngủ trung bình, nhà để xe để được tới 5 chiếc riêng biệt, có hồ bơi, có sân tennis, có sân chơi thể thao, bóng rổ, bóng chuyền và có cả vườn “thượng uyển” bao la, dạng cung điện của vua chúa ngày xưa. Nội cái vòng cung trước căn biệt thự, nếu đậu xe đủ một vòng, chắc cũng phải được chục chiếc, tất cả nằm trên một miếng đất rộng dăm mẫu. Vậy mà gần 2 chục năm qua, chỉ có 2 vợ chồng già và bà giúp việc vì con cái đã lớn, lập gia đình và ra ở riêng cả rồi.

Hôm nay đi lang thang tìm một số dữ liệu về giá cả nhà đất hiện tại ở Mỹ mới đụng ngay vào căn biệt thự đang được rao bán với giá sale khủng, bớt hẳn 55 triệu đô từ cái giá cũ là 250 triệu đô ra giá vào năm ngoái, mới thấy nó kinh khủng làm sao. 

Ngôi biệt thự này được bà góa phụ Hilda Olsen Boldt Weber (1885–1951) khởi công xây dựng. Bà là vợ của ông Charles Boldt, ông này trở thành triệu phú bằng nghề … làm chai lọ (bottle maker) trước cái thời của cuộc khủng hoảng lớn nhất nước Mỹ (1929-1939), cái thời mà một người lao động cật lực tiền công chỉ được 2 đô la cho nguyên một ngày vất vả. Chuyện tình của 2 người này và cái kết phải nói là … hi hữu.

Bà Weber trước kia là một người y tá, sinh ra trong một gia đình nghèo, tình cờ quen ông Boldt trong khung cảnh nhà thương khi ông này đến đây chữa bệnh và chỉ hơn 1 năm sau họ lấy nhau khi đó ông này vẫn chỉ là một người thợ thuyền bình thường như bao người khác vào thời đó. Ông giàu lên một cách tình cờ qua việc sản xuất chai lọ. Ông Charles Boldt qua đời vì bạo bệnh một cách đột ngột vào năm 1929 vừa được 61 tuổi, để lại cho bà Weber một gia tài khổng lồ nhiều triệu đô la thời đó. 

Bà Weber dọn qua California và mua miếng đất 9.5 mẫu Anh vào năm 1936, nằm trên một khu đất ở đỉnh đồi Bel-Air Country Club với giá 100 ngàn đô (tương đương khoảng 3 triệu đô vào năm 2023). Địa chỉ của miếng đất này hiện nay là 10644 Đường Bellagio. Những chuyên viên địa ốc thời đó đều công nhận cái giá mà bà Weber trả cho địa điểm này là một “khoản tiền đáng kinh ngạc”, nói một cách khác thì “tôi có tiền tôi thích thì tôi mua”, giữa cái thời kỳ Đại Suy Thoái 1929-1939 đó. 

Bà Weber đã mời những kiến trúc sư nổi tiếng của Hoa Kỳ về để thiết kế lại khu vườn và khởi công xây ngôi dinh thự mà thời đó không ai dám nghĩ là có thể vĩ đại đến thế. Ngôi biệt thự được hoàn thành vào tháng 12 năm 1938 với tổng chi phí vượt quá 2 triệu đô la (tương đương gần 45 triệu đô la vào năm nay).

Người ta cho rằng, với cái nguồn gốc vốn nghèo của mình, bà ta muốn bỏ tiền ra để mua “sự chấp nhận” của giới tinh hoa trong xã hội ở Mỹ nhất là giới điện ảnh ở Los Angeles thời đó. Ngay sau khi căn biệt thư được xây dựng xong, bà Weber thường tổ chức các bữa tiệc khổng lồ với số khách tham dự đến cả trăm người nhằm cố gắng củng cố vị trí và thế đứng của mình. Nhiều người kể lại, khách tên tuổi được mời thì đến nhưng “chấp nhận được đứng cùng giới với họ thì không”. Dinh thự này rộng khoảng 40 ngàn square-feet, có sàn lát đá cẩm thạch từ trong ra đến ngoài, gồm 5 nhà bếp, trong đó có 12 phòng ngủ dành riêng cho người làm trong nhà.

Chi phí xây dựng và trang trí ngôi biệt thự đã tiêu tốn gần như toàn bộ số tài sản khổng lồ mà chồng bà để lại và bà tiếp tục sống rất hoang phí trong những năm kế tiếp, chỉ nội nhân viên chăm sóc nhà và sân vườn thôi, đã lên tới 40 người. Cái giá phải trả cho lối sống hoang phí thả cửa này của bà Weber đã khiến bà ta phải bán một căn nhà khác ở Santa Barbara cho trường Loyola Marymount vào năm 1942, chỉ hơn 3 năm sau khi hoàn tất công trình xây dựng.

Để giới thiệu ngôi nhà mới của mình, bà Webers đã tổ chức một bữa ăn tối cho 250 thực khách ngay sau Lễ Giáng Sinh năm 1938 với chi phí hơn 50 ngàn đô (tương đương 1 triệu 250 ngàn đô vào năm 2023). Thử tưởng tượng, giá một căn nhà trung bình vào thời điểm đó ở quận Los Ageles là $2,700.00 (đúng vậy, chỉ hai ngàn bảy trăm đô là mua được 1 căn nhà ở Los Angeles) …

Với lối sống đó, chỉ hơn chục năm sau, bà Weber đã nợ ngập đầu. Đúng 10 năm, sau khi căn biệt thự này được hoàn tất, bà Weber đã phải cho nhân viên địa ốc rao bán nó cùng toàn bộ đồ đạc bên trong với cái giá 1.5 triệu đô vào năm 1948, chỉ hơn nửa số tiền so với số tiền mà bà ta đã chi ra để mua đất và hoàn tất kiến trúc chục năm trước đó. 

Chưa đầy 1 năm sau khi bán căn biệt thự, với tài chánh bấp bênh không nhìn ra tương lai, nợ nần ngập đầu, xấu hổ và chán nản dẫn đến trầm cảm (depressed). Một ngày kia, người chăm sóc nhà đã tìm thấy xác bà Weber nằm trên giường ở một căn hộ thuộc thành phố Santa Barbara bên cạnh là lọ thuốc ngủ trống rỗng. Bà ta đã tự tử bằng cách uống thuốc ngủ quá liều lượng (overdosed).  

Sau nhiều lần đổi chủ, ai đó đã đặt cho nơi này cái tên Casa Encantada (tiếng Spanish) có nghĩa là “the Haunted House – Căn Nhà Ma Quái”.

TIỀN CỦA CÓ MANG LẠI HẠNH PHÚC HAY KHÔNG, thì câu chuyện này chính là câu trả lời.

*** Đây là căn biệt thự đang được rao bán trên thị trường có giá cao nhất nước Mỹ. 

*** Ken Griffin, người sáng lập ra quỹ phòng hộ Citadel, giữ kỷ lục với giá mua căn hộ đắt nhất ở Hoa Kỳ thuộc thành phố Manhattan, New York (220 Central Park South) với giá 239 triệu đô vào năm 2019.