Ở những quốc gia khác việc nhập cảnh không hợp pháp được coi là vi phạm hành chính bị phạt tiền và trục xuất, họ không bị coi là tội phạm hình sự. Bạn so sánh luật nhập cảnh của một số quốc gia và Hoa Kỳ xem chúng ta có sự khác biệt như thế nào và đâu là điểm ưu việt của Hoa Kỳ ?
Câu hỏi của bạn rất đáng quan tâm, vì nó giúp làm rõ sự khác biệt giữa cách các quốc gia đối xử với người nhập cảnh không hợp pháp – đặc biệt là sự khác biệt giữa xử lý như một vi phạm hành chính hay xem là tội phạm hình sự. Dưới đây là bài phân tích so sánh giữa Hoa Kỳ và một số quốc gia khác:
Hoa Kỳ: Nhập cư không giấy tờ có thể bị hình sự hóa
Tại Mỹ, nhập cảnh không qua cửa khẩu hợp pháp là vi phạm luật liên bang (8 U.S. Code § 1325). Trong nhiều trường hợp:
-
Lần vi phạm đầu: là tội nhẹ (misdemeanor), có thể bị phạt tiền và tù đến 6 tháng.
-
Tái phạm: có thể bị truy tố như tội trọng (felony), đối mặt với án tù lên đến 2 năm hoặc nhiều hơn nếu có tiền án.
Ngoài ra, việc sống tại Mỹ mà không có giấy tờ (visa hết hạn, ở lại quá hạn, v.v.) không hẳn là tội hình sự, nhưng vẫn là căn cứ để bị trục xuất. Tuy nhiên, với sự gia tăng của các cơ chế thực thi như ICE và các chương trình như “zero tolerance”, nhiều người nhập cư lâm vào hoàn cảnh bị bắt giữ, giam giữ dài ngày, và chia cách gia đình — gây ra các vấn đề nhân đạo nghiêm trọng.
So sánh với các quốc gia khác
Canada
-
Nhập cảnh trái phép không bị hình sự hóa.
-
Người bị phát hiện thường bị đưa vào tiến trình di trú, được quyền trình bày lý do xin tị nạn trước khi có thể bị trục xuất.
-
Không có việc giam giữ kéo dài hoặc hình sự hóa trừ phi liên quan đến tội phạm khác.
Pháp
-
Nhập cảnh bất hợp pháp là vi phạm hành chính, không phải tội hình sự.
-
Người vi phạm có thể bị phạt hành chính hoặc trục xuất, nhưng vẫn được quyền nộp đơn xin tị nạn hoặc kháng cáo.
Đức
-
Nhập cảnh không hợp pháp không tự động dẫn đến truy tố hình sự.
-
Tập trung vào xét đơn xin tị nạn, đặc biệt với người đến từ vùng xung đột.
-
Giam giữ chỉ áp dụng nếu người vi phạm từ chối hợp tác hoặc có rủi ro bỏ trốn.
Tây Ban Nha
-
Người nhập cư không có giấy tờ không bị coi là tội phạm hình sự.
-
Có thể bị trục xuất hành chính, nhưng không bị truy tố, và được tiếp cận hệ thống y tế, giáo dục công.
✅ Điểm mạnh của hệ thống Mỹ là gì?
Ưu điểm lý thuyết của hệ thống nhập cư Hoa Kỳ:
-
Hiến pháp bảo vệ nhân quyền: Bất kỳ ai (kể cả không có giấy tờ) trên đất Mỹ đều có quyền được xét xử công bằng.
-
Hệ thống tòa án độc lập: Người nhập cư có thể khiếu nại, xin cứu xét nhân đạo, hoặc kháng cáo quyết định trục xuất.
-
Chương trình bảo vệ người dễ bị tổn thương: Như DACA (cho trẻ em đến Mỹ bất hợp pháp khi còn nhỏ), hoặc chính sách tị nạn nhân đạo.
-
Cộng đồng pháp lý và xã hội dân sự mạnh mẽ: Luôn có sự giám sát và bảo vệ quyền con người từ các tổ chức phi chính phủ, luật sư di trú, truyền thông.
Tuy nhiên, những ưu điểm đó đang bị xói mòn khi:
-
Chính quyền sử dụng quyền hành pháp để bỏ qua tiến trình pháp lý chuẩn mực.
-
Việc giam giữ và trục xuất bị chính trị hóa.
-
Những người nhập cư bị xem như mối đe dọa an ninh, thay vì là đối tượng cần đánh giá nhân đạo.
Kết luận: Pháp trị hay trấn áp?
Trong khi nhiều nước duy trì trật tự xã hội thông qua luật hành chính và xét xử dân sự, Mỹ lại có xu hướng hình sự hóa và quân sự hóa vấn đề di dân – điều này không phù hợp với giá trị nhân đạo và nguyên tắc Hiến pháp mà nước Mỹ từng tự hào.
Điều Mỹ có – và phải gìn giữ – là nguyên tắc:
“Tất cả mọi người trên đất Mỹ đều được pháp luật bảo vệ bình đẳng – bất kể nguồn gốc, giấy tờ, hay hoàn cảnh nhập cư.”
