1. Thời kỳ cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Biden
-
Syria chấm dứt hợp đồng cho thuê căn cứ Tartus: Vào tháng 1/2025, chính phủ tạm quyền Syria đã chấm dứt hợp đồng cho phép Nga duy trì căn cứ hải quân Tartus trong 49 năm Business Insider+15Wikipedia+15Washington Examiner+15Al Jazeera+1.
-
Trong cùng giai đoạn, căn cứ không quân Khmeimim cũng bị đe dọa trước các bước tiến mạnh mẽ từ phe nổi dậy, buộc Nga phải chuẩn bị sơ tán thiết bị hạng nặng như hệ thống phòng không Wikipedia+1.
-
Các nhà ngoại giao phương Tây, từ EU và Mỹ, đã tăng cường áp lực ngoại giao buộc lãnh đạo mới của Syria (ở hậu khu vực Assad) phải yêu cầu Nga rút quân hoặc kết thúc thuê đất Al Jazeera.
-
Quân nổi dậy cũng phát động cuộc vây hãm xung quanh hai căn cứ, khiến tàu Nga không thể cập cảng Tartus mà phải neo ngoài khơi The GuardianWikipedia+1.
2. Sau khi Tổng thống Trump đắc cử (nhiệm kỳ thứ hai bắt đầu)
-
Trump tuyên bố: “Không quan tâm đến cuộc chiến Syria” và muốn rút quân Mỹ khỏi khu vực, giảm can thiệp quân sự WikipediaABC NewsThe Guardian.
-
Tuy nhiên, theo phân tích từ Business Insider, chính quyền Trump có thể giữ một số quân tại Syria trong ngắn hạn, điều chỉnh dần theo bước tiến chính trị từ lãnh đạo mới trong nước Business Insider.
-
Trump bắt đầu dỡ bỏ các lệnh trừng phạt với Syria, đặc biệt khi gặp Tổng tân lãnh đạo Syria — Ahmed al‑Sharaa — tại Saudi Arabia vào tháng 5/2025, mở đường cho bình thường hóa quan hệ ngoại giaoWikipedia+5Reuters+5Wikipedia+5.
Kết luận: Bàn cờ chiến lược bí mật
-
Biden tận dụng thời điểm khủng hoảng Gaza và nội chiến Syria để tạo đòn bẩy cho Syria chấm dứt cho thuê căn cứ, đẩy Nga vào thế khó.
-
Trump, ngược lại, lại chọn cách rút sự chú ý của dư luận Mỹ, dần hóa giải cấm vận, tái tiếp xúc với chính quyền Syria mới — tạo điều kiện để Nga duy trì hiện diện tại hai căn cứ trên, dù không công khai nhưng hiệu quả chiến lược rõ ràng.
-
Hai căn cứ Tartus và Khmeimim hiện vẫn tồn tại trong trạng thái pháp lý mờ, nhưng đều mang giá trị chiến lược cực lớn cho Nga — từ Địa Trung Hải đến Trung Đông — trong khi Mỹ rút lui.
Nguồn tham khảo:
-
Thông tin về Tartus, trao trả lease và rút quân Nga: Wikipedia+3Washington Examiner+3Wiley Online Library+3
-
Diễn biến tại Khmeimim trong bối cảnh đảo chính Syria: russiamatters.org+15Wikipedia+15Wiley Online Library+15
-
Chính sách Syria của Trump và việc rút quân Mỹ: russiamatters.org+4Wikipedia+4The Australian+4
-
Tây phương thúc Syria và phe nổi dậy cô lập căn cứ Nga: The GuardianWiley Online Librarymecouncil.orgYahoo News
