Điều gì khiến bạn thích Trump ?

Lúc đó, Trump đang thừa hưởng một nền kinh tế quá mạnh từ tổng thống Obama. Khi Obama lên, nước Mỹ thâm hụt $1400 tỉ và sau khi Obama xong nhiệm kỳ, sự thâm hụt giảm xuống còn $585 tỉ, GDP tăng hằng năm ở mức 2.2%. Lúc Obama mới lên, kinh tế Mỹ đang thời kỳ khủng hoảng (rất nhiều bạn bè, người quen bị thất nghiệp thời gian này năm 2009?). Tỉ lệ thất nghiệp lúc đó là 7.8%, và sau thời Obama, tỉ lệ thất nghiệp còn lại 4.7%. Có nghĩa là vài năm đầu của Trump là thời gian kinh tế đang phát triển dưới thời tổng thống Obama, kéo qua thời Trump được một thời gian. Giống như bạn đang làm kinh doanh, bạn sang cái tiệm ngon lành thì thời gian đầu bạn vẫn ngon lành, cho đến khi bạn thay đổi thì nó sẽ ảnh hưởng sau đó.

1. Đánh thuế Tàu và các nước? Sau Covid, Mỹ thiếu hàng trầm trọng vì Tàu giảm sản xuất một số hàng và giá cả mọi thứ tăng vùn vụt theo cung cầu. Giờ tính ra, tìm một sản phẩm hoàn toàn làm tại Mỹ thì hình như rất khó khăn. Các nước phụ thuộc lẫn nhau, đánh thuế người thì họ sẽ đánh thuế lại ta, tất cả đều thiệt và giá cao lại rơi vào túi tiền của dân. Vừa qua, thuế vật liệu như nhôm, thép đã làm xe và các vật liệu xây dựng tăng cao vùn vụt, đó cũng là một trong những lý do vì sao nhà và xe rất đắt đỏ sau thời Trump. Các hãng xưởng rất đau đầu vì không biết bước kế tiếp là gì, người tiếp theo sẽ hạ thuế hay Trump lên sẽ tiếp tục tăng thuế nhập khẩu nên họ không thể có dự tính lâu dài cho hiện tại, khó có thể mở rộng. Ngay cả các giao thương giữa Mỹ và Canada, Mexico cũng bị ảnh hưởng vì thuế và NAFTA được thay thế. Cái chuyện đánh thuế để các hãng trở lại Mỹ là mong ước viễn vong. Nhiều hãng chọn Tàu vì họ là nguồn cung cấp vật liệu sản xuất, nguồn lao động dồi dào, rẻ và cũng là nơi tiêu thụ hàng hóa họ sản xuất. Có nghĩa là họ lấy đồ bên Tàu để làm hàng rồi bán hàng cho dân Tàu tại chỗ, không phải nhập qua lại để tốn thuế. Không chỉ vậy, luật lao động lỏng lẻo, chất thãi này kia không bị khó khăn, trong khi tại Mỹ, qua vài cuộc biểu tình đòi tăng lương cho thấy, dân Mỹ đòi hỏi rất nhiều, lương cao, nên khó cho các hãng Mỹ cạnh tranh lại các nước nếu chỉ sản xuất tại Mỹ. Họ chỉ làm những sản phẩm cao cấp, đòi hỏi nhiều kỹ thuật tại Mỹ, chứ không thể nào sản xuất những đồ giá thấp hơn và cần tỉ mỉ tại Mỹ vì không thể kham nổi giá cả và nhiều luật lệ khác. Các hãng cũng có sang các nước khác để sản xuất, nhưng với thị trường khoảng 1.4 tỉ người ở Tàu thì nguồn tiêu thụ hàng Mỹ của họ cũng khá nhiều. Việt Nam vừa qua không được vài hãng lớn chọn, mà họ sang Thái Lan và Mã Lai, vì tình hình chính trị chưa ổn định, giao thông, cơ sở hạ tầng chưa bằng các nước khác và dù VN có nhiều nhân tài, nhưng lại không phải là nước dùng tiếng Anh, và nguồn nhân lực số đông vẫn chưa được đào tạo đủ mạnh để cạnh tranh với các nước khác. Nói tóm lại, cái chuyện đánh thuế để đem hãng xưởng Mỹ về lại Mỹ hết là điều các hãng sẽ không thực hiện. Cái điều này Trump và JD Vance hiện vẫn còn đang hô hào và được khá nhiều người tin.

2. Chính sách nhập cư khó khăn và đuổi di dân về nước? Những chính sách giới hạn visa nhập cư của Trump đã làm những công trình nghiên cứu của các hãng xưởng và các trường đại học bị xáo trộn. Ai cũng biết, nước Mỹ giàu mạnh nhờ những đầu óc thiên tài từ các nước hội tụ. Giới hạn những nhà khoa học, những nghiên cứu tới Mỹ sẽ gây khó khăn cho các đề án, hoặc tạo cơ hội cho những tài năng từ Mỹ qua nước khác, khi mà nhiều nước vẫn đang luôn chào đón nồng nhiệt những nhân tài này. Rất nhiều hãng xưởng, giáo sư đại học đã chống lại những chính sách này. Những DACA, những người Nam Mỹ, đến Mỹ từ nhỏ, hiện đã đóng góp rất nhiều cho nước Mỹ. Khác với những gì Trump và Vance đang rêu rao, những người nhập cư chưa chính thức là những tội phạm, là gánh nặng cho nước Mỹ, thì thực tế những người này là những người hiện đang gánh những công việc nặng nhọc với mức lương rẻ bèo của Mỹ. Họ làm những công việc như xây dựng, nông nghiệp..v… dưới thời tiết khắc nghiệt mà người Mỹ chính gốc hay các sắc dân khác dù có trả gấp ba cũng không chịu làm hay không đủ sức làm. Rất nhiều người họ đã chết vì làm quá sức dưới cái nóng, cái lạnh. Tưởng tượng Mỹ không có những người này thì mọi thứ sẽ đắt đỏ chừng nào. Khi đến những khu VN, từ xây dựng đến chợ búa, nhà hàng, hầu như việc nặng đều mướn những nhân công này và hầu như ai cũng nói, họ mướn những người Mễ, Nam Mỹ này thì làm chăm chỉ và ít đòi hỏi hơn cả mướn đồng hương Việt. Nhưng buồn cười, nhiều người Việt khi cần thì dùng, nhưng miệng thì luôn kỳ thị, xem họ là thấp kém, tội phạm, nhất là sau thời Trump. Còn bảo những người này đi vote mà nhiều người tin thì phải nói là đầu óc con người dễ tin đến không ngờ. Họ đâu có muốn bị bắt khi mà họ đã liều mạng qua đến Mỹ. Thật ra giờ có nhiều cái mà phía bên Trump nói quá nên riết rồi người ta tưởng thật. Dưới thời các tổng thống Dân Chủ, các biên giới của Mỹ cũng được kiểm soát chặt chẽ. Bởi vậy thỉnh thoảng ta vẫn nghe tin, những người vượt biên chết trên xe tải vì họ phải trốn kỹ để vượt qua biên giới và thỉnh thoảng vẫn bị chết ngạt hay chết lạnh nếu trốn trong các tủ đông. Vừa rồi chính quyền Biden đã đưa ra Border Security Bill để gắt gao hơn về dân nhập cư qua biên giới, nhưng cũng bị chính thượng viện Cộng Hòa không cho thông qua. Nhưng nói về những chính sách di dân khó khăn, không chỉ nói về nguồn lao động chân tay mà nguồn lao động trí óc cũng khá cao. Những du học Mỹ dưới thời Trump, hoặc vì những chính sách khó khăn hoặc vì họ thấy lo lắng nên đã chuyển qua du học những nước khác. Những em trẻ, khỏe, có học, nồng cốt lao động xuất sắc của một quốc gia, đến Mỹ với học phí mắc gấp mấy lần một em trong nước và sau khi học xong, ở lại, Mỹ được hưởng nguyên cái nguồn nhân lực béo bỡ này (không tốn công nuôi lớn, người ta tốn tiền học đại học xong mình nhận). Ai không muốn nguồn lợi quá tốt đẹp này, họa chăng là những kẻ muốn phá tung cái quốc gia đó? Còn những người không sống tại Mỹ nhưng nuôi hy vọng con mình sẽ đi Mỹ hay các quốc gia khác du học, nhưng lại thích Trump thì nói chung mình cũng không hiểu nổi.

3. Hy vọng sẽ được giảm thuế dưới thời Trump? Bạn muốn làm nhiều tiền để đóng thuế hay bạn muốn không phải đóng thuế nhiều vì không làm ra tiền? Lần đầu tiên mà 500 CÉO của các hãng trong S&P 500 đều không đóng góp đồng nào cho Trump. Vì sao? Có lẻ hãng xưởng dưới thời Trump chẳng có lợi gì cho họ. Trump giảm thuế cho những người giàu, nhưng thiếu tiền thì lại cắt những vấn đề khác như y tế, giáo dục, an sinh xã hội, nên người dân thường làm lương chưa đủ cao để được giảm thuế (trên $400,000), nhưng tự dưng lại bị mất quyền lợi. Vừa rồi một số school districts bị cắt giảm thầy cô và cắt xe bus cho một số vùng vì không đủ ngân quỹ. Mình giờ mỗi sáng, chiều phải đưa đón con vì không có xe bus chạy. Đó là sự ảnh hưởng của sự chọn lựa của một số người làm lây tới mình.

Nói chung, một khi thiếu hàng, Tàu ém hàng và thuế má tăng thì giá cả mọi thứ đều tăng lên. Các hãng một khi đã tăng giá các mặt hàng thì họ cũng lợi dụng cơ hội này mà không xuống giá. Khi giá mọi thứ tăng vọt thì lợi nhuận của các hãng cũng tăng vọt, và tất nhiên, tiền này lọt vào những ai kia, chứ tiền của bạn thì chỉ chạy vào túi của những triệu và tỉ phú này.

4. – Càng ngày thế giới càng nóng và khí hậu thiên tai, bão lụt, gió lốc, cháy rừng ..v..v.. càng nhiều? Trump đã hủy bỏ một số biện pháp bảo vệ môi trường, rút khỏi the Paris Climate Agreement, nới lỏng các quy định về khí thải và ô nhiễm, dễ dãi với các hãng xưởng để họ có thể ô nhiễm môi trường mà không bị phạt, nên ảnh hưởng khí hậu trầm trọng. Chính Trump đã nói “Climate Change is a hoax”, biến đổi khí hậu là giả tạo, thì khi bão, thiên tai, lũ lụt và các hãng bảo hiểm dần rút lui khỏi các tiểu bang, hoặc giá bảo hiểm tăng quá cao, thì lần nữa, sự chọn lựa hay quyết định của bạn lại ảnh hưởng đến chính bạn và đến tôi và những người bị vạ lây.

Còn vài điều nữa, nhưng bài khá dài nên sẽ viết tiếp lần tới. Một số giới bác sĩ, nhất là bác sĩ VN thích Trump vì họ sợ Obamacare từ từ sẽ chuyển thành Universal Health Care và họ sẽ không kiếm được nhiều tiền. Vì lý do này mà họ thích Trump, nhưng họ không thấy được vài cái lợi khác. Nếu bác sĩ thích Trump thì nên để bảng Trump trước văn phòng để bệnh nhân biết được quan điểm chính trị. Nhiều bác sĩ tôi biết đã bị đóng cửa văn phòng vì không đủ bệnh nhân. Chỉ trừ những bác sĩ làm hợp đồng với bệnh viện thì bệnh nhân không chọn lựa được, thì họ tha hồ ồn ào.

Tóm lại, không thấy được một chính sách nào có lợi cho nước Mỹ hay người Việt, nhưng cũng khá nhiều người Việt trong và ngoài nước thích Trump trong khi các sắc dân khác lại nghiên về phía Dân Chủ thì cũng là điều khó hiểu với mình. Sau thời Obama, từ deficit, thâm hụt quốc gia $585 tỉ lên đến 3100 tỉ sau khi Trump lên. Vậy thì điều gì khiến bạn thích Trump, có ai giải thích dùm được không? Nhất là bạn là người di dân, nhưng Trump đang chống người di dân.