b. Thuế VAT tại Venezuela
Trước khi đi vào phân tích về việc chi nhánh có thuộc đối tượng được hoàn thuế, không được hoàn thuế. Tôi xin được đưa ra bản chất của thuế giá trị gia tăng như sau;
– Thuế giá trị gia tăng (VAT — Value-Added Tax), trước đây còn gọi là Thuế trị giá gia tăng, là một dạng của thuế thương vụ. VAT là một loại thuế gián thu (Indirect tax), được đánh vào người tiêu dùng cuối cùng, mặc dù chủ thể đem nộp nó cho cơ quan thu là các doanh nghiệp. Do VAT có mục đích là một khoản thuế đối với việc tiêu thụ, cho nên hàng xuất khẩu (theo định nghĩa này thì người tiêu dùng ở nước ngoài) thường không phải chịu thuế VAT hoặc cách khác, VAT đối với người xuất khẩu được hoàn lại.
– Người tiêu dùng cuối cùng của sản phẩm hàng hóa và dịch vụ không thể được hoàn lại VAT khi mua hàng, nhưng các doanh nghiệp thì có thể được hoàn lại VAT đối với nguyên vật liệu và dịch vụ mà họ mua để tạo ra các sản phẩm hay dịch vụ tiếp theo để trực tiếp hay gián tiếp bán cho người sử dụng cuối. Theo cách này, tổng số thuế phải thu ở mỗi công đoạn trong dây chuyền kinh tế là một tỷ lệ cố định đối với phần giá trị gia tăng được công đoạn kinh doanh thêm vào trong sản phẩm, và phần lớn chi phí trong phần thu thuế được sinh ra bởi việc kinh doanh chứ không phải bởi nhà nước. VAT được nghĩ ra bởi vì các mức thuế suất đánh thuế trên doanh số bán hàng rất cao là động cơ để người ta buôn lậu và gian lận. Nó bị phê phán vì lý do nó là một loại thuế lũy thoái.
– Tỷ lệ Thuế VAT đầu vào: Tùy theo qui định của từng Quốc gia như là Việt nam 10%.
Thực tế tại Chi nhánh PVEP Venezuela:
– Luật thuế VAT tại Venezula: Căn cứ theo tài liệu luật thuế VAT của Venezuela do Công ty kiểm toán toàn cầu KPMG tổng hợp và ban hành (chi tiết như các tài liệu về thuế đính kèm), tôi xin dịch như sau;
Giải thích thuật ngữ:
Entities: Thực thể/ Cá nhân hoặc tổ chức (tùy theo từng tình huống).
Overseas Company: Công ty ngoài lãnh thổ Venezuela
Local: Trong toàn bộ lãnh thổ Venezuela
Tỷ lệ thuế VAT đầu vào tại Venezuela là 12% (chi tiết như hóa đơn đính kèm). Đến năm 2020 tỷ lệ thuế này đã được thay đổi tằng lên 16% cho tất cả các mặt hàng.
– Các thông tin về chi nhánh PVEP –Venezuela tại Venezuela.
Tổng công ty Thăm dò khai thác Dầu đã thành lập Chi nhánh tại Venezuela với chức năng nhiệm vụ được giao là Thăm dò, Khai thác Dầu khí tại Venezuela. Chức năng nhiệm của của chi nhánh cũng đã được ghi nhận trong giấy đăng ký kinh doanh (chi tiết tại điều 5 của giấy đăng ký kinh doanh số 547479 Do Bộ tài chính – Tổng cục thuế Venezuela cấp). Tôi dịch như sau. (Giấy đăng ký kinh doanh số 547479 được đính kèm đơn này)
Căn cứ theo quyết định của Tổng giám đốc Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu (PVEP) ngày 24/10/2007 về việc đề cử ông Nguyễn Ngọc Hoàn là giám đốc dự án Thăm dò và Khai thác của PVEP tại Venezuela giữ chức vụ giám đốc chi nhánh của Tổng công ty Thăm dò khai thác Dầu khí tại Venezuela. Ông Hoàn chịu trách nhiệm điều hành các hoạt động tại Venezuela (theo qui định khoản E).
Chi nhánh có các thông tin pháp nhân như sau:
Mã số thuế Chi nhánh: J-29603528-8
Tên giao dịch: Petrovietnam Exploration Production Corporation – ve
Số tài khoản tại Ngân hàng: 0150 – 0539-41-0200000574
Tên Ngân hàng: Banco de Bolivar
Như vậy với chức năng của Chi nhánh là Thăm dò và Khai thác Dầu khí tại Venezuela như đăng ký kinh doanh tại Venezuela đã qui định. Do vậy, Chi nhánh không phải là đối tượng cuối cùng tiêu thụ các sản phẩm hàng hóa dịch vụ tại Venezuela.
Căn cứ vào luật thuế như trên (tại mục hoàn thuế VAT/GST), Chi nhánh là đối tượng được hoàn thuế VAT, vì: Chi nhánh đã có hồ sơ thuế, các hóa dịch vụ chi nhánh mua vào đã trả tiền thuế. Việc Chi nhánh PVEP – Venezuela không làm các thủ tục hoàn thuế VAT (tại mục tuân thủ VAT/GST), dẫn đến việc không được hoàn thuế là trách nhiệm này thuộc về Giám đốc Chi nhánh và người phụ trách Kế toán Chi nhánh qua các thời kỳ.
Hơn nữa, Trong đơn tố giác tôi đã đề cập. Chi nhánh đã được quyết toán thuế và hoàn thuế VAT năm 2008. Toàn bộ số tiền hoàn thuế đã được Tổng Cục thuế Venezuela chuyển vào tài khoản.
Ngân hàng Banco de Bolivar,
Số tài khoản 0150 – 0539-41-0200000574.
Nhưng hiện nay, Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí cũng như Ủy ban Kiểm tra Đảng của Tổng Công ty cho rằng;
Tại mục 4 và 6: công văn số 04-CV/UBKT ngày 20/5/2020 về việc trả lời đơn thư kiến nghị của ông Đỗ Quỳnh Hưng lại cho rằng:
“Ủy ban Kiểm tra cho rằng nội dung của ông Đỗ Quỳnh Hưng nêu là không đúng do Chi nhánh PVEP Venezuela không thuộc đối tượng được hoàn thuế VAT. Tổng giám đốc đã có kết luận 2 lần về việc này, ông Đỗ Quỳnh Hưng vẫn nêu lại dù không có yếu tố mới, do đó không có căn cứ, làm phức tạp tình hình” Nhưng công văn của Ủy ban Kiểm tra Đảng đã viết thiếu cơ sở, mang tính chủ quan duy ý chí vì. Nội dung công văn không viện dẫn vào bất kể tài nào liên quan đến luật thuế tại Venezuela. Cho dù Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra là Phó Tổng giám đốc tài chính của PVEP”.
Căn cứ tại phụ lục 1 mục 2.2 – Bộ phận kế toán, công văn số 64/TDKT_VEN về việc báo cáo làm rõ một số hoạt động của CN PVEP Venezuela ngày 20/12/2018 đã viết rằng: “Nguồn tiền BSF của Chi nhánh ĐỔI QUA TỶ GIÁ CHỢ ĐEN KHÔNG CHÍNH THỐNG nên thực tế sẽ không minh giải được nguồn tiền chi tiêu;”
Như vậy, qua 02 văn bản do PVEP ban hành như trên đã cho tôi thấy rằng, các văn bản đều đề cập đến vấn đề Chi nhánh không hoàn thuế VAT, nhưng nội dung các văn bản đề cập theo các nội dung khác nhau về sự việc không hoàn thuế VAT.
Do có thiệt hại tiền, vi phạm Nghiêm trọng pháp luật đất nước Venezuela cũng như vi phạm điều 78 nghị định 59/2005/QH11 về nội dung: (1) Tuân thủ pháp luật nước tiếp nhận đầu tư. Tôi kiến nghị Cục an Ninh điều tra thu thập sao kê tài khoản ngân hàng Banco de Bolivar từ tháng 4/2009 đến 31/12/2009 để làm rõ phần giá trị hoàn thuế và xác định mức độ thiệt hại do thiếu trách nhiệm của các cán bộ Chi nhánh gây ra từ năm 2009 cho đến nay.
