Thạch Đạt Lang
Thuật ngữ “Tự do ngôn luận” trong nhiều trường hợp đã bị lạm dụng trong việc phát tán, truyền bá, phổ biến những thông tin sai lạc, những thuyết âm mưu, những hình ảnh được chỉnh sửa. cắt, ghép…nhằm định hướng, dẫn dắt dư luận theo ý người truyền đạt.
Việc các công ty tư nhân như Twitter xóa tài khoản của bà Sydney Powell – luật sư đại diện cho ông Donald Trump trong các vụ kiện về gian lận bầu cử – hoặc dán cảnh báo lên các Tweet của chính tổng thống Trump hay Youtube ra quyết định ngăn chận những video clip đưa lên Youtube có mục đích đưa tin sai lạc, ngụy tạo, thuyết âm mưu về cuộc bầu cử ngày 03.11.2020 đã bị không ít người Việt trong nước lẫn hải ngoại lên án là vi phạm quyền tự do ngôn luận.
Nếu những người kết án, chỉ trích Twitter, YouTube, Facebook…vi phạm quyền tự do ngôn luận là những nông dân ít học, suốt đời không ra khỏi lũy tre làng hay những công nhân suốt ngày cắm mặt vào những dây chuyền sản xuất thì không đáng trách. Không! Họ là những luật sư, bác sĩ, kỹ sư…những người đã sống nhiều năm ở các nước tự do, dân chủ ở Mỹ, Âu Châu, Úc… Họ có bằng cấp, học vấn, kiến thức, khả năng ngoại ngữ nhưng lại không đủ hiểu biết để phân biệt được quyền tự do ngôn luận khác với vu khống, nhục mạ, chửi bới người khác hay phát tán tin giả, thuyết âm mưu…
Họ không hiểu rằng Tự Do Ngôn Luận hay Tự Do Biểu Lộ Chính Kiến (free speech or Freedom of Expression) là nguyên tắc giúp đỡ một cá nhân hay một cộng đồng, tổ chức trong việc trình bày quan điểm, ý tưởng của họ mà không sợ bị trả thù, kiểm duyệt hay bị trừng phạt bởi pháp luật.
Hơn thế nữa, những người càm ràm, chỉ trích việc Twitter dán nhãn lên các tweet của ông Trump hay xóa tài khoản của bà luật sư Sydney Powell là xâm phạm quyền tự do ngôn luận đã hoàn toàn thiếu hiểu biết, không có ý thức về công dân luật.
Các công ty như Facebook, Twitter, Youtube… là những công ty tư nhân, kinh doanh về media, sử dụng quảng cáo làm thu nhập chính. Họ có điều lệ, quy định (policy) riêng. Các mạng xã hội do họ mở ra như một sân chơi miễn phí cho mọi người vào tham dự. Bất cứ ai vào tham gia đều phải tôn trọng luật lệ họ đặt ra. Họ không thể chấp nhận, dung túng những người vào trong sân chơi của họ xả rác, tiêu tiểu bậy bạ, graffiti những hình ảnh lên tường sân chơi. Vi phạm nhẹ thì bị cảnh cáo, vi phạm nặng thì bị cấm cửa là chuyện đương nhiên.
Tự do ngôn luận không đồng nghĩa với nhục mạ, vu khống, chửi bới người khác chính kiến với mình bởi những điều này xúc phạm nhân cách, làm tổn hại tinh thần người khác. Tự do ngôn luận cũng bị giới hạn trong việc tung tin láo xạo, thuyết âm mưu để lèo lái, hướng dẫn suy nghĩ, nhận định của người khác với những mục đích đen tối.
Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần tung ra những tin láo, xạo, đưa ra những con số không có thật trên mạng Twitter, nhiều đến nỗi ban điều hành đã phải dán nhãn lên các Tweet của ông – để cảnh báo người đọc không nên tin – thay vì đóng tài khoản của ông (1). Đây là một đặc quyền cho ông Donald Trump trong cương vị tổng thống Mỹ nhưng ban điều hành Twitter đã thông báo cho biết đặc quyền này của ông Trump sẽ chấm dứt sau ngày 20.01.2021 khi tài khoản này được chuyển qua cho ông Joe Biden.(2)
Phải luôn luôn nhớ rằng, người mở tài khoản trên các trang mạng xã hội không có bổn phận đóng góp tiền bạc, tài chánh, bài vở gì ở các sân chơi như Twitter, Youtube, Facebook…Thích thì vào, không thích đi ra. Không ai ép buộc, can gián, mời mọc, thúc đẩy, kêu gọi sự tham dự của mình, do đó khi vào chơi, ít nhất cũng phải có lòng tự trọng, giữ cho sân chơi sạch sẽ chứ có lý đâu nay phát tán thuyết âm mưu, tin tức láo xạo, nhặt nhạnh, moi móc rác rưởi từ các ổ tin giả (fake news) như Đại Kỷ Nguyên, New Tang Dynasty, Breitbart, Washington Examiner…để làm ô uế sân chơi, bẩn mắt người khác?
Quyền tự do ngôn luận, biểu đạt chính kiến bị lạm dụng vô tội vạ trên các mạng xã hội, chuyện phát tán tin giả, thuyết âm mưu đã lên đến cực điểm trong 4 năm qua dưới thời tổng thống Donald Trump, bởi chính ông là chuyên viên tung tin thất thiệt, nói dối, nói láo, vu khống, đặt điều sỉ nhục, bôi nhọ người khác với hơn 20.000 lần trong gần 4 năm qua, hỏi sao những người ủng hộ ông, tôn sùng ông, coi ông như thánh sống không bắt chước, làm theo?
Cho đến giờ phút này, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ coi như đã kết thúc 99,99%, cử tri đoàn đã bỏ phiếu xong, chứng nhận ông Joe Biden là tổng thống thứ 46 của Mỹ với kết quả 306-232 so với ông Donald Trump. Trình tự, diễn tiến, kết quả bầu cử… gần như hoàn tất, không thể đảo ngược được mặc dù gặp nhiều trở ngại, bị ngăn chận, quậy phá liên tục của ông Trump và ủy ban tranh cử, từ hợp pháp đến bất hợp pháp, từ thưa gửi ở tòa án, đòi đếm phiếu lại 2-3 lần như ở Georgia đến hăm dọa cử tri, nhân viên kiểm phiếu lẫn thống đốc các tiểu bang mà Trump bị thất cử. (3)
Tuy nhiên, còn 0,001% kết quả bầu cử có thể bị đảo ngược vào ngày 06.01.2021, khi vào ngày này, lúc quốc hội xác nhận các phiếu bầu đại cử tri, tuyên bố liên danh đắc cử, có 1 dân biểu và 1 thượng nghị sĩ của đảng Cộng Hòa trở chứng, không công nhận kết quả bầu cử thì tình hình sẽ trở nên vô cùng phức tạp, rối loạn. Xác xuất này tuy rất nhỏ nhưng không có nghĩa là không thể xẩy ra. Chính điều này đã trở thành mồi thuốc súng cho các facebooker Việt Nam lợi dụng quyền tự do ngôn luận để khai thác, phát tán, khuynh đảo, lèo lái nhận định, hiểu biết của người dân trong nước.
Việc Twitter dán nhãn, khóa tài khoản cũng như Youtube ngăn chận những videoclip tung tin gian lận về bầu cử là một biện pháp rất hợp lý. Trong một xã hội văn minh, có kỷ cương, luật pháp…việc lạm dụng quyền tự do ngôn luận, phát tán tin thất thiệt, thuyết âm mưu để đầu độc xã hội, lèo lái, hướng dẫn dư luận cần phải được chận đứng bằng những biện pháp hành chánh.
**********
(2) https://www.rappler.com/technology/social-media/twitter-donald-trump-possible-ban-biden-inauguration
(3) https://www.vox.com/2020/12/7/22159017/trump-attacks-georgia-republicans-kemp-raffensperger
