Cao Nguyên /RFA
Những người đóng góp tiền phúng viếng ông Lê Đình Kình ở Đồng Tâm, phản đối cáo buộc của Bộ Công an rằng đây là tiền đóng góp cho khủng bố.
Ngày 17/1/2020, Bà Nguyễn Thuý Hạnh, một người hoạt động ở Hà Nội thông báo rằng tài khoản ngân hàng của bà dùng để nhận tiền phúng viếng cụ Lê Đình Kình từ khắp nơi gởi về đã bị phong toả mà ngân hàng không đưa ra được nguyên do rõ ràng.
Bộ Công an Việt Nam cùng ngày hôm đó phát đi thông báo về vụ án “Giết người, tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép vũ khí quân dụng và Chống người thi hành công vụ xảy ra tại xã Đồng Tâm” rằng Cơ quan điều tra đang “điều tra, mở rộng vụ án, trong đó có hành vi tài trợ khủng bố”.
Do đó, Bộ này yêu cầu các tổ chức tín dụng phong toả tài khoản ngân hàng Vietcombank của bà Nguyễn Thuý Hạnh.
Ông Lê Đình Kình là người dân thiệt mạng trong vụ công an tấn công và xã Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nội hôm 9/1. Vụ đụng độ đã khiến ít nhất 4 người thiệt mạng bao gồm 3 công an, 1 người dân khác bị thương. 22 người dân Đồng Tâm bị bắt giữ và truy tố về các tội giết người, chống người thi hành công vụ, sở hữu và sử dụng vũ khí trái phép.
“Gán ghép việc phúng điếu với khủng bố là vu khống”
Ông Trịnh Bá Phương, người kêu gọi gởi tiền phúng viếng cho cụ Lê Đình Kình nói với RFA rằng sau hai ngày kêu gọi, đã có khoảng 700 người, mà đa số là người dân trong nước chuyển tiền cho bà Nguyễn Thuý Hạnh. Đến thời điểm bị phong toả, tổng số tiền có trong tài khoản là hơn 528 triệu đồng.
Cũng theo ông Phương, trong 37 trang in sao kê những người chuyển tiền vào tài khoản của bà Hạnh thì không có một lời nhắn nào có nội dung liên quan đến việc “tài trợ khủng bố” như lời Bộ Công an cáo buộc.
Bà Chiêu Anh Nguyễn, người đã chuyển số tiền là 10 trệu đồng vào tài khoản của bà Thuý Hạnh cho biết bà rất sốc khi bị Bộ Công an gán ghép vào hành vi “tài trợ khủng bố”:
“Mình gửi 10 triệu này một nửa là của mình, một nửa là của Nguyễn Đặng Minh Mẫn (cựu Tù nhân lương tâm) để phúng điếu cho cụ Kình. Mình ghi bằng văn bản rất rõ ràng trong mục gửi đi rồi.
Mình gửi tiền để phúng điếu để gia đình cụ có tiền sống qua ngày thôi chứ chưa từng có một ý nghĩ trong đầu là họ có thể dựng nên một câu chuyện liên quan đến khủng bố như vậy. Khi mình nghe mình cũng rất là sốc khi biết là số tiền họ nói số tiền đó đó mình gửi vào để làm chuyện khủng bố.”
Một người khác là ông Nguyễn Thắng cũng gởi tiền vào tài khoản trên khẳng định ông chỉ muốn chia sẻ mất mát với người dân Đồng Tâm sau biến cố chứ không liên quan gì đến vấn đề khủng cố:
“Cái này tôi gửi để thắp hương cụ Kình thôi, và một phần giúp đỡ cho người dân làng Đồng Tâm sau khi những người đàn ông, những người trụ cột trong gia đình bị bắt thì bây giờ họ gần như không có nguồn thu nhập nào nữa. Bây giờ, chắn cuộc sống của họ sẽ rất khó khăn.
“Đó là hành vi vi phạm pháp luật, nó chẳng theo 1 trình tự nào cả, nó vu khống, nó làm không đúng quy tắc. Cá nhân tôi cũng rất phản đối chuyện này.”
Làn sóng phản đối
Ngay sau khi thông tin Vietcombank khoá tài khoản nhận tiền phúng viếng cụ Lê Đình Kình xuất hiện trên mạng xã hội, một làn sóng kêu gọi tẩy chay ngân hàng này nhanh chóng lan truyền và được nhiều người hưởng ứng bằng cách rút hết tiền, đóng tài khoản, bỏ thẻ ATM…
Bà Chiêu Anh và ông Thắng đều cho biết sẽ ra ngân hàng để chất vấn về số tiền đã chuyển khoản thành công và có biên lai rõ ràng:
“Thực ra chuyện phong tỏa tài khoản thì Vietcombank cũng chỉ là thụ động thôi vì bên Bộ Công an đã đưa xuống công văn thì ngân hàng nào cũng sẽ phải làm thôi. Vấn đề ở đây là chính quyền thao túng những việc làm đó thì không thể chấp nhận được.
Mình sẽ ra Vietcombank để đưa cho họ coi cái lệnh chuyển tiền thành công. Theo công văn sao kê của chị Thúy Hạnh thì đã có tên mình tức là mình đã chuyển thành công số tiền 10 triệu và bên Vietcombank đã nhận và không tới tay được chị Hạnh cũng như là gia đình cụ Kình.
Mình sẽ ra tận nơi để hỏi là tại sao lại như vậy, nếu mình nhận được giải thích không thỏa đáng thì sẽ làm việc tiếp.”
Ông Thắng nói:
“Tôi sẽ liên hệ với ngân hàng xem khoản tiền này họ sẽ sử dụng, xử lí như thế nào rồi mới có những việc tiếp theo được. Thứ nhất là họ có trả lại tài khoản cho cô Hạnh hay không, nếu họ không trả thì nguyên nhân chính thức họ đưa ra là gì. Nếu như họ không trả cho cô hạnh thì có trả về cho những người gởi tiền cho cô Hạnh hay không.”
Luật sư Hoàng Cao Sang từ Hà Nội nói với RFA rằng nếu Bộ Công an muốn đề nghị phong toả một tài khoản của cá nhân nào đó thì phải chứng minh được tài khoản này có vi phạm pháp luật và phải được thông báo bằng văn bản rõ ràng. Nếu không, chủ tài khoản có quyền khởi kiện ngân hàng để yêu cầu mở lại tài khoản:
“Bộ Công an muốn phong tỏa tài khoản thì Bộ Công an phải xác định là cái tài khoản này có vi phạm pháp luật hay vi phạm một điều nào đó, thì bộ công an phải có văn bản yêu cầu bên Vietcombank phong tỏa tài khoản đấy.
Bây giờ muốn công toả phải nói cụ thể và có căn cứ trên điều khoản nào dẫn đến việc phong tỏa tài khoản đấy chứ không thể nào nói chung chung được.
Không có lý do chính đáng thì chủ tài khoản có quyền khởi kiện Vietcombank để yêu cầu Vietcombank bỏ phong tỏa tài khoản để lấy số tiền người ta tặng phúng điếu cho ông cụ Kình. Trừ khi cho đến khi nào Vietcombank chứng minh được bên Bộ Công an có văn bản in và văn bản đó phải hợp pháp, phải có căn cứ pháp luật chứ không thể nói vu vơ được.”
Bộ Công an muốn phong tỏa tài khoản thì Bộ Công an phải xác định là cái tài khoản này có vi phạm pháp luật hay vi phạm một điều nào đó, thì bộ công an phải có văn bản yêu cầu bên Vietcombank phong tỏa tài khoản đấy. – LS. Hoàng Cao Sang
Sau khi tài khoản ngân hàng với số tiền hơn 528 triệu đồng bị phong toả, một lời kêu gọi khác có tên “Chung tay giúp đỡ đồng bào Đồng Tâm” xuất hiện trên trang web Gofundme với mục đích “để những người sống sót còn có thể tiếp tục cuộc đấu tranh đòi quyền của mình, để thuê luật sư bảo vệ tính mạng những người đang bị giam cầm với các tội danh do công an dựng lên.
Mục tiêu đặt ra là 20.000 Mỹ kim. Tuy nhiên chỉ sau hai ngày, số tiền quyên góp được đã lên đến 30.000 Mỹ kim.
Ngày 20/1/2020, báo Quân đội nhân dân online có bài viết trong mục Chống diễn biến hòa bình kêu gọi “người dân cần hết sức tỉnh táo, cảnh giác với những lời kêu gọi tẩy chay ngân hàng, tuyệt đối không tham gia các hoạt động quyên góp, ủng hộ, có thể vô hình trung vi phạm pháp luật, tiếp tay cho tổ chức khủng bố”, mặc dù Bộ Công an đã khởi tố vụ án và 20 bị can với các tội danh khác nhau nhưng không có tội danh khủng bố.
