Timothy Trinh
Vài tháng sau khi VinFast công bố dự án xây dựng nhà máy sản xuất xe điện ở quận Chatham, bang North Carolina, Hoa Kỳ, thì cách đó 320 dặm về phía tây nam, Hyundai đã bắt đầu xây dựng cơ sở sản xuất xe điện của họ tại quận Bryan, bang Georgia.
VinFast là một công ty ô tô đa quốc gia có trụ sở tại Việt Nam được thành lập bởi Tập đoàn VinGroup. Trong khi đó, Hyundai là một nhà sản xuất ô tô đa quốc gia của Hàn Quốc.
VinFast cam kết với các quan chức chính quyền Mỹ rằng công ty sẽ mang lại khoản đầu tư 4 tỷ USD và 7.500 việc làm mới cho Chatham trong 5 năm đầu tiên của nhà máy. Đổi lại, chính quyền địa phương và bang North Carolina, cũng như một tổ chức phi lợi nhuận đã đồng ý cung cấp cho VinFast các khoản ưu đãi trị giá 1,2 tỷ USD.
Trong khi đó, Hyundai cam kết xây dựng nhà máy sản xuất xe điện và pin, được xem như một dự án phát triển kinh tế lớn nhất trong lịch sử tiểu bang Georgia. Đổi lại, các quan chức Georgia và chính quyền địa phương đồng ý cung cấp cho Hyundai một gói ưu đãi khổng lồ lên đến 2,1 tỷ USD.
Lễ động thổ của VinFast được công bố rộng rãi tại North Carolina. VinFast đã chào đón các nhà lãnh đạo địa phương và tiểu bang, bao gồm cả Thống đốc Roy Cooper, để kỷ niệm những gì mà công ty hứa hẹn sẽ xây dựng nhà máy đầu tiên bên ngoài Việt Nam – một cơ sở có khả năng sản xuất 150.000 xe điện mỗi năm.
Tuy nhiên, tiến độ tại địa điểm xây dựng của VinFast rất chậm chạp, từ tháng 7 năm ngoái cho đến nay, chỉ hoàn thành một phần nền móng và không có công nhân tại chỗ trong những chuyến thăm của báo chí gần đây. Công ty gần đây đã thay đổi mục tiêu hoàn thành nhà máy cho đến cuối năm 2025, một sự chậm trễ đáng kể so với mốc thời gian ban đầu.
Ngược lại, nhà máy xe điện gần đó của Hyundai ở Georgia đang tiến triển nhanh chóng. Báo cáo cho biết hiện đang có hơn 2.000 người đang làm việc mỗi tuần, trong dự án đang tiến triển nhanh chóng mà Hyundai gọi là “siêu nhà máy” của Mỹ (Metaplant America).
Giám đốc điều hành Metaplant America, ông Oscar Kwon, nói với phóng viên AP rằng: “Địa điểm đang được phát triển mỗi ngày khi chúng tôi làm việc chăm chỉ để hoàn thành dự án tuyệt vời này”.
Hyundai đã tăng tốc xây dựng nhà máy ở Georgia để tận dụng các ưu đãi của liên bang nhằm khuyến khích việc sản xuất xe điện trong nước Mỹ. Siêu nhà máy sẽ bắt đầu sản xuất vào quý 4 năm 2024 thay vì nửa đầu năm 2025.
Một năm rưỡi trước đây, Hyundai ước tính khối lượng đầu tư cho nhà máy “chỉ hơn 5,5 tỷ USD” và tạo ra 8.100 việc làm mới. Trong thông báo hiện tại, Tập đoàn nói về khoản đầu tư 7,59 tỷ USD và 8.500 việc làm trực tiếp cho Georgia để sản xuất tới 300.000 xe điện Hyundai, Kia và Genesis mỗi năm. Tốt hơn những gì họ đã nói.
Ngoài ra, Huyndai có thêm dự án xây dựng hai nhà máy sản xuất pin nhằm nội địa hóa chuỗi giá trị và đủ điều kiện nhận trợ cấp. Nhà máy thứ nhất đang được xây dựng cùng với LG Energy Solution, cũng ở quận Bryan, bang Georgia, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm 2025. Một nhà máy pin khác trị giá 2,3 tỷ USD sẽ được xây dựng với SK On, ở quận Bartow – ở phía tây bắc Georgia gần Atlanta.
Và đó là chuyện đang diễn ra ở Mỹ.
Một sự kiện tương tự đã xảy ra ở Ấn Độ, trong Hội nghị các nhà đầu tư toàn cầu Tamil Nadu năm 2024, tiếng Anh gọi là Global Investors Meet 2024, kéo dài hai ngày, bắt đầu vào ngày 7 tháng 1.
Trang web kinh doanh Mint của Ấn Độ báo cáo cho rằng: “gã khổng lồ xe điện Việt Nam VinFast Auto Ltd đã công bố kế hoạch thành lập một cơ sở sản xuất xe điện tích hợp ở Tamil Nadu, xác nhận cam kết đầu tư 2 tỷ USD vào bang này”.
Trong cùng một hội nghị, Mint cho biết thêm: Hyundai Motors cũng cam kết khoảng 772 triệu USD, một phần trong số đó được dành cho sản xuất xe điện và pin xe điện, cũng ở bang Tamil Nadu.
Như vậy, VinFast không chỉ đối mặt với Hyundai ở Mỹ, mà còn ở bên Ấn Độ.
Nhà báo độc lập Saikiran Kannan nêu rõ quan điểm của ông trên tài khoản X rằng: “Trong khi tôi vui mừng cho Tamil Nadu vì đã ký được thỏa thuận với VinFast với kế hoạch đầu tư lớn vào lĩnh vực xe điện, tôi cũng nghi ngờ về khả năng sản xuất và chất lượng của họ, đồng thời nêu lên những lo ngại mà công ty đang phải đối mặt”.
Ông nhấn mạnh: “Giờ đây, vấn đề chỉ tăng lên đối với VinFast!”.
VinFast đã “bất chấp những lời hứa lớn lao được đưa ra vào đầu năm 2022” ở Mỹ, và tiến độ tại địa điểm xây dựng nhà máy của VinFast ở Chatham “vẫn còn rất ít, chỉ mới xây dựng một phần nền móng, và không có công nhân tại chỗ trong những chuyến thăm gần đây”.
“Trong khi VinFast đình hoãn kế hoạch nhà máy ở Mỹ cho đến cuối năm 2025, chậm trễ so với ngày khai trương ban đầu dự kiến vào năm nay. Ngược lại, việc xây dựng một nhà máy xe điện tương tự của Hyundai ở Georgia đang tiến triển nhanh chóng, với các cấu trúc đã thành hình, cho thấy sự tương phản rõ rệt trong việc thực hiện kế hoạch của hai công ty”, ông Kannan nói.
Sự kiện ở Mỹ đã khiến các quan chức chính quyền Ấn Độ phải đặt câu hỏi về những cam kết của VinFast.
Các kế hoạch đầy tham vọng của VinFast về đầu tư ra nước ngoài, bao gồm nhà máy trị giá 4 tỷ USD ở Mỹ, 2 tỷ USD ở Ấn Độ và 2,1 tỷ USD ở Indonesia, đang làm dấy lên sự nghi ngờ và lo ngại đối với các nhà đầu tư trong bối cảnh công ty có nguồn gốc ở Việt Nam chẳng đạt được mục tiêu và doanh thu.
VinFast đang đối mặt với giá cổ phiếu tụt dốc. Về mặt tài chính, việc sử dụng các biện pháp bán xe điện cho các công ty thuộc sở hữu của CEO hoặc công ty mẹ càng làm nổi bật sự mong manh về tài chính của công ty.
Thực tế đang diễn ra ở Mỹ có thể trả lời câu hỏi của Ấn Độ.
Hyundai cam kết và thực hiện lời cam kết.
VinFast cũng cam kết, nhưng chẳng đi đến đâu.
Người Đà Lạt Xưa
April 28, 2024
