Quân lính trên tiền tuyến của Ukraine đang già đi: ‘Về mặt thể chất, tôi không thể cáng đáng được việc này’

Cù Tuấn

– Cù Tuấn biên dịch phóng sự của Wall Street Journal.

Tóm tắt: Tham nhũng và sợ hãi đang cản trở nỗ lực xây dựng lại quân đội Ukraine.

POKROVSK, Ukraine — Trong thời gian tạm dừng chiến đấu với quân Nga, một tay súng Ukraine nhớ lại việc một ngày nọ anh ta đang đi cắt tóc thì bị ép phải gia nhập quân đội Ukraine.

Ba quan chức tuyển dụng đã áp sát người đàn ông 47 tuổi chắc nịch với tóc hoa râm này khi ông chuẩn bị bước vào tiệm cắt tóc ở quê hương nhỏ bé của ông, ra lệnh cho ông phải lên ô tô và giam giữ ông hai ngày trong phòng tối tại trung tâm tuyển quân địa phương cho đến khi ông ký hợp đồng nhập ngũ.

“Tôi đã được cắt tóc ở trại huấn luyện,” ông nói.

Bây giờ được biết đến với mật danh Dubok, vị cựu kỹ sư điện này đã đề nghị được làm kỹ thuật viên ở hậu phương. “Nhưng để có được công việc đó, bạn phải hối lộ”, ông nói. Thay vào đó, ông đã được đề cử gia nhập một đơn vị bộ binh đã kiệt sức sau nhiều tháng chiến đấu gian khổ. Tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn cơ giới số 47 của ông đang bảo vệ thành phố Avdiivka trước làn sóng tấn công của Nga, trận chiến lớn nhất hiện nay trong cuộc chiến không ngừng nghỉ của Nga chống lại Ukraine.

“Về mặt thể chất, tôi không thể cáng đáng được việc này,” Dubok nói về trận chiến ở tiền tuyến. “Tôi vô cùng thất vọng vì mình không còn ở độ tuổi 20 nữa”.

Ukraine đang cần xây dựng lại quân đội đã bị tàn phá của mình. Lực lượng bộ binh, vốn chịu nhiều thương vong và tử vong, thường xuyên thiếu quân sau gần hai năm chống lại cuộc xâm lược toàn diện của Nga.

Những chiến binh có động lực cao nhất thì đã tình nguyện nhập ngũ từ rất sớm. Những người chưa bị giết hoặc bị thương thì thường nói rằng họ đã kiệt sức. Ukraine hiện nay dựa vào nỗ lực quân dịch – và đôi khi vào việc ép tuyển quân – để bổ sung quân. Trong khi đó, Nga có thể huy động nhập ngũ một lượng dân số lớn hơn nhiều để bù đắp những tổn thất nặng nề của họ.

Nhưng một hệ thống tuyển quân của Ukraine tỏ ra kém cỏi trong việc cung cấp số lượng và chất lượng quân đội cần thiết hoặc chia sẻ gánh nặng một cách công bằng trong xã hội Ukraine, theo nhiều binh sĩ và nhà phân tích quân sự cho biết.

Sự kết hợp giữa tham nhũng, việc miễn trừ và thận trọng về mặt chính trị đã bảo vệ phần lớn tầng lớp trung lưu thành thị ở Ukraine khỏi phải chiến đấu trong những chiến hào lạnh lẽo và lầy lội. Trên chiến tuyến dài, một tỷ lệ không cân xứng những người lính quân dịch là những người đàn ông trung niên như Dubok. Thường thì họ đến từ các làng mạc và thị trấn nhỏ và quá nghèo để có thể mua được giấy phép miễn trừ.

Những người lính kỳ cựu đã chiến đấu từ năm 2022 – một số kể từ năm 2014, khi Nga lần đầu tiên xâm chiếm miền đông Ukraine – bày tỏ sự thất vọng rằng những tân binh thường đã qua tuổi thể lực tốt nhất. 

“Chất lượng của những người lính thay thế không tốt. Họ là những người dân nông thôn, tuổi từ 43 đến 50, đôi khi có vấn đề về sức khỏe”, một người lính bộ binh giàu kinh nghiệm chiến đấu gần Avdiivka cho biết.

Những chiến binh đang mệt mỏi và cay đắng này lưu ý rằng khi họ đi nghỉ phép ở các thành phố lớn như Kyiv hay Dnipro, họ nhìn thấy những nam thanh niên khỏe mạnh ở độ tuổi 20 và 30 đang thường xuyên lui tới các phòng tập thể dục, quán bar và nhà hàng sành điệu.

Một người điều hành máy bay không người lái thuộc lực lượng đặc biệt của Hải quân Ukraine, được biết đến với biệt danh Dobro, cho biết: “Chúng tôi không có được tổng động viên nhập ngũ toàn diện” của xã hội. “Nhưng đó là điều cần thiết. Chúng tôi không thể chiến đấu nếu không có đủ số người.”

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm thứ Ba 19/12 cho biết quân đội đang yêu cầu ông tăng thêm tới 500.000 quân. Ông cho biết chưa có quyết định nào được đưa ra và đánh giá vấn đề này là “rất nhạy cảm”. Ông lưu ý, nhiều quân nhân đã chiến đấu lâu năm cũng sẽ phải xuất ngũ vào một thời điểm nào đó.

Dubok, 47 tuổi, không phản kháng hay chống cự khi bị giữ lại tại trung tâm quân dịch. “Tôi đã từng học cùng trường với những người đang xử lý tôi. Tôi không muốn tạo ra vấn đề cho họ”, ông nói. Dù sao thì Dubok cũng đã nghĩ đến việc gia nhập quân đội. “Nhưng không phải cách này,” ông nói.

Ngày Dubok nhập ngũ, vợ Dubok đã chờ đợi ông ở nhà với món dâu tây và kem. Bây giờ thì Dubok đang chứng kiến những con chuột ăn thịt xác chết trên chiến trường lầy lội quanh Avdiivka. “Tôi chưa bao giờ nhìn thấy những con chuột lớn như vậy trong đời”, ông nói.

Những câu chuyện về những người đàn ông bị chặn lại trên đường phố và bị ban tuyển quân giữ lại có rất nhiều ở Ukraine. Một số sự việc đã được quay phim và tung lên mạng. “Điều đó là trái pháp luật. Họ chỉ có thể đưa ra thông báo tuyển quân chứ không thể giam giữ người dân”, Serhiy Parokhnenko, một luật sư ở Dnipro có khách hàng là những người đàn ông đang thách thức việc tuyển quân, phát biểu.

Một quan chức Bộ Quốc phòng Ukraine thừa nhận vi phạm của một số nhân viên tuyển dụng địa phương nhưng cho biết có quá nhiều công dân phớt lờ lệnh triệu tập của quân đội.

Việc tìm kiếm những tân binh sẵn sàng tham gia bộ binh đang tỏ ra đặc biệt khó khăn trong giai đoạn chiến tranh tiêu hao hiện nay. Sự ủng hộ ngày càng giảm của phương Tây dành cho Ukraine đang khiến tâm trạng của đất nước này trở nên u ám và khiến cuộc chiến ở tiền tuyến càng trở nên khó khăn hơn.

Sự phản đối ngày càng tăng của đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ đã cản trở viện trợ quân sự và tài chính của Mỹ. Viện trợ của Liên minh châu Âu đang bị cản trở bởi Hungary, quốc gia có lãnh đạo Viktor Orban từ lâu đã có quan hệ thân thiện với Nga.

Việc cung cấp vũ khí và đạn dược của phương Tây cho Ukraine đã chậm lại đáng kể. Nga đã lấy lại được lợi thế rõ ràng về hỏa lực pháo binh, dù cho pháo Ukraine đã đối đầu ngang ngửa hồi đầu năm nay.

Khoảng 800.000 người đang phục vụ trong lực lượng vũ trang Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cho biết gần đây. Thương vong trong cuộc chiến này là một bí mật được giữ kín, nhưng các bệnh viện và nghĩa trang quá tải trên khắp Ukraine cho thấy cái giá đắt mà đất nước này đang phải trả để thách thức nỗ lực chinh phục của Nga.

Trên giấy tờ, Ukraine vẫn có một nguồn nhân lực tiềm năng dồi dào với vài triệu nam giới ở độ tuổi 20 và 30 chưa tham gia chiến đấu. Cho đến nay, quân đội nước này chưa tuyển nam giới dưới 27 tuổi, mặc dù Quốc hội Ukraine đã cho phép giới hạn độ tuổi thấp hơn là 25. Các nhóm được miễn quân dịch bao gồm những người cha có nhiều con, người chăm sóc người khuyết tật và các công nhân trong các lĩnh vực then chốt.

Chính phủ Ukraine đã hy vọng rằng cuộc phản công vào mùa hè này, nhằm chiếm lại các vùng lãnh thổ do Nga chiếm đóng, sẽ tiến một bước dài tới việc giành chiến thắng trong cuộc chiến – và loại bỏ nhu cầu thúc đẩy tuyển nhiều nam thanh niên hơn ở Kiev.

Thay vào đó, quân tấn công của Ukraine đã chỉ chiếm được vài diện tích nhỏ trước các tuyến phòng thủ kiên cố của Nga. Thương vong cộng thêm với tổn thất của bộ binh trong cuộc phòng thủ mệt mỏi kéo dài 10 tháng của thành phố Bakhmut. Thành phố này đã rơi vào tay quân Nga vào mùa xuân 2023.

Dobro, người điều hành máy bay không người lái cho biết: “Tin buồn từ mặt trận đang khiến người dân không muốn nhập ngũ nữa.” Ông nói, các chỉ huy quân đội Ukraine sử dụng các chiến thuật tấn công trực diện tốn kém kiểu Liên Xô đang làm tăng thêm nỗi sợ hãi của người dân về việc phải nhập ngũ. “Bây giờ mọi người nhận ra rằng nếu muốn sống để có thể chứng kiến chiến tranh kết thúc thì không nên gia nhập bộ binh”.

Quảng cáo của quân đội thừa nhận sự lo lắng của người dân. Áp phích tuyển quân tại Ukraine nói với mọi người rằng “thật dũng cảm khi thừa nhận nỗi sợ hãi của mình”.

Không rõ số lượng người Ukraine đã rời khỏi đất nước để tránh quân dịch, hoặc đưa hối lộ để có thể vượt biên là bao nhiêu. Luật thời chiến của Ukraine cấm hầu hết đàn ông từ 18 đến 60 tuổi đi du lịch nước ngoài. Các trường hợp ngoại lệ bao gồm những người đàn ông không đủ sức khỏe để nhập ngũ, tình nguyện viên cho các tổ chức từ thiện và một số người đi công tác.

Đầu năm nay, một kiến trúc sư 30 tuổi đến từ Odesa đã hối lộ khoảng 7.600 USD, hơn một nửa số tiền tiết kiệm của anh, cho một bác sĩ để xin giấy chứng nhận y tế miễn nghĩa vụ quân sự. Sau đó, anh ta đóng gói tài sản của mình vào ô tô và lái xe qua biên giới sang Moldova. “Tôi ủng hộ Ukraine. Đây là một đất nước tuyệt vời, với những con người tuyệt vời”, kiến trúc sư này nói. “Nhưng tôi không muốn chết.”

Hiện tại đang sống ở Nam Âu, anh cho biết một số tình bạn của anh ở Ukraine đã rạn nứt vì quyết định ra đi của anh. Những người bạn khác thì nói với anh rằng anh thật may mắn khi đã thoát ra nước ngoài. Anh cho biết anh đã quyên góp tiền để hỗ trợ những người bạn đang tham gia chiến đấu.

Vấn đề tham nhũng lớn nhất là ở các văn phòng tuyển quân. Báo cáo về việc các quan chức nhận hối lộ để không bắt nam giới đi lính đã trở nên phổ biến đến mức Zelensky đã sa thải tất cả 24 giám đốc tuyển dụng khu vực của Ukraine vào tháng 8. Tuy nhiên, chính phủ Ukraine vẫn chưa công bố một cuộc cải tổ toàn diện hơn về việc tuyển quân, mặc dù đã có nhiều tháng chính phủ bàn về sự cần thiết phải thay đổi.

Các ý tưởng cải cách của Bộ Quốc phòng Ukraine bao gồm thuê các công ty tuyển dụng khu vực tư nhân, tạo ra một cơ quan đăng ký kỹ thuật số quốc gia về nam giới trong độ tuổi chiến đấu để làm cho việc nhập ngũ trở nên minh bạch hơn và khó trốn tránh hơn, đăng ký cả phụ nữ và cho phép mọi người nộp đơn trực tiếp vào các công việc trong lực lượng vũ trang phù hợp. kỹ năng và trình độ của họ.

Số lượng lớn lính nghĩa vụ ở độ tuổi 40 đã khiến các nước đồng minh phương Tây đang giúp đỡ đào tạo Ukraine phải ngạc nhiên. Tướng Patrick Sanders, người đứng đầu Quân đội Anh, phát biểu trước Quốc hội Anh gần đây: “Ukraine đã đưa ra một quyết định có ý thức nhằm huy động những người trưởng thành hơn tham gia xung đột”. Ông nói: “Họ đang bảo vệ các nam nữ thanh niên của mình vì tương lai của cả nền kinh tế”.

Những người khác thì ít có suy nghĩ kiểu từ thiện hơn. Ihor cho biết: “Sự thiên vị về tuổi tác và địa lý bắt nguồn từ tham nhũng”. Romanenko , một nhà phân tích quân sự và trung tướng Ukraine đã nghỉ hưu, nói rằng những người trẻ tuổi ở các thành phố lớn thường có khả năng hối lộ nhiều hơn, trong khi các công ty lớn có thể bảo vệ nhân viên của họ khỏi phải đi lính. Ở vùng nông thôn Ukraina, nơi dân số ngày càng già, việc trốn quân dịch ngày càng khó hơn. Ông nói: “Trong một ngôi làng, mọi người đều biết nhau cả.”

Romanenko nói: “Đặc biệt trong bộ binh, những người trên 35 tuổi có ít khả năng hoàn thành nhiệm vụ hơn những người đàn ông trẻ tuổi hơn. Tất nhiên là bạn phải bảo vệ những người trẻ. Nhưng đất nước của chúng tôi đang đấu tranh cho sự tồn tại của chính mình.”

Hình ảnh:

1: Ukraine đang dựa vào việc tuyển quân để bổ sung cho lực lượng quân đội đã cạn kiệt của mình.

2: Binh sĩ Ukraine đang huấn luyện. Những người lính kỳ cựu bày tỏ sự thất vọng vì những tân binh thường đã qua tuổi thể lực tốt nhất.

3: Những chiến binh có động lực cao nhất của Ukraine đã tình nguyện nhập ngũ từ trước, trong khi những người chưa thiệt mạng hoặc bị thương thường nói rằng họ đã kiệt sức.

https://www.wsj.com/world/ukraines-front-line-troops-are-getting-older-physically-i-cant-handle-this-46d9b2c7