– Cù Tuấn dịch phóng sự của Wall Street Journal.
Tóm tắt: Những người lính Nga bị quân Ukraine bắt làm tù binh kể chuyện về tinh thần kém và sự tàn bạo của chỉ huy quân Nga
KRAMATORSK, Ukraine—Các tù binh chiến tranh người Nga đi chân trần đi khập khiễng trên sân nhựa đường lỗ chỗ, dưới sự giám sát của quân cảnh Ukraine.
Đôi ủng của người tù binh đã nhuốm đầy máu của những đồng đội đã ngã xuống. Anh ta đã gỡ bỏ ủng và sau đó đánh mất chúng trong sự bối rối khi bị chuyển đến trung tâm giam giữ tạm thời này ở miền đông Ukraine.
Khoảng 20 lính bộ binh Nga nằm liệt giường đang co ro trong nhà để xe. Họ phải trải qua nhiều ngày nồng nặc mùi hôi thối trong chiến hào và bị nhốt trong thùng những chiếc xe tải Ukraine, khi bị chuyển đến nhà tù mới.
Những trận chiến đầu tiên trong cuộc tấn công lớn của Ukraine, nhằm chiếm lại đất đai ở phía nam và phía đông của đất nước do Nga chiếm đóng, đang đều đặn mang lại một lượng tù nhân Nga. Cuối cùng, nhiều người sẽ bị trao đổi để lấy các binh lính Ukraine bị quân Nga bắt làm tù binh.
Những người lính Nga bị giam Kramatorsk đã đầu hàng sau những cuộc đọ súng tàn khốc khi lực lượng Ukraine tấn công tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga gần thị trấn Velyka Novosilka ở vùng Donetsk phía đông. Quân đội Ukraine đã đạt được những bước tiến nhỏ nhưng ổn định trong khu vực này.
Các vị trí tiền phương của Nga nhằm níu giữ quân Ukraine, cho phép các chỉ huy Nga di chuyển lực lượng dự bị đến nơi mà họ nghĩ rằng lực lượng của Kyiv sẽ cố gắng chọc thủng các công sự kiên cố hơn tiếp theo của quân Nga.
Quân Ukraine vẫn chưa tiếp cận được tuyến phòng thủ chính của Nga. Các cuộc tấn công sớm vào các vị trí tiền phương đã gây ra thương vong đáng kể cho Ukraine, theo các binh sĩ tham gia cuộc tấn công.
Tuy nhiên, bộ binh Nga được giao nhiệm vụ chống đỡ các cuộc tấn công ban đầu trong các chiến hào và các bụi cây đang chịu tổn thất nặng nề hơn, theo những người đang tham gia chiến đấu của cả hai bên.
Nhiều người lính Nga đang phải đối mặt với các lữ đoàn Ukraine được trang bị vũ khí phương Tây mạnh hơn bất cứ lúc nào kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh xâm lược Ukraine vào đầu năm ngoái.
Một số tù nhân nói chuyện với The Wall Street Journal đã mô tả tinh thần của phía Nga là kém. Các tù binh được trích dẫn trong bài báo này đã mô tả việc họ tự nguyện đầu hàng, và đó là một tội ở Nga. WSJ đã xác minh danh tính của họ và chỉ nêu tên của họ vì mục đích an toàn.
Anatoly, tay súng không mang giày, cho biết những người trong đơn vị của anh hầu như không nói chuyện với nhau khi họ chờ đợi cuộc tiến công của Ukraine. “Mọi người đều im lặng, nghĩ về những suy nghĩ của riêng mình, tự hỏi quân Ukraine sẽ đến từ bên nào,” anh nói. “Chúng tôi thực sự sợ hãi. Không ai muốn chết. Chúng tôi đã hy vọng cuộc phản công sẽ không xảy ra.”
Là lính hợp đồng đến từ dãy núi Altai ở miền nam Siberia, Anatoly cho biết anh là công nhân xây dựng ở quê nhà. Anh nói rằng anh ấy gia nhập quân đội để chiến đấu ở Ukraine vì bạn bè và người quen đã đi hết cả. “Tuyên truyền nói Ukraine rất tồi tệ, người dân ở đây là bọn phát xít, v.v. Chúng tôi đã nghe điều đó ở khắp mọi nơi.” Anatoly nói rằng anh là một tài xế, sửa chữa phương tiện và vận chuyển những người điều khiển máy bay không người lái là chính, nhưng một tháng trước, anh được lệnh đến một vị trí tiền tuyến trong một hàng cây phía tây Velyka Novosilka.
Tuần trước, Anatoly nói, “chiến trường im lặng trong hai ngày. Nhưng sau đó một cuộc tấn công mạnh mẽ bắt đầu. Mọi thứ trở nên hỗn loạn, đạn bay tứ tung, mọi người bắt đầu bỏ chạy”, Anatoly nói. “Trong khoảng giữa thời gian pháo kích và súng cối, tôi cố gắng nhìn vào cánh đồng để tìm xem kẻ thù ở đâu. Nhưng tôi không thể nhìn thấy bất cứ ai.”
Anh nói, trong vòng vài phút, quân Ukraine đã xông vào hàng cây và ném lựu đạn vào chiến hào của anh ta. Năm người lính Nga bên cạnh anh đã thiệt mạng, bao gồm cả người bạn tốt của Anatoly là Georgy, anh nói. “Tôi ra khỏi chiến hào và bắt đầu hét lên, ‘Tôi xin hàng, tôi xin hàng!,’” Anatoly nói.
Các tù nhân tại Kramatorsk là sự kết hợp của các chuyên gia, lính nghĩa vụ và lính đánh thuê. Một số đến từ các dân tộc thiểu số ở Siberia, những người khác đến từ St. Petersburg hoặc Vladivostok. Nhiều người mặc các bộ chiến trận tả tơi. Một số đã được băng bó vết thương.
Anton, một chiến binh thuộc nhóm bán quân sự Storm Z của Nga, đã bị mảnh đạn bắn vào đầu và tay chân hồi tháng Ba. Vết thương ở đầu đặc biệt nặng khiến anh bị tật nói lắp. Một bác sĩ nói rằng Anton không đủ sức để tiếp tục chiến đấu ở Ukraine, nhưng chỉ huy của anh đã ra lệnh cho Anton và những người bị thương khác trở lại mặt trận.
Anton cho biết các chiến binh Storm Z, thường là những tù nhân được tuyển mộ từ các nhà tù của Nga, không được phép rút lui, nếu không sẽ bị chính đội trưởng của họ bắn chết.
Từng là quân nhân phải ngồi tù vì buôn bán ma túy, Anton đã đăng ký tham gia chiến đấu sáu tháng ở Ukraine và hứa sẽ được ân xá. Nhưng các chỉ huy coi mạng sống của những người tù này như đồ dùng một lần. Anton nói: “Điều tôi bắt đầu nhận ra là trong cuộc chiến này, chúng tôi không đứng về phía lẽ phải.”
Được lệnh đến một vị trí tiền tuyến gần Velyka Novosilka vào tuần trước, Anton cho biết anh và những người khác đã bị bắn trước khi họ đến đó. Anh cho biết một viên đạn găm vào chân và một viên khác vào tay khi anh đang băng bó vết thương.
Anton và những người đàn ông khác, hầu hết đều bị thương, hét về phía những người lính Ukraine giấu mặt rằng họ muốn đầu hàng: “Nếu chúng tôi quay lại, họ sẽ bắn chúng tôi!” Sau đó, họ ngồi và đợi quân Ukraine đến, anh nói.
“Tinh thần binh sĩ là khá thấp,” Dmitry, một lính nghĩa vụ đến từ vùng viễn đông của Nga, cho biết. “Chúng tôi liên tục phải chiến đấu và không có luân chuyển. Hóa ra, theo giấy tờ, chúng tôi đã bị luân chuyển một tháng trước, nhưng điều đó đã không xảy ra,” anh nói.
Dmitry cho biết anh đã được triển khai tới mặt trận Donetsk chỉ sau một khóa huấn luyện tối thiểu, bao gồm một số bài tập bắn súng trên thực địa và sơ cứu cơ bản. Đơn vị của anh, bảo vệ khu định cư Staromaiorske ở phía nam Velyka Novosilka, đang thiếu lính lái xe cho một số xe tăng và xe bọc thép, anh nói.
Giọng anh run run khi mô tả mình phải ở dưới làn đạn dày đặc. Dmitry nói: “Họ tấn công chúng tôi bằng xe tăng, súng cối, pháo binh. Sau đó, xe bọc thép MaxxPro do Mỹ sản xuất đã bắn vào hàng cây trên đầu họ và khiến bộ binh tuyệt vọng.
“Tôi không biết phải làm gì, tôi sợ hãi, tôi hoảng loạn,” Dmitry nói. Anh và một đồng đội bước ra khỏi chiến hào với hai tay giơ cao. Khi những người bắt giữ Dmitry đặt họ xuống đất và trói tay họ, một người lính Nga khác đã nhảy ra khỏi chiến hào và ném lựu đạn, khiến một số người lính Ukraine bị thương trước khi người lính Nga bị giết.
Dmitry cho biết anh hy vọng mình sẽ không bị gửi trở lại Nga trong một cuộc trao đổi tù nhân, vì sợ cơ quan an ninh FSB sẽ đối xử tệ với anh. “Cách thức hoạt động của các hệ thống ở Nga hiện nay là vậy, nên nếu có cơ hội, tôi sẽ từ chối trao đổi,” anh nói.
Hình ảnh:
1: Tù binh Nga ở miền đông Ukraine.
2: Anton, một tay súng trường từ St. Petersburg, bị hai vết đạn trước khi đầu hàng.
3-5: Một nhóm tù binh ngồi trong nhà tạm giam.
6: Tù binh được chất lên xe tải để chuyển ra khỏi tiền tuyến.