Monday, March 10, 2025
HomeBình Luận-Quan ĐiểmNhận thức và đạo đức

Nhận thức và đạo đức

Trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11.2020 tôi đã viết loạt bài „Đế quốc bành trướng – Đế quốc lụn bại“ để chỉ rõ xu hướng phát triển của thế giới. Sự trỗi dậy của Trung Quốc và một loạt nước thế giới thứ ba khác đã khiến vai trò của nền văn minh Âu-Mỹ suy giảm.
Văn minh phương Tây đã ngự trị loài người từ thế kỷ 17 đến nay. Nó không chỉ bắt đầu từ máy hơi nước mà từ việc máy in ra đời giúp truyền bá văn hóa và tư tưởng. Cứ như vậy họ truyền bá khắp địa cầu không chỉ chủ nghĩa tư bản, mà cả chủ nghĩa xã hội, không chỉ tư tưởng dân chủ, nhân quyền mà cả tư tưởng chủng tộc, không chỉ chế độ tam quyền phân lập, mà cả mô hình nhà nước độc tài, cả chủ nghĩa phát xít.
Mặc dù hiện tại Phương Tây vẫn giữ khoảng cách xa về mức sống, về văn minh xã hội và khoa học kỹ thuật, nhưng các nước nghèo với dân số đông, lực lượng lao động rẻ và tài nguyên dồi dào đã khiến cho tiếng nói của họ trong các vấn đề kinh tế, an ninh, môi trường toàn cầu ngày càng có trọng lương. Các đế quốc thực dân xưa kia như Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hà Lan nay trở thành những chú lùn nếu đứng bên cạnh Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil, Indonexia, Mexico, Ả Rập Xê Út…
Phương Tây sau 300 năm phát triển TBCN, trải qua các giai đoạn hoang dã, đế quốc thực dân, chiến tranh giành thuộc địa, cải cách xã hội để giành chiến thắng trong chiến tranh lạnh với phe XHCN, nay đang bước vào một cuộc khủng hoảng, không chỉ về kinh tế mà cả về chính trị, xã hội.
Từ 1967 đến nay tôi đã chứng kiến nước Đức XNCH, rồi nước Đức TBCN nên nhìn thấy xu thế này rõ ràng. Đó là một thực tế khách quan mà dù là đảng phái chính trị nào cũng phải đối mặt và tìm cách chèo chống với nó. Tôi không tin rằng đảng CDU hay SPD hay AfD hay bất cứ ai sẽ làm cho nước Đức mạnh trở lại như những năm 1990, khi mà cái máy tiện CNC Heidenhain hay cái máy in Heidelberg là vô địch thế giới.
So với khi mới sang Đức 1991 thì cuộc sống của người Đức quanh tôi đều tốt hơn, nhà cửa đẹp hơn, xe cộ sang hơn. Tuy nhiên, vì phát triển từ một nền công nghiệp sang hậu công nghiệp nên rất nhiều người có cảm giác bị bỏ rơi. Trước kia họ là những người thợ đầy tự hào, nay vì công nghiệp chảy sang các nước lương thấp nên họ thất nghiệp, phải tự lo kiếm sống bằng cái kiosk, thậm chí hưởng trợ cấp xã hội. Nhưng đó không phải là lỗi của ai, mà xu thế thời đại. Đáng tiếc là không phải ai cũng theo kịp sự chuyển mình này. Không một chính khách Đức hay Mỹ nào, tài giỏi đến mấy, có thể bẻ ngược lịch sử, đưa công nghiệp có khói quay lại.
Thế đấy. „Make America hay Make Germany Great Again“ chỉ là chuyện lừa bịp. Các nước này vẫn lớn mạnh bình thường. GDP của Mỹ năm 2019 là 21.521 tỷ thì năm 2024 đã tăng lên 29.000 tỷ USD. Chỉ có điều Mỹ không còn là siêu cường duy nhất nữa. Cái gì cũng lúc thịnh lúc suy.
Dù kêu ca kiểu gì, người Đức, người Pháp hay người Mỹ vẫn sống sướng hơn các dân tộc khác rất nhiều. Nhưng họ bị bọn ích kỷ lợi dụng để trục lợi. Chẳng lẽ họ không biết Mexico trong năm 2024 xuất siêu sang Mỹ hơn 170 tỷ USD vì tư bản Mỹ đã chuyển phần lớn công nghiệp nặng sang đó để sản xuất với mức lương thấp rồi nhập lại về Mỹ? Đó chỉ là một ví dụ.
Việc một kẻ vô đạo đức, ngông cuồng, tham lam như Trump thắng cử lần hai ở Mỹ nói lên sự bế tắc ở Phương Tây trước các thách thức mới. Ở châu Âu mối đe dọa cực hữu này cũng đang dần lớn lên. Khỏi phải bàn.
Tôi không hay bàn về các chính sách của Trump, vì chính sách nào cũng có hai mặt. Nhưng tôi luôn nhìn thấy bản chất thối tha trong con người này, từ cách đối xử với những người tâm phúc từng phục vụ mình, đến cách hành xử với đồng minh trong cơn hoạn nạn. Đảng dân chủ đã thất bại ê chề trong cuộc bầu cử tháng 11.2024, nhưng cách Biden và Harris bàn giao quyền lực cho Trump càng làm rõ sự đê tiện của tay tổng thống thứ 47 này.
Ngay cả về điều đó tôi cũng không muốn tranh cãi với những người yêu Trump nữa. Họ có niềm tin của họ. Đừng mất công! Kể cả khi những hành động của Trump làm hại đến quyền lợi của họ thì họ vẫn cắn răng hưởng nỗi đam mê đó (như kẻ nghiện sadomaso)[1]
Nhưng tôi phân biệt rất rõ ràng điều gì thuộc hiểu biết, nhận thức và đạo đức. Hiểu biết sẽ thay đổi qua học hỏi, tìm hiểu. Nhận thức cũng vậy, nó cần một quá trình. Nhưng đạo đức thì sâu sắc hơn, vì nó hình thành bởi môi trường sống, sự giáo giục và cả tố chất, tâm tính con người.
Vì thế tôi chỉ muốn nói về những ý kiến đọc được trong mấy tuần qua.
Nếu người ta ca ngợi Trump sẽ có công chấm dứt chiến tranh ở Ukraina, sẽ rút khỏi mọi cam kết viện trợ cho nước này vì chẳng có nghĩa vụ gì thì đó có thể còn là nhận thức. Người ta chỉ không biết rằng Mỹ là nước đã cam kết bảo đảm an ninh cho Ukraina năm 1994 khi nước này đồng ý từ bỏ 3.000 đầu đạn hạt nhân. Nhưng tung hô Trump hoặc tìm cách bao che, ca ngợi các cáo buộc của ông ta khi coi Ukrana là người gây ra cuộc chiến tranh, phớt lờ tội ác và của Nga thì đó là thiếu đạo đức.
Ai coi Putin có lý khi xua quân sang bắn giết người Ukraina, tàn phá đất nước láng giềng, dọa đem bom hạt nhân tiêu diệt cả châu Âu là do lỗi của Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu thì đúng là vô đạo đức.
Nếu ai đó vì thích kinh doanh có lời mà ca ngợi cách nhìn của Trump trong quan hệ quốc tế thì đó có thể là hiểu biết (ví dụ về Mexico xuất siêu). Nhưng khi thấy một người lâm nạn bị một kẻ đòi lấy ngay một nửa gia tài nếu muốn hắn cứu mà vẫn tấm tắc khen hay thì rõ là có vấn đề về đạo đức.
Ai nghe Trump dọa đuổi hơn 2 triệu người Palestine từng chịu biết bao đau khổ từ 1948 đến nay ra khỏi mảnh đất cuối cùng của họ ở Gaza mà lại còn khen là hợp lý thì rõ là vô đạo đức.
Còn rất nhiều ý kiến vô đạo khác của nhiều vị có chữ khiến tôi buồn khi đọc trên mạng. Nhưng không hơi đâu mà nhảy vào chửi nhau.
Khi tôi viết bài trước “Không thể trắng hơn” có một bạn từng đi bộ đôi, hiện sống ở Đức vào bình luận. Anh coi việc mất Hoàng Sa là do hải quân VNCH hèn nhát, không xứng đáng so sánh với quân đội NDVN. Rất nhiều người phản đối ý kiến đó. Tôi là chủ thớt đã đề nghị anh bạn xóa lời bình mang tính chia rẽ dân tộc đó đi. Bạn ấy không xóa mà còn nóng đầu cãi tay bo với các bạn khác, gọi những Việt kiều khác là “lưu vong”, gọi những ai kêu gọi hòa giải là “định chạy tội cho bọn ngụy”.
Cuối cùng tôi phải viết lại lần nữa, đại ý: “Tôi đã khuyên bạn xóa lời bình đó đi vì không muốn phơi bày sự nhỏ nhen và những khiếm khuyết về lịch sử của bạn. Trong chiến tranh, thắng thua là điều bình thường, nhưng không thể khô khan đem cái chết của những binh sỹ VNCH ở Hoàng Sa (cũng như của các binh sỹ QĐNDVN ở Gạc Ma) ra buộc tội nhau như vậy. Nếu bạn không xóa, tôi sẽ để lời bình đó trên mạng, chừng nào bài viết này còn, như là một cái bia về sự thiếu hiểu biết và ngộ nhận lẽ phải”.
Sau một giờ, bạn đó tự xóa lời bình, đồng thời cũng hủy kết bạn với tôi. Đáng tiếc.
Anh bạn này còn thiếu hiểu biết lịch sử, còn nhiều ngộ nhận, nhưng dù sao vẫn là người có liêm sỉ.
[1] Sadomaso = Trò chơi bạo dâm, dùng bạo hành làm thú vui.
Tho Nguyen
RELATED ARTICLES

15 COMMENTS

  1. Document translation services cover a wide range of materials, ensuring accurate and professional translations for legal, academic, technical, medical, and business purposes. Certified translation services provide official translations of important documents such as birth certificates, passports, court orders, contracts, and declarations, meeting legal and governmental requirements. Businesses often require translations for product catalogs, financial statements, user manuals, and commercial offers to expand globally. Academic and research materials, including theses, white papers, and scientific studies, are translated to facilitate knowledge sharing. Media-related documents such as magazines, newspapers, and journals require precise localization to maintain context. Surveys, business proposals, and promotional materials also benefit from expert translation. Whether translating medical records, financial reports, or technical specifications, professional translators ensure clarity, accuracy, and cultural relevance. High-quality document translation services play a crucial role in global communication, legal compliance, and international business expansion. Visit our website today to learn more about our translation of legal contract and professional translation solutions!

  2. Document translation services cover a wide range of materials, ensuring accurate and professional translations for legal, academic, technical, medical, and business purposes. Certified translation services provide official translations of important documents such as birth certificates, passports, court orders, contracts, and declarations, meeting legal and governmental requirements. Businesses often require translations for product catalogs, financial statements, user manuals, and commercial offers to expand globally. Academic and research materials, including theses, white papers, and scientific studies, are translated to facilitate knowledge sharing. Media-related documents such as magazines, newspapers, and journals require precise localization to maintain context. Surveys, business proposals, and promotional materials also benefit from expert translation. Whether translating medical records, financial reports, or technical specifications, professional translators ensure clarity, accuracy, and cultural relevance. High-quality document translation services play a crucial role in global communication, legal compliance, and international business expansion. Visit our website today to learn more about our translation of thesis and professional translation solutions!

  3. Я боялся, что навсегда утратил свои биткоины, но специальный сервис позволил мне их вернуть.
    Сначала я не был уверен, что это возможно, но простой процесс удивил меня.
    Используя специальным технологиям, платформа нашла утерянные данные.
    Всего за несколько шагов я удалось восстановить свои BTC.
    Этот сервис действительно работает, и я рекомендую его тем, кто потерял доступ к своим криптоактивам.
    https://portal.woellmarine.com/thread-132101-post-194391.html#pid194391

  4. Greetings!

    Our platform provides access to hackers who offer specialized services for secure data retrieval, social media access, and cybersecurity testing. We use encrypted communications to guarantee privacy and safe service handling. Trust our experts for fast and discreet digital solutions tailored to meet your needs, with guaranteed success and security.
    https://hackerslist.com/search-task/

    Thank you for choosing HackersList!

  5. Ищете [url=https://kupityad.biz/]где купить яд конфиденциально[/url]? Предлагаем сертифицированные препараты с гарантией анонимности и эффективности!

  6. It’s unbelievable

    The most devastating genocide in the world is being carried out by AIPAC ( https://www.youtube.com/watch?v=COx-t-Mk6UA ) and the Evangelical Church, which kill innocent women and children in Gaza.

    AIPAC and The Evangelical Church (America) provided Israel with TNT (explosives) for their GENOCIDE.

    Gaza has been declared a disaster area and lacks essential resources for living in it, as follows.

    AIPAC, The Evangelical Church (America), and Israel destroyed 90% of Gaza, destroying 437,600 homes, and killing one million people, including 50 thousand who are currently under rubble, 80% of whom are women and children.

    AIPAC, The Evangelical Church (America), and Israel destroyed 330,000 meters of water pipes, resulting in people not being able to drink water.

    AIPAC, The Evangelical Church (America), and Israel destroyed more than 655,000 meters of underground sewer lines. Now people have no washrooms to use.

    AIPAC, The Evangelical Church (America), and Israel destroyed 2,800,000 two million eight hundred thousand meters of roads, causing people to have no roads to use.

    AIPAC, The Evangelical Church (America), and Israel have destroyed 3680 km of electric grid, which has caused people to lose electricity.

    AIPAC, The Evangelical Church (America), and Israel destroyed 48 hospitals and leveled them to the ground. Now, no one will have a hospital to save their lives.

    AIPAC, The Evangelical Church (USA), and Israel destroyed over 785,000 students’ ability to attend school and learn. Their actions resulted in the complete destruction of 494 schools and universities, many of which were destroyed by bombing.

    AIPAC, The Evangelical Church (America), and Israel destroyed 981 mosques to prevent homless people from asking God for help.

    AIPAC and The Evangelical Church (America) have made over 39000 small children orphans and left them without parents or relatives to care for them.

    There has never been a war in history where 80% of the country has been destroyed, 100% of the population has been displaced, and 50% of the deaths are children.

    Don’t hesitate to call it what it is

    AIPAC ( https://www.youtube.com/watch?v=COx-t-Mk6UA ) and The Evangelical Church (America) are creating a GENOCIDE.

    https://www.youtube.com/shorts/IrX9v6DKH1g

    see why Israel can kill innocent children with American taxpayer money

    1- see Why Israel is in deep trouble

    https://www.youtube.com/watch?v=kAfIYtpcBxo

    2- Because the God of Money of our World is a Jew who supports and lives in Israel. For more details, click on the following link.

    https://mega.nz/file/FqhzGKbB#bsX4PD-O59HEA0-rynD29xkk47dmddycY5CjZfoDLYg

    3- Because what USA president say about AIPAC and The Evangelical Church (America)
    https://www.tiktok.com/@thefearlessqueenmel/video/7307640994579680542?lang=en&q=why%20dont%20Americans%20knowl%20what%20you%20have%20seen%20&t=1701880206555

    See how innocent children are killed by the most powerful Israeli using American bombs at

    Al Jazeera Arabic Live

    at

    https://www.youtube.com/watch?v=COx-t-Mk6UA

    Watch the real news at

    https://www.youtube.com/watch?v=bNyUyrR0PHo

    It is imperative to take action by expressing your concerns regarding the ongoing situation in Gaza. One way to do this is by publicly urging your government to cease hostilities and provide humanitarian aid to the affected population. If you find yourself unable to take direct action, consider sharing this message along with the relevant links with at least four acquaintances, encouraging them to do the same. This will help raise awareness about the current crisis. It is a tragic irony that those who suffered during the Holocaust are now perceived as contributing to a new tragedy against the Palestinian people in Gaza.

    if you do not do this also then you do not have a HART

  7. [url=https://chimmed.ru/products/carbaryl-pestanal-1-naphthyl-methylcarb-id=3941549]carbaryl pestanal 1 naphthyl methylcarb – купить онлайн в интернет-магазине химмед [/url]
    Tegs: [u]s benzyl 4 methyl 2, 5 dioxooxazolidine 3 carboxylate 95% – купить онлайн в интернет-магазине химмед [/u]
    [i]s benzyl 4 methyl 2, 5 dioxooxazolidine 3 carboxylate 95% – купить онлайн в интернет-магазине химмед [/i]
    [b]s benzyl 4 oxoazetidine 2 carboxylate – купить онлайн в интернет-магазине химмед [/b]

    carbaryl solution – купить онлайн в интернет-магазине химмед https://chimmed.ru/products/karbaril-rastvor-id=3757953

  8. [url=https://chimmed.ru/products/ethyl-4-amino-5-bromonicotinate–id=4642969]ethyl 4 amino 5 bromonicotinate – купить онлайн в интернет-магазине химмед [/url]
    Tegs: [u]bis norbornadiene rhodium i trifluorom – купить онлайн в интернет-магазине химмед [/u]
    [i]bis o tolyl ketone – купить онлайн в интернет-магазине химмед [/i]
    [b]bis o tolyl ketone – купить онлайн в интернет-магазине химмед [/b]

    ethyl 4 amino 5 bromonicotinate – купить онлайн в интернет-магазине химмед https://chimmed.ru/products/ethyl-4-amino-5-bromonicotinate–id=4649961

  9. Your blog is a constant source of inspiration for me. Your passion for your subject matter is palpable, and it’s clear that you pour your heart and soul into every post. Keep up the incredible work!

  10. helloI like your writing very so much proportion we keep up a correspondence extra approximately your post on AOL I need an expert in this space to unravel my problem May be that is you Taking a look forward to see you

  11. Excellent read, I just passed this onto a friend who was doing some research on that. And he actually bought me lunch as I found it for him smile Therefore let me rephrase that: Thank you for lunch! “Procrastination is the thief of time.” by Edward Young.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Most Popular