Một đều 1-1.

Hong Giang Nguyen

Đúng ngày này, 11 năm trước, 11.8.2011, ba mẹ con mình quyết định dứt áo ra đi, rời khỏi Kherson, bỏ lại đằng sau mọi ký ức vui và không vui để quay về thành phố thời sinh viên Kyiv. Hồi ấy anh xã mình nào đe, nào cáu, nào dọa đủ kiểu, rồi bảo, em đừng tưởng là em bỏ đi thì anh sẽ phải đi theo em! Mình im im nghe, sau đó lục túi tìm cuốn sổ ghi chép những thứ đồ đạc cần mang theo và lắc đầu bảo, không thấy có anh trong danh sách! 

   Thế là bọn mình bắt đầu cuộc sống đôi nơi , cả Kherson nhà cửa đàng hoàng lẫn Kyiv, không nhà nhưng…căn hộ sém trung tâm thành phố. Cho đến 5 h sáng 24.2.2022, nghe tiếng nổ trong bầu trời sớm mùa đông tối sẫm, mình ra khỏi phòng, thấy phòng bọn trẻ đã sáng đèn, mình đẩy cửa bước vào, Bảo Linh đứng ở đầu giường còn Cún vẫn ngồi thu lu trên giường. Bảo Linh và mình nhìn nhau bối rối rồi gần như đồng thanh nói, chiến tranh rồi ! Hai đứa trẻ không biết chiến tranh là như thế nào, chúng có vẻ luống cuống. Mình quay về phòng, đánh thức anh xã dậy, thấy may mắn là mấy ngày trước anh chàng vừa từ Kherson về Kyiv và dự định sẽ quay về Kherson chiều hôm sau, 25.2, đã mua cả vé tàu rồi. Cả nhà đều không biết cần phải làm gì. Mình bảo các con xem lại Тревожный рюкзаг của mỗi người (ba lô đồ đạc chuẩn bị cho trường hợp khẩn cấp, chừng 2 tuần trước chính quyền đã khuyến cáo cần có để ” phòng xa”). Anh xã mình bắt đầu gọi điện về Kherson , nơi tiếp giáp ngay với Crimea sau sự kiện “người xanh” năm 2014, bởi được biết nơi khai hỏa đầu tiên của cuộc chiến này là quân Nga bắn cháy sân bay Chernobaievka của Kherson lúc 4h sáng. Đến 10h sáng, tin từ vợ chồng Hải – Sinh, Chuần – Nguyệt ở Nova Kakhovka báo về là xong rồi, quân Nga đã chiếm tòa thị chính rồi, tiếng nổ to lắm. Từ Nova Kakhovka về đến Kherson là 70 km. Anh xã mình liên tục gọi điện cho bạn bè ở Kherson xem tình hình ra sao. Nhà em Kim nằm trên trục đường tiến vào Kherson nên em gửi cho anh xã mình hình ảnh đoàn xe tăng chạy vèo vèo như chốn không người qua nhà em. Anh xã mình cáu, quát ầm lên, mẹ nó, thế quân đội Ucraina đâu, dân mình đâu rồi, sao không cho nó vài chai Molotova! Mình hiểu, chúng mình ai cũng bàng hoàng, không tin nổi vào những gì đang diễn ra trước mắt, sự đểu cáng của loài người quả là không có giới hạn. Mối quan tâm của bọn mình khi đó là Kherson bao lâu nữa sẽ bị chiếm, buổi trưa, buổi chiều hay buổi tối, vì thông thường, bọn mình chạy xe, chưa đầy 2h đồng hồ cho chặng đường Nova Kakhovka – Kherson. Anh xã mình nói chuyện với anh Chiến , anh Chiến còn đùa, bọn nó chưa về đến Kherson đâu, chúng nó còn phải tạt vào Nova Kakhovka để ăn khoai lang mà bọn Hải- Sinh, Chuần- Nguyệt luộc cho chúng nó. Hóa ra chúng bị chặn ở cầu Antonovsky, không thể vượt sông để tiến vào thành phố Kherson.

   Ngày đầu tiên ấy Kyiv vẫn chưa hết bàng hoàng nhưng các chỉ dẫn của chính quyền  ngay lập tức đã được cập nhật trong các nhóm chát của tất cả các chung cư. Tất cả cư dân đều tải xuống các ứng dụng cần thiết vào điện thoại để thực hiện theo hướng dẫn. Tất cả mọi căn hộ đều buông kín rèm, không bật đèn sáng. Tất cả các nhóm chat chung cư, trước kia thường được đặt tên theo số nhà nay được lệnh thay đổi tên để không còn dấu vết địa chỉ nữa. Các ngọn đèn thường được thắp sáng ngày đêm trên nóc những tòa nhà cao tầng trước đây là dấu hiệu để cho máy bay dân dụng  tránh không va quệt nay cũng được lệnh tắt hết. Thành phố không còn như sao sa rực rỡ ánh đèn nữa mà buồn thương, tăm tối. 

 Rồi sau mấy ngày, Kherson cũng bị chiếm. Rồi bọn mình cũng không thể trụ lại Kyiv nữa. Thành phố có thể sẽ bị bao vây! Bọn mình trôi theo những con đường liên làng, liên xã để về biên giới phía tây rồi sang Ba Lan, bắt đầu một chuyến đi châu Âu không định trước, lòng đau đáu về những thành phố ruột thịt  bỏ lại sau lưng. 

   Ngày biết tin quân Nga thất bại trong chiến dịch cướp đoạt Kyiv, buộc phải rút quân, tập trung đánh miền đông Ucraina là vào cuối tháng Tư. Anh xã mình tấp tểnh đòi trở về. Mình phải dỗ dành để qua 9.5, ngày chiến thắng phát xít Đức, ngày rất có thể sẽ diễn ra điều gì đó bất ngờ trong chiến cuộc. Một 9.5 buồn thê lương trên quảng trường đỏ, ngày Putin ngồi trên khán đài phủ chăn lên hai chân, chả hiểu để làm gì, không có truyền hình trực tiếp hạm đội Hắc hải từ Sevastopol vì mất soái hạm rồi, không có máy bay chiến đấu nhào lộn trên không trung , phun ra ba dải màu quốc kỳ vì thời tiết xấu trong… nắng vàng hanh. Mình lên kế hoạch ngày về vào giữa tháng Sáu.

  Khi mình về đến Kyiv, chung cư đông đúc của mình vẫn vắng tanh. Bà gác cửa thấy mình đi qua thì reo hò như hội, люди уже возвращаются (  mọi người đã trở về rồi )! Thang máy không cần phải xếp hàng chờ. Hầm để xe 3/4 là chỗ trống. Nhiều tuần sau cũng chưa gặp một người hàng xóm cùng tầng nào. Rồi mỗi ngày Kyiv một đông hơn. Mặc dù chiến tranh vẫn hiện diện, báo động vẫn hú đều đều gần như mỗi ngày, kiểm soát giấy tờ tùy thân khi vào thành phố vẫn rất khắt khe, một số các vị trí, địa điểm chiến lược vẫn được canh gác hoặc cấm  người không nhiệm vụ rất nghiêm ngặt, nhưng thành phố vẫn đầy sức sống. Thị trưởng đấm bốc Klichko cho biết, đã có 3 triệu trong số 3,6 triệu dân Kyiv trở về nhà. Còn mình thì từ khi về  đã ăn hết một thùng dâu tây , một thùng quả anh đào, một thùng quả đào Thiên nga trắng, một thùng quả táo Hoàng tử đỏ, mỗi thùng áng chừng 10kg. Hôm nay rằm tháng Bảy, ngày giỗ thập loại chúng sinh, mình đi chợ mua thêm một thùng đào Hồng hạc. Làm một mâm cơm mọn, dâng tấm lòng thành, cầu mong chúng sinh sớm qua cơn bĩ cực, hòa bình lại về với muôn nhà, máu không đổ nữa, những kẻ lầm lạc ngộ ra rằng, cướp giết chưa bao giờ đưa ta đến bến bờ hạnh phúc.

Kyiv, rằm tháng Bảy năm Nhâm Dần,11.8.2022. 

PS, à quên, để mình kể nốt chuyện Một đều. Đi chợ về, mình thổi xôi, luộc gà . Trước kia mỗi dịp thắp hương cúng kiểng như thế này, anh xã thường mang gà nhà nuôi từ Kherson về Kyiv. Vì vậy gà cúng thường đủ cả đầu lẫn chân. Năm nay Kherson bị quân Nga chiếm đóng rồi. Nhà cửa, xe cộ, vườn tược trang trại không ai coi sóc, nói chi đến chuyện gà qué làm gì. Nhìn con gà mình mua thật là ngon nhưng chẳng có đầu lẫn chân ( tây nó thế, biết sao giờ ), anh xã mình bảo, biết thế anh sẽ mua cho em một con gà còn sống. Mình lâu lắm rồi không làm thịt gà nên hoảng quá, kêu ầm lên, thôi thôi, thời buổi này gà như thế này là tốt lắm rồi, mua gà sống làm sao được. Anh xã mình vênh mặt, anh sẽ mua được, cái gì anh cũng mua được! Mình thè lưỡi hỏi đểu, anh có mua được em không? Anh xã mình bảo, không, anh không mua được em vì em không phải là gà ! Ha ha, rồi ảnh tròng thêm câu , em là phải chinh phục chứ không mua! 

  Thế là sau 11 năm, bọn mình hòa 1-1.