Dưới đây là những cập nhật mới nhất về vụ TikTok & hoãn thi hành luật (ban/lệnh cấm) cùng phân tích xem việc lobby có thể làm “vô hiệu” luật Quốc hội hay không:
Những thông tin mới
-
Lần hoãn thứ 4
-
Ngày 16/9/2025, Trump ký thêm một lệnh hành pháp để gia hạn việc hoãn thi hành luật ban TikTok đến ngày 16/12/2025. AP News+2The White House+2
-
Luật bị hoãn trong lúc Chính phủ và Trung Quốc đang đàm phán khung (“framework deal”) cho phép ByteDance hoặc TikTok chuyển quyền sở hữu một phần sang Mỹ hoặc có cấu trúc hoạt động mới để đáp ứng yêu cầu an ninh quốc gia. The Washington Post+3Politico+3People.com+3
-
-
Khung thỏa thuận với Trung Quốc
-
Theo các báo: Mỹ và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận khung cho TikTok tiếp tục hoạt động ở Mỹ, trong đó bao gồm việc TikTok chuyển quyền sở hữu một phần (ví dụ ByteDance giữ <20% cổ phần), lưu trữ dữ liệu người dùng Mỹ trên hạ tầng do Mỹ quản lý (ví dụ Oracle), và có sự giám sát của Mỹ đối với thuật toán. The Guardian+3The Washington Post+3Reuters+3
-
Một trong các điều khoản gây tranh cãi là liệu Trung Quốc vẫn có ảnh hưởng qua việc giữ phần nào thuật toán, hoặc qua giấy phép bản quyền thuật toán. The Guardian+1
-
-
Chi phí lobby của TikTok / ByteDance
-
ByteDance đã chi hàng chục triệu đô la trong việc vận động hành lang (lobbying) để làm mềm thái độ của Quốc hội và chính quyền liên quan đến lệnh cấm. Issue One+2Forbes+2
-
Các chiến dịch quảng cáo và PR cũng được dùng để tác động dư luận và các bang có ảnh hưởng chính trị. EMARKETER+1
-
Được hoãn ≠ vô hiệu
Việc Trump hoãn thi hành luật không hẳn là “vô hiệu hóa” luật đó theo nghĩa pháp lý — nhưng nó làm trì hoãn hiệu quả, đồng thời mở ra khoảng trống để có thể điều chỉnh điều khoản, đàm phán và thiết kế thỏa thuận mà có thể làm giảm tác động thật sự của luật Quốc hội.
-
Luật Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act (PAFACA) đã được Quốc hội thông qua năm 2024, yêu cầu ByteDance phải thoái vốn hoặc bị cấm nếu bị xác định là “ứng dụng do kẻ thù nước ngoài kiểm soát.” Wikipedia+2Tom’s Guide+2
-
Tòa án, bao gồm cả Tòa phúc thẩm và Tối cao, đã duy trì tính hợp hiến của luật này. Wikipedia+1
-
Nhưng theo luật, tổng thống và chính quyền có quyền hành pháp để trì hoãn thi hành trong một khoảng thời gian nhất định, đặc biệt khi có đàm phán hoặc khi luật đặt ra điều kiện thực thi — ví dụ chuyển vốn, thay đổi cấu trúc sở hữu, đảm bảo bảo mật dữ liệu. Việc hoãn thi hành là công cụ chính quyền hành pháp đang sử dụng. Wikipedia+2AP News+2
Liệu lobby có làm vô hiệu luật của Quốc hội?
Một số điểm cần xét:
-
Lobbying không thể trực tiếp hủy luật: Luật đã được Quốc hội thông qua và được Tòa án tối cao giữ nguyên tính hợp hiến. Từ góc độ pháp luật, luật vẫn có hiệu lực. Trump không thể ký lệnh hành pháp để “hủy” luật mà không qua Quốc hội, trừ khi có một phán quyết tư pháp hoặc luật mới sửa đổi/bãi bỏ.
-
Nhưng lobby có thể làm yếu thi hành, thay đổi hình thức thực thi hoặc tạo điều kiện để luật không được thực hiện đầy đủ: ví dụ cho ByteDance giữ cổ phần nhỏ, kiểm soát thuật toán vẫn có phần Trung Quốc tham gia, hay luật cho thêm thời gian trì hoãn…
-
Nếu lobby có ảnh hưởng mạnh, nó có thể làm luật được thực thi theo cách mà nó ban đầu định trả về — nghĩa là TikTok vẫn hoạt động gần như bình thường, trong khi bảo vệ của luật không được mạnh như dự tính.
