BBC
“Tối hôm 4/3, tôi dặn Nam nhớ đúng giờ đón bà nhé. Sáng 5/3, tôi gọi cháu để nói ‘Thôi cháu đỗ ở đầu đường luôn bà ra’, nhưng gọi mãi máy của Hà Văn Nam không trả lời.”
“Sau 8 giờ vợ Nam mới nói là ‘Cụ ơi nhà con bị bắt rồi’. Tôi choáng người. Không phải tôi sợ gì đâu. Tôi tức là một, hai là tôi thừa biết đó là âm mưu của chính quyền, móc ngoặc với BOT. Nó sợ Nam đưa tôi đi giám sát BOT, nó mới cố tình bắt Hà Văn Nam đúng 7 giờ 30 sáng 5/3 như vậy,” cụ Lê Hiền Đức kể lại với BBC.
Sáng 5/3, Hà Văn Nam đã bị hàng chục công an, cảnh sát giao thông vây quanh nhà, bắt giam để điều tra vụ án “Gây rối trật tự công cộng” xảy ra ở trạm thu phí BOT Phả Lại hôm 31/12/2018 – hơn hai tháng trước đó.
“7 giờ kém 10 tôi ngủ dậy thì có nghe tiếng dưới nhà. Nhà tôi công an phường hay qua nhà, hỏi thăm, nhắc nhở nên tôi nghĩ bình thường. Thì vài giây sau đó, tôi nghe giọng anh rất nghiêm trọng ‘Xuống đây anh nhờ với’ thì tôi thấy tay anh ấy đã còng, và họ đọc lệnh bắt giữ,” chị Trần Thị Nhài, vợ anh Nam kể lại.
Anh Hà Văn Nam bị bắt giữ khi vết rạn trên xương sườn vẫn chưa lành hẳn từ đợt anh đột ngột bị bắt giữ, hành hung vào cuối tháng Một.
Chị Nhài kể lại trước đó hôm 28/1,”họ bắt lúc 8 giờ sáng khi anh ấy đang uống nước đầu ngõ. Nhóm người bị khẩu trang khống chế bắt anh ấy lên xe. Tầm 11 giờ 30 anh mượn điện thoại bảo là thả rồi, bảo là đánh nhầm người….”
Kết quả anh Nam bị bầm tím khắp người và bị gãy hai xương sườn.
Hà Văn Nam là ai?
Hà Văn Nam/FacebookHà Văn Nam, chủ doanh nghiệp 38 tuổi, với gần 35.000 người theo dõi trên trang Facebook cá nhân, là một cái tên không xa lạ với nhiều người.
Anh tích cực tham gia các hoạt động giám sát, phản đối các BOT thu phí không hợp lý kể từ giữa 2018 đến nay như BOT Tân Đệ, BOT Mỹ Lộc, BOT Bắc Thăng Long-Nội Bài.
Hà Văn Nam phản đối bằng cách đàm phán, trao đổi trước với các lãnh đạo BOT, rồi mới đâm đơn kiến nghị lên bộ ngành. Nếu vẫn không có kết quả, thì anh đem xe đến chặn làn.
Anh cùng các anh em đặt các trạm xả, tức các lán, các trại, thi nhau ăn nằm bám trụ, theo dõi quan sát BOT liệu có dám thu phí người dân hay không.
“Trạm Tân Đệ thu phí đường tránh nhưng lại đặt ở trung tâm, giờ đã phải gỡ bỏ hoàn toàn và đặt lại đúng vị trí. Trạm Mỹ Lộc giờ cũng hoàn toàn bỏ thu phí, không có nhân viên trong kiốt nữa,” anh Đỗ Nam Trung, một người bạn đồng hành cùng anh Nam phản đối các trạm BOT cho biết.
“Trạm Bắc Thăng Long, ban đầu yêu cầu trạm đối thoại nhưng lại không chịu ra gặp. Anh em chặn làn thì 15-20 phút sau phải gỡ barie từ đó đến nay. Hôm qua có tin Hà Văn Nam bị bắt, trạm này hạ barie tính thu phí lại nhưng cánh tài xế tỏ ra rất giận dữ nên lại phải gỡ barie,” anh Trung nói tiếp.
Theo anh Trung tính toán, anh em đấu tranh chống BOT đã tiết kiệm cho người dân ít nhất hàng chục tỷ đồng và đều có công sức của Hà Văn Nam đóng góp trong đó.
Nên thông tin Hà Văn Nam bị công anh huyện Quế Võ bắt giữ đã khiến cánh tài xế vô cùng tức giận, không kém lần anh bị bắt cóc tấn công khoảng một tháng trước.
Hà Văn Nam/FacebookVụ bắt Hà Văn Nam có nhiều uẩn khúc?
Hà Văn Nam bị bắt hai tháng sau khi vụ việc tại BOT Phả Lại xảy ra, và một tháng sau khi 6 nghi can đầu tiên bị bắt.
Khi được hỏi có gì bất thường trong việc bắt anh Nam, luật sư Trần Thu Nam nói về mặt pháp lý thì vụ án vẫn chưa hết thời hiệu xử lý hình sự.
Tuy nhiên, vị luật sư đăng ký bào chữa cho anh Hà Văn Nam nhấn mạnh vụ việc có nhiều uẩn khúc.
“Khi cơ quan cảnh sát điều tra ra quyết định khởi tố 6 bị can trong vụ gây rối mất trật tự hồi tháng Một, họ không đề cập đến anh Nam, mà trải qua một thời gian khá dài rồi lại bắt anh ta.”
“Anh Nam đã hoạt động chống đối BOT bẩn nhiều, phải chăng họ đang lợi dụng thời điểm anh Nam đang có mặt ở đó để quy kết anh ta gây rối, đồng phạm với những bị can họ bắt trước đây.”
Theo anh Trung, anh và Nam đang cùng đấu tranh BOT Bắc Thăng Long-Nội Bài vào cuối 2018, thì anh Nam quyết định xuống Bắc Ninh ủng hộ cánh tài xế phản đối BOT Phả Lại.
“Thực sự bất ngờ vì tôi biết Nam không liên quan đến sáu người kia. Nam không đem xe mình ra chặn làn mà ngồi trong trụ sở BOT, đến đưa đơn kiến nghị. Đang làm việc thì anh em bên ngoài tự phát tự đánh, Nam hoàn toàn không biết có người đánh.”
“Đây có thể là một dạng cố ngụy tạo tội danh, ép Nam phải chịu trừng phạt. Nếu thế thì thật vô thiên vô pháp.”
Theo chị Nhài, anh Nam xuống làm việc với quản lý BOT Phả Lại để yêu cầu miễn phí cho người dân địa phương trong vòng bán kính 5km vì họ mỗi ngày qua lại trạm rất thường xuyên.
“Hôm đó anh ấy đang làm việc với quản lý, trong văn phòng BOT. Lái xe không đồng ý thu phí người ta tự dưng thắc mắc, anh ấy không hề biết.”
Dư luận đòi trả tự do cho Hà Văn Nam
Kể từ hôm 5/3, không ít người đã lên tiếng kêu gọi trả tự do cho Hà Văn Nam.
“Anh hùng diệt BOT bẩn” Hà Văn Nam không phải là một tài xế mà là chủ của hai doanh nghiệp ở Hà Nội. Anh sở hữu trung tâm giảng dạy tiếng Anh và là giám đốc một công ty chuyên rửa đồ gia dụng.
Chị Trần Thị Nhài, vợ anh Nam, nói anh là một người thông minh, hiểu biết, từng đạt giải Nhất tỉnh học sinh giỏi môn Toán, và thủ khoa đại học.
“Gia đình cũng lo lắng cho anh Nam, khuyên anh gì cũng vừa phải thôi vì gia đình còn có mẹ già, con nhỏ. Nhưng càng ngày càng phát hiện nhiều, anh ấy càng bất bình, càng đấu tranh. Tôi khuyên anh ấy không nghe,” chị Nhài nói.
Hà Văn Nam được bạn bè mô tả là một người “hào sảng, biết san sẻ với người yếu thế, thích sự công bằng trong xã hội”.
Cụ Lê Hiền Đức, người sát cánh cùng gia đình Nam trong nhiều ngày nay nói: “Hà Văn Nam không phải là một thanh niên hoạt động chính trị quấy rồi gì, chỉ là một người đi theo tư tưởng của tôi, tìm những xấu xa, tham nhũng trong xã hội. Cho nên tôi mới đồng hành cùng cháu.”
Luật sư Trần Thu Nam thì nói, “Tôi thấy anh Nam là một người dũng cảm, rất đáng tân trọng, dám đương đầu với các thế lực, dám đấu tranh vì quyền lợi chung của mọi người.
“Và trước khi anh bị bắt anh đã bị hành hung, điều này đặt ra nhiều câu hỏi, sự nghi ngờ của người dân đối với các cơ quan thực thi pháp luật và các thế lực đứng đằng sau BOT.”
Nguyễn Lai viết: “Trong khi bộ chính trị luôn miệng hô hào bảo vệ người tố giác, tham nhũng, tiêu cực. Nhưng thật chất họ lại làm ngược lại tất cả. Hà Văn Nam và một số anh em, đã phản đối ôn hòa để dẹp các BOT bẩn đang lạm thu bỏ túi một con số lời khủng, thay vì chính quyền phải bảo vệ những người đã đứng ra tố cáo bọn BOT thì họ lại làm ngơ trước những sự việc.”
Hoan Dang Thuy: Trong mắt tôi em thật tuyệt vời chàng trai dũng cảm Hà Văn Nam ạ. Đừng ai nghi ngờ cậu ấy là phần tử này nọ mà tội nghiệp. Tôi muốn nói với cả thế giới này rằng Hà Văn Nam là một người tử tế cậu ấy có trái tim ấm áp tình yêu thương và một lý tưởng sống cao đẹp.”
Tạ Phương: Sự thật thì Nam là 1 người nhút nhát và lành tính. Trong lão chỉ có 1 tình yêu thương đồng loại vô bờ bến và tôi trân trọng lão!… Ngày anh cả bị bọn nó bắt đi đánh, thằng Út lương tháng 5 triệu, bắt vội máy bay đi về. Tôi theo các anh chị chống BOT đi ra công an, đi lên tận Đan Phượng đón được anh mình về! Nhìn thấy anh mình trong tình trạng bầm dập hoảng loạn! Tôi không kìm được nước mắt gào lên…
Bối cảnh
Hồi tháng Một, công an huyện Quế Võ cũng khởi tố bắt giữ 6 người khác gồm Nguyễn Quỳnh Phong, Nguyễn Quang Hùng, Nguyễn Tuấn Quân, Lê Văn Khiển, Vũ Văn Hà và Trần Quang Hải để điều tra cùng hành vi gây rối trên.
Trạm BOT Phả Lại nằm ở xã Đức Long, huyện Quế Võ trên Quốc lộ 18 giáp, đoạn tiếp giáp giữa Bắc Ninh – Hải Dương và trạm đi vào hoạt động từ 24/12/2018.
Vẫn theo báo Tiền Phong, ba ngày sau khi đi vào hoạt động, hôm 27/12, hàng chục người dân địa phương “có biểu hiện gây rối trật tự công cộng.”
Đến ngày 31/12, khoảng 100 người cùng nhiều ô tô tập trung dừng đỗ, không chịu mua vé. Chiều cùng ngày, khi xả trạm, nhiều người vẫn không đưa xe qua trạm.
Theo chị Nhài và cụ Hiền Đức, gia đình và người thân vẫn liên tục gửi đơn kiến nghị lên nhiều cơ quan, bộ ban ngành về vụ việc của anh Hà Văn Nam.
Cụ Lê Hiền Đức cho biết cán bộ trực ban Bộ Công an đã từ chối tiếp nhận đơn của gia đình anh Nam nhưng phía Tổng cục An ninh và Công an Thành phố đã vui vẻ tiếp nhận đơn.
Luật sư Trần Thu Nam cũng cho biết đang chờ đợi văn bản trả lời của công an Bắc Ninh về hồ sơ đăng ký bào chữa cho anh Hà Văn Nam.
