Selena Zen
Hiến pháp của Cộng Hòa Ukraine đã được thông qua Quốc hội và được tu chính chính thức vào ngày thứ Năm 21/02/2019 vừa qua (giờ địa phương) để cho phép Ukraine được gia nhập Liên minh châu Âu và khối NATO. Đạo luật tu chính đã được ghi vào trong văn kiện công báo Holos Ukrainy của Quốc hội; theo văn bản, tu chính được áp dụng cho 3 điều khoản 85, 102 và 116, cũng như phần mở đầu của Hiến pháp và các điều chuyển tiếp.
Hiến pháp tu chính qui định “the European identity of the Ukrainian people and the irreversibility of the European and Euro-Atlantic course of Ukraine.” (đặc tính châu Âu của người dân Ukrainian và sự không thể đảo ngược lại của Ukraine hội nhập vào châu Âu – Đại Tây Dương).
Sau đây là bài diễn văn tràn đầy ý nghĩa của Tổng thống Petro Poroshenko, đọc trước Quốc hội Ukraine vào ngày 19/02/2019.
TOÀN VĂN BÀI DIỄN VĂN
[Tạm dịch ra Việt ngữ như sau]
Kính thưa người bạn vĩ đại của Ukraine, ông Donald Tusk (Chủ tịch Hội đồng châu Âu, European Council); Chủ tịch của Verkhovna Rada (tên gọi Quốc hội đơn viện của Ukraine); Thủ tướng và các thành viên chính phủ Ukrainian, quý vị đại biểu. Kính thưa những người bạn đã đứng bên cạnh Ukraine trong 5 năm qua bảo vệ an ninh toàn cầu, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập cho Ukraine. Kính thưa quân đội – thành phần ưu tú của quốc gia; và toàn dân Ukrainians.
Một Quảng trường bùng cháy. Những thương tích đầu tiên. Dự đoán một cuộc tấn công mới. Đúng 5 năm trước đây, vào ngày 19 tháng Hai, sau ngày thứ 18, sau thảm trạng xảy ra nơi đây trên Quảng trường của Hiến Pháp, người đầu tiên đã bị bắn chết tại công viên Mariyinsky, và ngày 19 tháng Hai, không một ai trong chúng ta biết được chuyện gì sẽ xảy ra vào ngày mai. Nhưng tôi muốn nhấn mạnh, tất cả chúng ta đã đồng lòng đứng lại ở đây đến giây phút cuối cùng. Và ngày mai, 20 tháng Hai, súng đạn đã bắn xối xả vào người dân Ukraine tại Heavenly Hundred. Và ngày mai, 20 tháng Hai, cũng là ngày Russia bắt đầu cuộc xâm lược đất nước của chúng ta.
Và đó chính là ngày mà điện Kremlin đã khắc lên huy chương ban phát cho bọn lính Russian xâm lược để chiếm lấy Crimea của chúng ta.
Sự giết hại những Anh Hùng của Heavenly Hundred đã bắt đầu cuộc chiến tranh đẫm máu mà Russia phát động để xâm chiếm Ukraine. Tại sao họ đã làm như thế? Ngày nay mọi người đều hiểu rõ ràng mưu đồ của Russia – để tạo lập lại một đế quốc, để vẽ lại bản đồ biên giới, và trên hết, để phá hủy toàn bộ hệ thống an ninh toàn cõi Đại Tây Dương và thế giới.
Chúng ta không thể làm việc được, trong khi có một trong 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc lại là một quốc gia xâm lược, và cả một hệ thống an ninh tổng hợp của Liên Hiệp Quốc đã bị phá hủy.
Sự xâm lăng Crimea, sự chiếm đóng vùng Donbas, đã mở đầu một cuộc chiến tranh khởi động bởi Moscow, nhưng không phải nhắm vào Ukraine mà thôi. Hôm nay, như lời của Chủ tịch Hội đồng châu Âu đã nói, đó là cuộc chiến tranh mà Moscow đang đánh vào Liên minh châu Âu (EU) kể cả Poland, đánh vào Hoa Kỳ, khối NATO, các quốc gia vùng biển Baltic (bao gồm Estonia, Latvia, Lithuania) và đánh lại thế giới dân chủ và tự do.
Tôi muốn nhấn mạnh thêm rằng: nhằm bảo vệ Ukraine, những Anh Hùng của Maidan, chiến sĩ Ukrainian, tất cả những người ái quốc đang phải xả thân bảo vệ biên giới phía Đông của châu Âu chống lại cuộc xâm lăng đang đe dọa hủy hoại tự do, dân chủ, công pháp quốc tế và giá trị con người.
Cuộc chiến tranh này khởi động bởi Moscow, bởi vì họ đã thất bại trong trận chiến dân sự nổi dậy của người Ukrainians, ngay tại Kyiv, ngay trên Quảng trường Độc Lập, Maidan Nezalezhnosti, này. Cuộc tấn công quân sự được gọi là “blitzkrieg” mà Moscow dựa vào, đã bị thảm bại. Âm mưu chia rẽ để tiêu diệt Ukraine của họ đã bị thảm bại.
Nhưng ở đây, tôi cũng muốn nhắc nhở và nhấn mạnh rằng: chúng ta đã phải trả một giá rất đắt cho những gì chúng ta đang có.
Và bây giờ, Putin nên hiểu rõ ràng rằng sự mất mát của Ukraine đồng nghĩa với sự sụp đổ sách lược của ông ta trong mưu đồ tái phục hồi đế quốc độc tài và mang Russia trở về vị thế của một cường quốc. Russia sẽ không thể thực hiện được bằng kinh tế, bởi vì kinh tế đi xa hơn giới hạn hiệu quả của những quốc gia.
Vì thế, mức độ tăng trưởng của chiến tranh đang ở tầm rất cao. Tôi nhấn mạnh, không phải chỉ ở Ukraine. Tham vọng của Putin không những chia rẽ Ukraine, mà còn chia rẽ cả châu Âu. Tham vọng của Putin là nhìn thấy châu Âu bỏ rơi những giá trị của châu Âu. Tham vọng của Putin là một châu Âu yếu đuối để cho ông ta thao túng mọi điều kiện. Putin mơ ước một vành đai với những chư hầu mà chủ quyền lãnh thổ chỉ nằm trên danh nghĩa; và các thí dụ điển hình chúng ta đều hiểu rõ.
Và không thể hoài nghi gì cả, tôi muốn nói chắc chắn: điện Kremlin sẽ gặp thất bại trong cuộc chiến này. Tôi nhấn mạnh rằng, trong 5 năm vừa qua, họ đã thất bại trong mọi chỉ tiêu xâm lược Ukraine; và nói theo chiến thuật, chúng ta đã chiến thắng.
Khi nào chúng ta sẽ đạt được thắng lợi chiến lược cuối cùng? Câu trả lời tùy thuộc vào sự đoàn kết của chúng ta. Chúng ta phải đọc và học hỏi từ những bài học lịch sử trong giai đoạn 1918-1921 của một thế kỷ trước đây.
Chiến thắng đều tùy thuộc vào sự kiên quyết của chúng ta, sự đoàn kết và quyết tâm của đồng minh quốc tế, đã được tạo ra để hỗ trợ Ukraine. Tôi muốn nhấn mạnh đến vai trò của Chủ tịch Hội đồng châu Âu, ông Donald Tusk. Hãy nhớ những lời công bố của ông trong nghị sảnh này – không thể có sự an toàn và dân chủ châu Âu mà không có Ukraine trong đó. Đó là lời của một vị lãnh đạo Liên minh châu Âu, để cho một số người ngồi ở nơi đây hôm nay đừng nhìn vào TV mà ngỡ là Ukraine sẽ không được gia nhập Liên minh châu Âu, hoặc sẽ không bao giờ là thành viên của NATO.
Các bạn thân mến. Tôi nhấn mạnh – chúng ta sẽ được chấp thuận.
Mặc dù không ai phải trả một giá quá cao cho sự hội nhập châu Âu như Ukraine phải trả. Không ai phải trả giá bằng sự hy sinh lớn lao cho sự chọn lựa này. Và chúng ta phải luôn tưởng nhớ đến món nợ không đền trả được cho những người anh hùng đã nằm xuống. Món nợ này sẽ thúc giục chúng ta làm đủ mọi chuyện để nó sẽ không bị hoang phí, để không còn ai và không còn điều gì có thể trói buộc chúng ta trở lại trong xiềng xích của Moscow.
Có luận điệu thường nói rằng: “dòng sông Rubicon đã bị vượt qua”. Tôi muốn nhấn mạnh lại rằng: nó sẽ không bao giờ để cho kẻ nào vượt qua được. Chúng ta phải luôn chiến đấu cho quyền dân tộc tự quyết, cho sự hội nhập trở lại vào gia đình của các quốc gia châu Âu – Đại Tây Dương.
Giống như người Ukrainians đã từng tháo bỏ ách nô lệ Moscow ra khỏi hệ thống nhà thờ của Ukraine 300 năm trước đây, chúng ta cần phải sẵn sàng thêm 300 năm để ngăn chặn sự trở lại của Ukraine như là một thuộc địa của đế quốc Russia hoặc Liên bang Xô -Viết. Chúng ta sẽ không cho phép chuyện đó xảy ra.
Trong lễ tưởng niệm Maidan, mọi người hiểu được chiến tranh tâm lý rất khó khăn cho chúng ta. Theo cá nhân tôi, đó là những ngày của ký ức và kinh nghiệm đau thương tột cùng. Đó là những ngày tôi đã tự trách mình về những gì tôi đã làm và không làm. Và đó là những ngày làm việc có ý nghĩa xét lại lỗi lầm cần phải khắc phục để vượt qua trong tương lai. Tôi thú nhận là có nhiều lỗi lầm trong 5 năm vừa qua, nhưng chính phủ đã không hề lùi bước trong sách lược hội nhập cộng đồng châu Âu – Đại Tây Dương. Chúng ta đã nhất quán và không ai có thể khiến cho chúng ta quay ngược ra khỏi hướng đi mà chúng ta đã chọn lựa.
Những yếu tố trong sách lược của chúng ta là hiệp ước với Liên minh châu Âu bao gồm các lãnh vực tự do mậu dịch, chế độ miễn trừ chiếu khán, sự chuyển hình của Liên minh châu Âu thành một đối tác mạnh nhất để trợ giúp chúng ta mở cửa giao thương với châu Âu, để sống còn và vượt thoát khỏi sự bao vây kinh tế của Russia. Những yếu tố trong sách lược này đi kèm theo với sự chuyển đổi hòa nhập vào lực lượng bảo vệ an ninh chung, là căn bản của khối NATO.
Hãy nhìn lại lịch sử. Năm 2014, hệ thống quốc phòng và an ninh quốc gia của chúng ta đã chưa được khởi động. Luật pháp đã ngăn cấm các thành viên NATO không được đi vào Ukraine, không được mở cửa Bộ Quốc Phòng của chúng ta. Và các vị đại biểu Quốc hội nên nhớ rằng: một trong các đề án vào tháng 6 đến tháng 7 trong năm vừa qua, là sự hủy bỏ đạo luật phi lý này.
Tuy nhiên, trước khi tham gia Liên minh châu Âu và NATO, chúng ta vẫn phải khắc phục nạn nghèo đói, hội đủ điều kiện, và vượt qua mọi khó khăn. Nhưng tôi muốn nhấn mạnh rằng hôm nay chúng ta đã đạt được một thành quả chưa từng có trong lịch sử để hội nhập lại với châu Âu. Không phải chỉ nằm trong chính trị, hoặc chỉ là kinh tế không thôi, nhưng còn là một hội nhập văn hóa và nhân bản của con người. Từ hàng không, du lịch, các địa danh của cơ sở giáo dục nơi thế hệ trẻ đào tạo, tất cả đều chứng thực cho thấy một mức độ kiến tạo đổi mới rất lớn lao. Một sự vượt thoát toàn bộ từ Russia sang Liên minh châu Âu.
Nhìn lại quá trình, sự tu chính Hiến pháp hôm nay sẽ cho phép chính phủ được thực thi tối đa để thành công và trở nên một thành viên của Liên minh châu Âu và NATO. Tôi nhấn mạnh đó là sự bảo đảm, bảo hiểm cho tương lai. Tôi chưa bao giờ hoài nghi về sự cần thiết này; và trước cuộc vận động bầu cử sắp sửa tới đây tại Ukraine, điều đúng đắn này càng trở nên rõ ràng.
Tôi đã nỗ lực tìm hiểu các ứng viên trong cuộc bầu cử tới đây. Dường như, một số ứng viên không có lập trường về sự gia nhập Liên minh châu Âu và khối NATO; một số đã loại bỏ những điều đó.
Điều hiển nhiên, dưới sự chỉ đạo của điện Kremlin, một số người trong chúng ta muốn chủ trương trung lập và không liên kết với thế lực ngoại bang. Nhưng đó là điều tệ hại đã khiến chúng ta mất đi Crimea và một phần của Donbas.
Tôi muốn nhắc nhở các vị đại biểu rằng: cuộc xâm lăng của Russia đã bắt đầu khi Ukraine là một quốc gia phi liên kết (non-aligned status). Và tệ hại hơn hết, nó đã cướp đi của chúng ta hàng ngàn sinh mạng, bao gồm 2.949 binh sĩ đã hy sinh để cho chúng ta còn được một quốc gia. Và chúng ta sẽ không thể hoang phí sự hy sinh đó.
Vì vậy, hôm nay ở đây, chúng ta sẽ cùng nhau tu chính Hiến pháp, để cho chúng ta được hội nhập vào châu Âu và lực lượng của Luật Pháp Căn Bản (the Basic Law), một cách dứt khoát chứ không phải là thừa thãi.
Tôi tin tưởng vào nhiệm vụ chiến lược là bảo đảm sự nhất quán, không thể quay ngược lại, về việc hội nhập vào châu Âu – Đại Tây Dương. Sự nộp đơn để trở nên thành viên của Liên minh châu Âu và NATO trước năm 2023 phải là nhiệm vụ chung của tất cả chúng ta.
HÔM NAY, CHÚNG TA SẼ KHÔNG NHÌN LẠI RUSSIA NỮA. Chúng ta sẽ không hỏi Putin xem nơi nào chúng ta nên đi. Chúng ta sẽ có con đường của chúng ta. Chúng ta sẽ thể hiện quyền tự quyết của chúng ta để làm thế nào bảo đảm cho an ninh, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của chúng ta.
Mười năm trước đây, bởi vì sự thiếu vắng của một đường dây nối liền giữa Tổng thống, Quốc hội và Chính phủ, đất nước Ukraine của chúng ta đã mất đi cơ hội. Hôm nay, vị trí lãnh đạo quốc gia, thành viên Hội đồng Nội Các, lãnh đạo Quốc hội và Quốc hội của Ukraine là một sự đồng ý tuyệt đối. Tôi rất chân thành biết ơn tất cả các vị đại biểu.
Trước bằng chứng với 334 phiếu thuận (trong tổng số 450 đại biểu), đa số một cách thuyết phục để tu chính hiến pháp, đã cho chúng ta cơ hội.
Một lần nữa, tôi xin chân thành cảm ơn quý vị đại biểu, cảm ơn Chú tích Quốc hội Andriy Parubiy, Thủ tướng Volodymyr Groysman và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk để chứng nhận sự thống nhất của tất cả nhánh quyền lực trong vấn đề hội nhập châu Âu – Đại Tây Dương.
Cảm ơn quý vị.
Vinh quang cho Ukraine.
Verkhovna Rada,
Thủ đô Kiev, Ukraine.
February 19, 2019.
————————————————–
Viết thay cho Facebooker Selena Zen
