Kỹ năng sống được phép được đưa vào dạy thêm trong nhà trường (tiểu học) là bắt đầu từ Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT (Quy định về việc dạy thêm học thêm), đến nay đã 11 năm. Rất nhiều hình thức và sự biến tướng đã diễn ra suốt từ 2012 đến nay; tuy nhiên không dẹp được bởi nhiều lý do. Nay đã đến lúc phải làm việc ấy, dù là quá muộn màng. Vì sao?
Vì Chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 được ban hành đến nay đã 5 năm. Trong chương trình này ngoài các môn học truyền thống như trước đây, thì có những môn học mới như môn Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.
Nội dung của môn này là gì? Chương trình Tổng thể quy định:
“Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học khác nhau để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó, chuyển hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai”.
Riêng đối với tiểu học, môn học này đặt mục tiêu: “Giai đoạn giáo dục cơ bản Ở cấp tiểu học, nội dung Hoạt động trải nghiệm tập trung vào các hoạt động khám phá bản thân, hoạt động rèn luyện bản thân, hoạt động phát triển quan hệ với bạn bè, thầy cô và người thân trong gia đình. Các hoạt động xã hội và tìm hiểu một số nghề nghiệp gần gũi với học sinh cũng được tổ chức thực hiện với nội dung, hình thức phù hợp với lứa tuổi”
Như vậy, “kỹ năng sống” đã được chương trình hóa chính thức, ít nhất là trong môn Hoạt động trải nghiệm này.
Bộ giáo dục đã quá chậm trễ và thiếu trách nhiệm khi một nội dung đã được chính thức đưa vào hệ thống giáo dục quốc dân suốt 5 năm qua nhưng vẫn không chấm dứt hiệu lực của cái cũ. Đó là chưa nói bản thân cái cũ ấy rất tù mù, mờ nhòe và tùy tiện.
“Kỹ năng sống” là gì? Là kỹ năng sinh tồn, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp, hay kỹ năng nhậu mà không say? Học và sử dụng tốt tiếng mẹ đẻ hay ngoại ngữ có phải là một thứ kỹ năng sống không? Biết tính toán giỏi, có phải cũng là kỹ năng sống không?
Tóm lại, Bộ giáo dục cần ban hành ngay văn bản hủy bỏ “môn học” Kỹ năng sống này trong quy định về dạy thêm học thêm ở Thông tư 17. Đồng thời cũng bỏ luôn “bồi dưỡng về nghệ thuật, thể dục thể thao” ra khỏi nội dung học thêm ở cấp Tiểu học, vì Chương trình 2018 đã chính thức đưa nó vào như những môn học chính danh rồi. Và từ nay, tất cả mọi hoạt động dạy thêm học thêm đều phải đưa ra khỏi khuôn viên nhà trường, người dân nào muốn học thêm cái gì thì tự đi tìm mà học, theo đúng luật cung – cầu. Không được biến các nhà trường thành các trung tâm trá hình nữa.
Thái Hạo
