BOT LỊCH SỬ

Xuân Sơn Võ

Từ hôm qua đến nay, tấm hình di tích cầu Hiền Lương, cùng với tấm bảng yêu cầu mua vé trước khi vào tham quan được lan truyền trên mạng. Đa số phản đối, vì cho rằng đây là di tích lịch sử của dân tộc, không nên bán vé.

Tôi thì nghĩ khác. Theo tôi, đây là một BOT lịch sử, nên việc bán vé thu hồi vốn và lấy lời là chuyện bình thường. Chỉ có điều, không nhiều người biết nó là BOT. Bản thân tôi, khi đi vào nơi này, cũng không thấy bất cứ một dòng nào nói rằng, cái mà các bạn đang tham quan chẳng phải là di tích lịch sử, mà là một cái cầu được xây dựng lại, mô phỏng lại, giống như cái di tích lịch sử đã là nơi phân chia hai miền Nam Bắc.

Tôi đã đi qua cây cầu này (cầu thật) vào năm 1975. Mặc dù khi ấy, việc đi qua cây cầu này rất ấn tượng với tôi, nhưng có một ấn tượng khác đã lấn át trí nhớ của tôi. Đó là việc đi xuyên qua hàng rào điện tử McNamara, với những cọc mốc được cắm, thỉnh thoảng là những cọc mốc sống, do các anh bộ đội đứng, để ngăn không cho xe đi lạc vào bãi mìn. Hôm ấy, mọi người trên xe khá lo lắng, vì nghe nói trước đó một ngày, một xe đã bị cán mìn, và xác xe vẫn còn nằm đó.

Vì vậy, tôi đã rất mong muốn được trở lại, đi trên cây cầu lịch sử này. Nhưng khi tôi trở lại đó, thì tôi lại đi trên một cây cầu mới xây (tôi không nhớ chính xác thời gian, nhưng khoảng đâu đó quanh, trước hoặc sau năm 2000 vài năm). Cây cầu cũ đã biến mất. Tôi khá ngỡ ngàng. Sau đó, tôi đọc được một số bài báo (hồi đấy mới chỉ có báo giấy), phê phán việc dỡ bỏ cây cầu Hiền Lương lịch sử. Tôi còn nhớ là cây cầu đã được bán cho bên nào đó dỡ bỏ như phế liệu.

Thế rồi, trong một lần trở lại khu vực này sau đó, tôi lại thấy có khu di tích lịch sử, và một cây cầu khác với cây cầu mà xe tôi đi qua, được bắc qua sông, nằm trong khuôn viên của khu di tích lịch sử. Rồi trong một lần khác đi qua đó và có thời gian, tôi đã mua vé vào thăm khu di tích lịch sử này. Tôi ngạc nhiên khi không thấy một dòng nào nói về việc cây cầu cũ đã được dỡ bỏ. Mọi thông tin cứ làm như cây cầu được cho là di tích lịch sử ấy là cây cầu tồn tại từ trước 1975.

Với việc phải xây lại một khu mô phỏng di tích lịch sử, thì việc thu tiền khách vô xem là hợp lí. Chỉ có điều, Ban quản lí khu này nên thông báo cho bà con biết rõ, rằng đó là khu xây dựng để bán vé tham quan, tránh để họ lầm tưởng đấy là di tích lịch sử thật, lại thắc mắc việc thu tiền.