– Cù Tuấn biên dịch từ Telegraph.
Tóm tắt: Nếu bạn đang chọn phương tiện tiếp theo của mình dựa trên tiêu chí môi trường, quyết định mua xe sẽ cân bằng hơn, không quá lệch về những người đang ủng hộ xe điện vì một Trái Đất xanh.
Bạn sẽ không xin lời khuyên của Mr Bean về việc nên mua chiếc xe nào (hoặc bất cứ thứ gì khác cho vấn đề đó), nhưng đối với người diễn viên đã đóng vai đó, thì lại là một vấn đề khác. Trước khi thành công nhờ đóng phim hài, Rowan Atkinson đã theo học ngành kỹ thuật điện và đặc biệt là hệ thống điều khiển ô tô. Ông là người sớm sử dụng ô tô điện, mua chiếc xe hybrid đầu tiên vào năm 2005 và chiếc xe thuần điện đầu tiên vào năm 2014. Nhưng giờ đây Atkinson nói rằng ông ấy cảm thấy bị lừa vì những lợi ích môi trường được tuyên bố của xe điện. Với việc tâm sự ở The Guardian – tờ báo vốn không được chú ý vì các tin biến đổi khí hậu cân bằng – ông tuyên bố rằng hầu hết chúng ta sẽ làm lợi cho môi trường bằng cách tránh xa chúng ngay bây giờ và tiếp tục sử dụng những chiếc xe chạy bằng xăng và dầu diesel cũ của mình càng lâu càng tốt.
Tại sao? Bởi vì xe điện chỉ là “không phát thải” (như chúng vẫn thường được rêu rao và bị tuyên bố là sai) nếu bạn chỉ nhìn vào việc chúng không có ống xả. Như chúng ta đã biết, gần 40% lượng điện năng của chúng ta vẫn được tạo ra từ nhiên liệu hóa thạch (than, khí đốt). Hơn nữa, một tỷ lệ đáng kể lượng khí thải carbon trong vòng đời của bất kỳ chiếc ô tô nào đều đến từ quá trình sản xuất – sản xuất thép, nhựa, v.v… Tệ hơn nữa, trong một số trường hợp, lượng khí thải đến từ sản xuất có thể cao hơn 70% đối với ô tô điện so với các loại xe chạy bằng xăng hoặc dầu diesel tương đương. Kết quả là, bạn cần phải đi được một quãng đường nhất định trước khi có thể nói rằng ô tô điện thải ra ít khí thải carbon hơn so với ô tô chạy xăng. (theo một nghiên cứu của một nghiên cứu của Đại học Liège).
Nếu bạn đang nghĩ đến việc loại bỏ một chiếc ô tô chạy bằng xăng hoặc dầu diesel đang hoạt động hoàn hảo để mua một chiếc ô tô điện, thì tổng số phát thải đối với ô tô chạy bằng điện là cao hơn. Tại sao? Bởi vì lượng khí thải carbon từ quá trình sản xuất xe ô tô hiện tại của bạn đã được thải ra rồi, trong khi lượng khí thải từ quá trình sản xuất xe điện thay thế sẽ là khí thải mới.
Nói cách khác, các kế hoạch đổi xe xăng cũ lấy xe điện mới như do Sadiq Khan đề xuất nhằm loại bỏ những chiếc ô tô cũ có khả năng phản tác dụng khi có liên quan đến lượng khí thải carbon.
Atkinson đã đúng. Nếu lượng khí thải carbon là mối quan tâm hàng đầu của bạn (và tất nhiên có những cân nhắc chính đáng khác khi mua xe hơi, nhất là chi phí và tính thực tế), thì bạn không nên tin vào tuyên truyền. Trừ khi bạn thường xuyên đi quãng đường rất dài mỗi ngày, tốt hơn hết là bạn nên tiếp tục sử dụng chiếc xe hiện có của mình – và tránh được những phiền hà khi phải đi tìm các điểm sạc pin công cộng.
Lần tới khi tôi mua một chiếc ô tô, tôi sẽ xem xét mua một chiếc xe điện, và nếu đến lúc đó trên thị trường có những chiếc xe có thể đi được 800km mỗi lần sạc và xe có thể được sạc lại trong vòng chưa đầy nửa giờ, với một mạng lưới chỗ sạc đủ dày, vậy tôi chắc chắn sẽ mua một cái. Trong khi chờ đợi, tôi vẫn đi con xe ô tô động cơ diesel của tôi. Không, tôi không cảm thấy mình là một nhân vật Mr Bean khốn khổ, ưa chống đối xã hội khi đi đến kết luận đó – tôi chỉ đang hành động theo lý trí, xét trên quan điểm cả kinh tế lẫn môi trường.
