Bảy người dân của giáo xứ Bình Thuận, xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An vẫn bị tạm giữ trong đồn công an từ gần hai tuần nay cho dù gia đình họ chưa nhận được quyết định tạm giam hay quyết định khởi tố vụ án/khởi tố bị can từ nhà cầm quyền địa phương. Thời gian tạm giữ này cũng quá thời hạn tối đa chín ngày tạm giữ theo Luật Tố tụng hình sự.
Vào ngày 13/7, nhà chức trách tỉnh Nghệ An đã điều động hàng trăm cảnh sát cơ động đến bảo vệ việc phá bỏ con đường dân sinh nối từ đường N5 vào giáo xứ Bình Thuận để giao cho khu công nghiệp WHA Industrial Zone 1. Do không đồng tình với việc phá bỏ con đường có từ hơn 100 năm nay, hàng trăm người dân xã Nghi Thuận mà chủ yếu là dân giáo xứ Bình Thuận, đã kéo ra để bảo vệ con đường. Người phản đối và cảnh sát cơ động đã xô xát nhau.
Theo người dân cho biết khi đó, phía công an đã sử dụng lựu đạn khói và quả nổ nghiệp vụ ném về phía dân chúng còn người dân thì sử dụng gạch ngói và bom xăng ném lại. Theo báo chí nhà nước, năm công an đã bị thương nhẹ, một cảnh sát cơ động bị người dân bắt giữ đưa về nhà văn hoá của xã trước khi được đồng đội đến giải vây. Ngay trong hôm đó, cảnh sát bắt giữ 10 người đưa lên trụ sở công an huyện và Trại tạm giam Nghi Kim của công an tỉnh để tra khảo. Một người được thả về trong đêm hôm đó, 2 người được trả về nhà sau ba ngày bị tạm giữ.
Cho đến nay, công an Nghệ An còn giữ bảy người. Theo lời kể của hai người được trả về thì bà Bạch Thị Hoà (72 tuổi) được đưa vào bệnh viện huyện để chữa trị vết thương ngay trong ngày 13/7 nhưng vẫn bị giám sát bởi công an huyện mà cho đến nay gia đình không được tiếp cận; chị Hà Thị Hiền (sinh năm 1987) và Trần Thị Miên bị tạm giữ ở trại tạm giam công an huyện Nghi Lộc; 4 người còn lại là các ông bà Hà Văn Hạnh, Bùi Văn Cảnh, Hà Thị Thoa, và Trần Thị Hoa bị giữ ở Trại tạm giam Nghi Kim.
Ngay trong ngày 13/7, sau khi hoàn thành việc phá bỏ con đường dân sinh, Công an tỉnh Nghệ An ra thông cáo báo chí nói dân giáo xứ Bình Thuận đã “sử dụng gạch, đá, chai lọ, gậy gộc (trong đó có cả chai chứa xăng) tấn công, bắt giữ cán bộ công an và làm năm cán bộ công an khác bị thương.” Thông cáo báo chí cũng nói công an địa phương bắt giữ 10 người chống đối và hiện đang tiến hành thu thập chứng cứ để làm rõ các hành vi “gây rối trật tự, công cộng,” “chống người thi hành công vụ” và “bắt giữ người trái pháp luật” của một số người dân giáo xứ Bình Thuận.
Nói với phóng viên Đài Á Châu Tự Do, ông Nguyễn Minh Đức, chồng bà Hà Thị Hiền cho biết Công an huyện Nghi Lộc ra quyết định tạm giữ vợ ông vào ngày 13/7 nhưng ông mới nhận được văn bản này cách đây vài ba ngày.
“Họ bắt bữa nay thì bữa mai họ gửi giấy về nhưng xã họ không đưa ngay cho gia đình mà hơn một tuần sau mới đưa và tôi mới nhận được cách đây 2-3 ngày.”
Ông Đức cho biết tình cảnh của những người bị bắt khác cũng tương tự như của vợ ông khi công an không thông báo gì cho gia đình họ sau chín ngày tạm giữ. Người thân của những người bị tạm giữ gặp gỡ và thăm hỏi nhau hàng ngày để cập nhật tình hình, ông Đức bổ sung.
Theo một nguồn tin không chính thức mà người dân Bình Thuận nắm được thì công an huyện Nghi Lộc cũng đã chuyển hai phụ nữ Hà Thị Hiền và Trần Thị Miên vào Trại tạm giam Nghi Kim trong ngày 21/7 khi họ hết thẩm quyền tạm giữ.
Theo quy định tại Điều 118 của Bộ luật Tố tụng Hình sự, người bị tạm giữ không quá 3 ngày và việc tạm giữ có thể được gia hạn 2 lần, mỗi lần không quá 3 ngày. Như vậy, công an không thể tạm giữ một người quá 9 ngày: hoặc là phải trả tự do hoặc phải có quyết định khởi tố vụ án và quyết định tạm giam với sự phê chuẩn của Viện kiểm sát cùng cấp.
Báo chí Nhà nước và báo chí địa phương hoàn toàn im lặng về vụ bắt giữ này trong tuần qua. Phóng viên Đài Á Châu Tự Do có gọi điện cho lãnh đạo Uỷ ban Nhân dân tỉnh Nghệ An và huyện Nghi Lộc cũng như các cơ quan Công an và Viện Kiểm sát của tỉnh và huyện nhưng không ai trả lời.
