Hoài Nguyễn
Qua ‘livestream’, bà Nguyễn Phương Hằng và chồng là ông Huỳnh Uy Dũng đã dùng lời lẽ miệt thị ông Võ Hoàng Yên khi cho rằng ông này đã lừa đảo tiền bạc của vợ chồng bà Hằng.
Ngày 15-1-2022, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM xác định không có dấu hiệu tội phạm trong vụ bà Nguyễn Phương Hằng tố cáo ông Võ Hoàng Yên (còn gọi là lương y Võ Hoàng Yên), qua đó không khởi tố vụ án hình sự.
Theo cảnh sát, sau khi tiếp nhận đơn của bà Hằng tố ông Yên có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Công an TP.HCM đã vào cuộc xác minh, điều tra. Đến nay, nhà chức trách xác định vụ việc không có dấu hiệu tội phạm nên quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Quyết định này đã được Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM phê chuẩn.
Trước đó, ngày 3-3-2021, bà Nguyễn Phương Hằng gửi đơn đến cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM. Trong đơn, bà Hằng thông tin việc vợ chồng bà biết ông Yên có các hoạt động chữa bệnh và từ thiện. Trong một lần ông Yên khám chữa bệnh ở tỉnh Bình Dương, vợ chồng bà có tiếp xúc, sau đó, họ hỗ trợ ông Yên xây chùa, ủng hộ người dân chịu ảnh hưởng của bão lụt.
Vẫn theo bà Hằng, thời gian này, ông Yên tâm sự việc thiếu nợ nhiều người khi xây dựng chùa, hoạt động thiện nguyện, chữa bệnh miễn phí, trồng thuốc…, nên bà Hằng do cảm kích nên đã chuyển nhiều khoản tiền cho ông Yên để ông này trả nợ và làm thiện nguyện. Sau đó, bà Hằng cho rằng khi tìm hiểu, vợ chồng bà phát hiện ông Yên không xây chùa, hoạt động thiện nguyện và trồng thuốc như đã nói. Do đó, bà tố cáo ông Yên lợi dụng lòng tin để chiếm đoạt số tiền hơn 100 tỷ đồng.
Như vậy thì xúc phạm, lăng mạ người khác trên mạng xã hội bị xử lý thế nào?
Mặc dù pháp luật có quy định về quyền tiếp cận thông tin và tự do ngôn luận, nhưng về nguyên tắc thì cần thực hiện một cách có giới hạn. Mọi hành vi đi quá giới hạn, làm tổn hại hoặc xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác thì đều là hành vi vi phạm pháp luật.
Cụ thể, Điều 34, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ”, “Cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín thì ngoài quyền yêu cầu bác bỏ thông tin đó còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại”.
Ngoài ra, tại điểm d, e khoản 1 Điều 5 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng cũng đưa ra các hành vi bị cấm bao gồm: “Lợi dụng việc cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng nhằm mục đích: (…) d) Đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân; e) Giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
Theo đó, hành vi xúc phạm, lăng mạ, làm nhục người khác trên mạng xã hội, thì tuỳ theo mức độ và tính chất của hành vi sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Quy định tại điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, cá nhân có thể bị xử phạt số tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân.
Trong trường hợp nếu như hành vi lăng mạ, xúc phạm đó gây những hậu quả nghiêm trọng thì hành vi đó có thể sẽ bị cứu trách nhiệm hình sự về tội “Làm nhục người khác” theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Như vậy với cụ thể trường hợp kể trên, nếu ông Võ Hoàng Yên chọn ‘dĩ hòa vi quý’ thì bà Nguyễn Phương Hằng sẽ không phải đối mặt với bất kỳ chế tài dân sự, lẫn hình sự nào hết.
Nôm na, bà Hằng có thể tiếp tục làm ‘đệ nhất đả nữ’ trên chốn giang hồ mạng xã hội để mua vui cho thiên hạ.
