Ngày 28/8/2025, một phiên tòa chưa từng có tiền lệ đã diễn ra: Tổng thống Donald Trump tìm cách sa thải Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook – một hành động ngay lập tức bị cộng đồng tài chính và pháp lý xem là vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc độc lập của ngân hàng trung ương.
Tòa án đã chưa đưa ra phán quyết, đồng nghĩa với việc bà Lisa Cook vẫn giữ ghế Thống đốc Fed trong thời gian chờ quyết định cuối cùng.
Vì sao vụ việc này nghiêm trọng?
Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) là một cơ quan độc lập, không thuộc quyền kiểm soát hành pháp. Đây là nền tảng bảo đảm sự ổn định tài chính và ngăn cản việc chính trị can thiệp vào chính sách tiền tệ.
✅ Việc sa thải một Thống đốc giữa nhiệm kỳ – nếu không chứng minh được lý do vi phạm đạo đức hay pháp luật – là trái với nguyên tắc độc lập mà cả thế giới tôn trọng.
Chuyện gì đang xảy ra?
-
Lisa Cook là Thống đốc Fed được bổ nhiệm bởi Tổng thống Biden, và là người phụ nữ da màu đầu tiên giữ chức vụ này trong lịch sử Fed.
-
Chính sách của bà thiên về chống phân biệt đối xử, hỗ trợ thị trường lao động và duy trì lãi suất ổn định.
-
Trump và phe MAGA cho rằng Fed “cản trở tăng trưởng” vì không giảm lãi suất theo mong muốn của ông.
➡️ Vấn đề không nằm ở chính sách, mà ở việc một Tổng thống cố kiểm soát cơ quan tiền tệ độc lập để phục vụ lợi ích chính trị ngắn hạn – điều từng xảy ra tại các chế độ độc tài kinh tế thất bại.
Điều gì đang bị đe dọa?
-
✅ Tính độc lập của Fed – nếu bị phá vỡ, sẽ khiến thị trường tài chính mất niềm tin, đẩy lạm phát và biến động lên cao.
-
✅ Hệ thống kiểm soát quyền lực (checks and balances) – nếu Tổng thống có thể sa thải bất kỳ ai không tuân theo ý mình, thì còn gì là tam quyền phân lập?
⚖️ Kết luận
Đây không chỉ là một vụ sa thải. Đây là phép thử cho nền dân chủ Hoa Kỳ: Liệu quyền lực hành pháp có bị giới hạn bởi luật pháp và Hiến pháp hay không?
Nếu Trump thành công trong việc biến Fed thành một công cụ trong tay ông, thì cái giá phải trả không chỉ là vài phần trăm lãi suất – mà là lòng tin toàn cầu vào nước Mỹ.
Bạn có nghĩ rằng Trump đang thử xem mình có thể kiểm soát những định chế nào tiếp theo? Nếu ông có thể can thiệp vào Fed, thì chuyện gì ngăn ông nhắm đến Tòa án Tối cao hay Quốc hội?
#Opinion #TrumpVsFed #LisaCook #ChecksAndBalances #DemocracyInDanger #Reuters #USPolitics2025
