Asami Terajima
2025-5-6
Khi kho tên lửa phòng không cạn kiệt và tương lai viện trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine ngày càng trở nên bất định, Kyiv đang chịu áp lực phải bảo vệ bầu trời của mình.
Mối lo ngại gia tăng khi Nga mở rộng các cuộc tấn công trên không trên khắp Ukraine, kết hợp tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái để áp đảo hệ thống phòng không. Các thành phố của Ukraine, bao gồm cả Kyiv, “chắc chắn đang phải đối mặt với tình trạng thiếu tên lửa (phòng không)”, một nguồn tin trong Không quân nói với _Kyiv Independent_.
Chuyên gia hàng không Ukraine Anatolii Khrapchynskyi cho biết Nga đã “thay đổi hoàn toàn” chiến thuật của mình bằng cách nhắm vào miền trung Ukraine bằng tên lửa đạn đạo – thay vì tên lửa hành trình – như Iskander và các biến thể nâng cấp của Triều Tiên.
“Đó là một mức độ đe dọa hoàn toàn khác”, Khrapchynskyi nói với _Kyiv Independent_.
Trong khi Kyiv vẫn là thành phố được bảo vệ tốt nhất ở Ukraine với các hệ thống phòng không phương Tây uy tín nhất, những bước đi trong tương lai của Hoa Kỳ và tình trạng thiếu hụt tên lửa phòng không trên toàn thế giới do chi phí cao có thể ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ dân thường trên khắp Ukraine, bao gồm cả thủ đô.
Trong số các tên lửa phòng không mạnh nhất do phương Tây cung cấp đang kiểm soát bầu trời Kyiv là Patriot do Mỹ sản xuất, được Mỹ xác nhận đã được sử dụng để bắn hạ tên lửa bội siêu thanh Kh-47 Kinzhal đầu tiên vào tháng 5 năm 2023.
Hệ thống phòng không Patriot đã chứng tỏ là một bước đột phá đối với Ukraine, khi Không lực nước này trước đây phải dựa vào các phiên bản lỗi thời từ thời xô-viết để bắn hạ các mục tiêu trên không.
Theo [báo Mỹ] _The New York Times_, Ukraine hiện chỉ có tám hệ thống Patriot, trong đó hai hệ thống hiện không được đưa vào sử dụng. Tờ báo này cũng đưa tin rằng một hệ thống Patriot bổ sung đang trên đường từ Israel đến Ukraine theo một cam kết đã thỏa thuận trước đó.
Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết vào tháng 4 rằng Ukraine sẵn sàng mua thêm các hệ thống phòng không để bảo vệ bầu trời của mình tốt hơn.
Theo các chuyên gia quân sự được phỏng vấn , số lượng thiết bị – và quan trọng nhất là đạn dược – bị hạn chế để có thể sử dụng hiệu quả hệ thống đất đối không di động nhằm chống lại tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình, buộc Ukraine phải bảo toàn chúng ngay cả khi Kyiv bị tấn công dữ dội.
Theo chuyên gia hàng không Ukraine Kostiantyn Kryvolap, Ukraine phải di chuyển sáu hệ thống Patriot đang hoạt động, được các đồng minh phương Tây cung cấp theo thời gian, trên khắp đất nước để bảo vệ bầu trời khỏi tên lửa và máy bay không người lái của Nga.
Kryvolap cho biết Ukraine lý tưởng nhất là cần ít nhất hai hệ thống Patriot cho mỗi thành phố lớn, chẳng hạn như Kyiv, Lviv và Dnipro, để “ít nhiều đáng tin cậy” bảo vệ mình bằng cách sử dụng hai radar để phát hiện các mối đe dọa trên không.
Có bảy thành phố trên cả nước có dân số trên 500k người, không tính các vùng lãnh thổ do Nga chiếm đóng.
Trong lời kêu gọi các đồng minh phương Tây giúp bảo vệ dân thường, Zelensky đã nhiều lần yêu cầu thêm Patriot và đạn dược cho họ. Chi tiết về kho tên lửa còn lại vẫn chưa được biết, vì Kyiv đã bảo vệ chặt chẽ thông tin để đảm bảo an ninh hoạt động.
Tình trạng thiếu hụt tên lửa Patriot vẫn tiếp diễn trên toàn thế giới, vì việc sản xuất phức tạp và tốn kém. Kryvolap cho biết nhà sản xuất Lockheed Martin của Mỹ chỉ có thể sản xuất khoảng 500 quả mỗi năm, điều này sẽ không đủ ngay cả khi tất cả đạn dược sản xuất được phân bổ cho Ukraine.
Công ty đã được trao hợp đồng với chính phủ để tăng sản lượng tên lửa đánh chặn PAC-3 lên 650 tên lửa mỗi năm vào năm 2027.
Kryvolap nhấn mạnh rằng cần ít nhất hai tên lửa Patriot để đánh chặn một tên lửa đạn đạo với “xác suất cao hơn hoặc thấp hơn”.
Trong khi đó, Nga liên tục cố gắng cải tiến tên lửa đạn đạo của mình, đặt ra thêm nhiều thách thức cho Ukraine, theo Không quân. “Kẻ thù vẫn đang hiện đại hóa tên lửa đạn đạo”, phát ngôn viên của Không quân, Yuriy Ihnat, cho biết vào tháng 4.
Chuyên gia hàng không Khrapchynskyi chỉ ra rằng tình trạng thiếu máy bay đánh chặn đã trở nên “nghiêm trọng” vào năm 2024 khi sự chậm trễ trong việc cung cấp viện trợ của phương Tây trùng với thời điểm Nga triển khai chiến thuật kết hợp mới sử dụng máy bay không người lái loại Shahed, tên lửa đạn đạo, tên lửa siêu thanh Kh-47 Kinzhal và tên lửa hành trình Kh-101 và Kh-555.
“Chúng tôi đang phải đối mặt với tình trạng thiếu tên lửa đánh chặn, phạm vi phủ sóng hạn chế và không có hệ thống nào có thể hoạt động lâu dài nếu không được tiếp tế liên tục”, Khrapchynskyi nói với _Kyiv Independent_, đồng thời nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ cần ít nhất tám hoặc chín khẩu đội Patriot, trong đó ít nhất ba khẩu đội chỉ dành riêng cho Kyiv.
“Nhưng ngay cả hệ thống tốt nhất cũng chỉ là một nền tảng. Nếu không có tên lửa, nó chỉ là những ánh đèn nhấp nháy”, ông nói thêm.
Theo chuyên gia này, số lượng lớn các cuộc tấn công của Nga sử dụng tên lửa đạn đạo, “phức tạp, nhanh và thường được nâng cấp” đã đẩy Ukraine vào tình thế ngày càng khó khăn, đặc biệt là khi vẫn tồn tại nguy cơ Hoa Kỳ có thể cắt viện trợ quân sự cho Kyiv một lần nữa.
Theo John Hardie, phó giám đốc Chương trình Nga tại Quỹ bảo vệ dân chủ có trụ sở tại Washington, năng lực phòng không của Ukraine có thể sẽ là lực lượng đầu tiên bị ảnh hưởng nếu Hoa Kỳ một lần nữa cắt viện trợ quân sự cho nước này, điều này có thể xảy ra “trong vài tuần nữa”.
Hardie cho biết việc bảo vệ các thành phố khỏi tên lửa đạn đạo của Nga và Triều Tiên mà không có tên lửa đánh chặn Patriot sẽ “thực sự khó khăn”, đặc biệt là khi số lượng tên lửa này được triển khai ngày càng nhiều.
Theo nhà phân tích quân sự người Ba Lan Konrad Myzyka, giám đốc công ty tư vấn quân sự Rochan có trụ sở tại Ba Lan, tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn nếu Nga tiến hành một chiến dịch tên lửa kéo dài và liên tục vào Kyiv, phóng 10 đến 30 tên lửa mỗi ngày trong vài tuần với những khoảng cách ngắn, đặc biệt là từ các khu vực ở phía Bắc, chẳng hạn như Tỉnh Bryansk hoặc Belarus.
Myzyka dự đoán tỷ lệ đánh chặn tên lửa đạn đạo của Kyiv sẽ giảm nếu Nga có thể làm suy yếu hệ thống phòng không của Ukraine.
Tỷ lệ đánh chặn càng giảm thì ngược lại, số thường dân thiệt mạng càng tăng.
(_Kyiv Independent_)
Ca Sau Chua
